Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti (unec) “Karyera planlanması və inkişafı” kafedrasının müəllimi, Saleh Nazim oğlu Həsənov

İş axtarma vaxtı diqqət edilməsi vacib olan nüanslar

İş axtarışı zamanı digər bir əhəmiyyətli məsələ sosial mediada mümkün qədər aşağıdakı səhvlərdən çəkinməkdir:

1. 
   Orfoqrafiya qüsurları və yazı səhvləri. Yazı səhvləri bütün sosial media strategiyanı məhv edəcək ən böyük səhvlərdən biridir, çünki namizədin detallara əhəmiyyət vermədiyini göstərir. Email göndərmədən əvvəl, rəy yazdığında yazını göndərmədən əvvəl yazım səhvlərini yoxlamaq vacibdir.
   
2. 
   Uyğun olmayan məzmundan çəkinmək: Şənlik şəkilləri, təhqiramiz şərhlər və bu kimi şeylər sosial media platformalarında qeyri-peşəkar təsir bağışlayır.
   
3. 
   Əvvəlki işəgötürənlərdən şikayət edilməsi: Açıq platformada başqalarını tənqid etmək faydasızdır. Ayrıca, bunu sosial mediada dünya ilə bölüşmək, yalnız mənfi və küskün bir münasibəti göstərir.
   

Nəticə etibarı ilə, mövzunun başında da vurğulandığı kimi onlayn göndərilən hər şey hamı üçün əlçatandır. Bu vəziyyətdə, ağıllı bir iş axtarma strategiyasına sahib olan şəxs bilir ki, onun internetdə etdiyi hər şey onun portretini ortaya qoyur. Daha sadə bir dil ilə ifadə etsək, virtual mühitlərdəki foto, video və yazılar kimi bütün paylaşımlar şəxsin özünü təmsil edir.

1. İş elanının doğru analizi

İş elanları ümumiyyətlə bir neçə hissəyə bölünür. Bu bölmələrin adları müxtəlif cür

adlandırıla bilsə də, şirkət haqqında məlumatlar, müraciət edənlərdən istənilən

keyfiyyətlər barədə məlumatlar mütləq şəkildə diqqətlə nəzərdən keçirilməlidir.

İşin adı: Unutmayın ki, iş adları sənaye və şirkətlər arasında fərqli mənalara sahib ola

bilər. Məsələn, "redaktor köməkçisi" və " köməkçi redaktor" oxşar səslənə bilər, lakin fərqli mövqelərdir. Vəzifə üçün tələb olunan təcrübə, müvafiq məsuliyyət səviyyəsi, əmək haqqı və kvalifikasiya barədə məlumatlar mütləq şəkildə diqqətlə incələnməlidir.

Kvalifikasiyalar: Bəzən "tələblər" və ya "təcrübə" olaraq da adlandırılan bir işin təsvirinin bu hissəsi, müraciətçinin əldə etməli olduğu nailiyyətləri və bacarıqları ətraflı izah edir.

Burada "lisey məzunu" və ya "müvafiq sahədə əvvəlki təcrübə" kimi ifadələr görə

bilərsiniz. Burada işəgötürənin axtardığı əvvəlki təcrübə və digər işlərdə əldə etdiyi

nailiyyətlər, təhsili və yumşaq və sərt bacarıqları haqqında ətraflı məlumat tapa bilərsiniz.

Sadalanan keyfiyyətlərin hamısına sahib deyilsinizsə, bu sizin tam uyğunsuz namizəd

olmanızı ifadə etmir, amma ideal olaraq, bunların əksəriyyətinə sahib olacaqsınız və

əksəriyyət sizə ən azından tanış olacaqdır.

Haqqımızda: İş elanlarının çoxu şirkət haqqında məlumat verəcəkdir. Bu şirkəti araşdırmaq və mədəniyyətini və dəyərlərini anlamaq üçün sizin başlanğıc nöqtəniz olmalıdır.

Faydalar və ödənişlər: Şirkətlər vəzifə maaşlarına gəldikdə adətən qapalı olurlar. "Təcrübəyə uyğun əmək haqqı" və ya "rəqabətli əmək haqqı" kimi çox məlumat verməyən ifadələr görə bilərsiniz. Bununla birlikdə, faydalar haqqında məlumat verilərkən nəzərinizdə olsun ki, şirkətlər bütün işçilər adətən eyni faydaları tətbiq edir.

2. Müraciət edərkən nələr və necə göndərilməlidir

İş müraciətlərinin elektron poçtla göndərilməsi üçün lazımi peşəkar komponentləri

nəzərdən keçirməyə vaxt ayırdığınız halda, işə qəbul prosesinə davam etmə şansınızı artıra bilərsiniz..

Vakansiya müraciəti e-poçtunun necə yazılacağını bilmək, çox güman ki, işə qəbul menecerinin sizinlə bağlı ilk təəssüratı yarada bilər. Resumenizi və cv-nizi müvafiq vakansiya üzrə göndərərkən müraciət hissəsində orfoqrafik cəhətdən səhvsiz və aydın başa düşülə bilən bir mətin olması işə qəbul mütəxəssisinin sizin haqqınızda ilkin müsbət təssürat yarada bilər.

İşəgötürənlərdə müsbət təsir bağışlayan peşəkar bir e-poçt yazmaq üçün aşağıdakı tövsiyələrdən istifadə edin.

Doğru e-poçt adresindən istifadə edin.Qeyri ciddi adı olan maillərdən istifadə etmək sizin haqqınızda müsbət təsürrat yaratmaya bilər hətta ən uyğun namizəd olduğunuz təqdirdə belə.

Müraciət mətni qısa yazılması məqsədə uyğundur.

Qoşmalarınızın adlarını yoxlayın.

Əlavələri PDF-yə çevirmək işə götürən üçün əlavə vaxt itkisini azaldır və namizəd haqqında ilkin peşəkar fikir formalaşdıra bilər. Əlavələri PDF-yə çevirməyi düşünün

Əlavələriniz üçün fayl adlarının uyğun və düzgün etiketləndiyindən əmin olun. Soyad və adınızı sənəd başlığının önünə qoymağı düşünün.

Müraciət e-poçtuna daxil edilməsi zəruri olan hissələr:

• 
  Mövzu sətri ( subject line)
  
• 
  Biznes salamlama
  
• 
  Vakant vəzifə
  
• 
  Niyə ideal bir namizəd olduğunuzun izahı
  
• 
  Bağlanış mətni
  
• 
  E-poçt imzası
  
• 
  Əlaqə məlumatları
  

Mövzu sətri- mövzu sətri vacibdir, çünki alıcıya e-poçtunuzda nə olduğunu izah edir və işə qəbul menecerinin onu açıb açmayacağınızı müəyyənləşdirir. Mövzu sətri qısa və dəqiq olmalıdır.

'Tural Dadaşov iş müraciəti ' və ya 'Marketinq mütəxəssisi vakansiyası üçün Tural Dadaşovun müraciəti' kimi bir ifadədən istifadə edin.Adətən vakansiya elanı paylaşıldıqda işəgötürən vakansiya sonluğunda mövzu hissəsinə nəyin qeyd edilməli olduğunu bildirir. Xüsusi ilə, müasir ATS ( applicant software system) proqramlarının alqoritmi elə yazılır ki, onlar yalnız mövzu sətrinə uyğun olan müraciətləri bazaya namizəd bazasına əlavə edirlər. Bu baxımdan mütləq şəkildə mövzu hissəsi qeyd edilməlidir.

Biznes salamlama - İşəgötürənlərə müraciət edərkən istifadə ediləcək ən etibarlı salam,

"Hörmətli" ifadəsidir və ardından alıcınızın tam adı verilir. Müəyyən bir adla əlaqəli hər hansı bir məlumat tapa bilməmisinizsə, " Hörmətli İşəqəbul Meneceri vəya Hörmətli İşəqəbul Komandası" adı ilə müraciət edə bilərsiniz.

Biznes salamlamasının altında hansı vəzifə üzrə müraciət etdiyinizi qeyd etməlisiniz.

Niyə ideal namizəd olduğunuzun izzahı: Bu, söz mövzusu iş yerinə tətbiq oluna biləcək ən uyğun xüsusiyyətlərinizi vurğulayan qısa, lakin təsirli bir ifadə olmalıdır. Bunu aşağıdakı kimi “cover letter” məktubunuzun yığcam bir versiyası kimi görə bilərsiniz: "Mən marketinq və rəqəmsal mediada çalışan və beş ildən artıq professional iş təcrübəsi olan keçmiş PR mütəxəssisiyəm".

Bağlanış mətni: bağlanış mətni mailin son cümləsinin altında yerləşdirilmişdir.. Bu, iş yeri barədə işəgötürənlə daha çox müzakirə etmək həvəsini ifadə edən "Sizdən ən qısa müddətdəcavab alacağımı gözləyirəm" kimi cümlələrlə bir ifadə olmalıdır. Son cümlənizə "Hörmətlə," və ya "Səmimi qəlbdən" kimi bir son salamlama əlavə etməlisiniz.

E-poçt imzası : E-poçt imzası tam adınızın altında qoyulmalıdır. E-poçt proqramınızın

parametrlər qovluğundan bir e-poçt imza şrifti və ölçüsü seçərək asanlıqla bir e-poçt imzası yarada bilərsiniz. Gələcəkdə peşəkar e-poçtlarda istifadə üçün saxlaya bilərsiniz.

Əlaqə məlumatları : E-poçt imzanızın altına, telefon nömrənizi, e-poçt adresinizi, ümumi yaşayış yerinizi və uyğun olarsa veb saytınıza və ya peşəkar şəbəkə səhifənizə keçid daxil etməlisiniz.

Bunu etməklə işəgötürənə əlaqə məlumatlarınıza asanlıqla əldə etmə imkanı verirsiniz.

3. Email yazarkən diqqət edilməli məqamlar

Karyeranızın başlanğıcında və sonunda olmağınızdan asılı olmayaraq, elektron poçt etiketinə əməl etməklə, istər potensial işəgötürənlər, istərsə də iş əlaqələri və perspektivlər üçün yeni imkanlar əldə edə və müsbət imicinizi formalaşdıra bilərsiniz . Elektron poçt etiketi sayəsində daha aydın və səmərəli ünsiyyət qura və alıcıya peşəkar, vicdanlı və etibarlı olduğunuzu çatdıra bilərsiniz.

Ünsiyyət tərziniz sizin ümumi peşəkar imicinizi əks etdirir: iş etikanız, peşəkarlığınız və detallara diqqətiniz. Elektron poçt qaydaları ünsiyyəti asanlaşdırmağa və göndərdiyiniz məlumatları dəqiq və başa düşülən formatda təqdim etməyə əsaslanır. Aşağıdakı səbəblərə görə elektron poçt etiketinə əməl olunmalıdır:

Peşəkarlıq: Müvafiq elektron poçt qaydalarından istifadə etmək, işçilərinizin və ümumi

təşkilatınızın peşəkar imicini təqdim edir.

Effektivlik: Etik qaydalara əməl edilən e-poçtlar birbaşa və daha sürətli başa düşülür.

Risk faktorunu azaltmaq: Elektron poçt etiketini tətbiq etməkl e-poçtla əlaqəli yanlış

anlama ehtimalının azaltmasına kömək edəcəkdir.

Standart şiriftlərdən və formatlamadan istifadə edin:

Peşəkar iş yazışmaları üçün şriftlərinizi, ölçülərinizi və rənglərinizi klassik tutun. Məsələn,

Arial, Calibri və ya Times New Roman kimi 10 və ya 12 nöqtəli şriftlə qara rəngli bir şriftdən

istifadə edin. Qalın və ya kursivdən istifadə etdiyiniz zaman heç vaxt birdən çox söz və ya bir e-poçtdakı bir sıra sözlər üzərində istifadə etməyin.

Mətni kopyalayır və yapışdırırsınızsa, e-məktubu göndərməzdən əvvəl formatlamanı

təmizlədiyinizə əmin olun, çünki mətninizin qalan hissəsindən fərqli görünə bilər.

E-poçt imzanızı mükəmməlləşdirin:

İmzanıza yalnız adınızı, iş yerinizi, şirkət veb saytınızı və ya LinkedIn URL'nizi və sizinlə əlaqə saxlamaq üçün telefon nömrəsi daxil edilməlidir. E-poçtunuzun həssas bir dizaynı olduğunu və mobil cihazda yaxşı görünəcəyini yoxlamaq vacibdir.

4.Telefon zənginə hazırlılıq.

Bir çox şirkət namizədləri müsahibəyə dəvət etməzdən öncə onların ümumi hazırlığını müəyyən etmək üçün cv və resumeləri seçilən namizədlərlə telefon görüşmələrindən istifadə edir. Bu iş axtarışınızın vacib bir hissəsidir. İşəgötürən şəxs namizədin uyğun olub olmadığını görmək üçün namizədin keçmiş təcrübəsi , bacarıqlarını müəyyən etmək üçün suallar ünvanlayır . Həm də namizədin şirkətin korporativ mədəniyyətə uyğun olub olmadığınızı yoxlaya bilərlər. Hər şey uyğun olduğu təqdirdə , namizəd növbəti mərhələyə keçirilir. Ancaq namizəd haqqında uyğunsuz və ya natamam bir təəssüratla üzləşsələr, namizədin növbəti mərhələyə keçmə ehtimalı azalır.

Planlaşdırılan vaxtı təsdiqləyin - Müsahibə gününüzdən əvvəl tarixi və saatı təsdiqləyin ki, zəng gələndə onu cavablandıra biləsiniz. Planlaşdırılan vaxtı yazmaq, təqviminizə əlavə etmək və ya telefonunuza xatırlatma olaraq təyin etmək çox yaxşı yollardır planlaşdırılan müsahibəyə hazır olduğunuzdan əmin olun. Dəqiqliyiniz gələcək işəgötürəninizdə xoş təəssürat yaratmağa kömək edə bilər.

Lazım gələrsə yenidən təyin edin - Təklif olunan vaxtda görüşə bilmirsinizsə, sizin üçün daha uyğun digər vaxtları təklif etməyi düşünün. Müsahibinizə sizin üçün yaxşı işləyən bir neçə gün və vaxt təklif edin və sonra hər ikiniz üçün uyğun bir vaxt tapın.

Şirkəti araşdırın: Dəyərləri, hədəfləri və şirkət mədəniyyəti haqqında daha çox məlumat

əldə etmək üçün şirkətin veb saytını, sosial medianı və son fəaliyyətini nəzərdən keçirin.

Müsahibə apardığınız şirkəti bilmək sizə müsahibə zamanı istifadə etmək üçün yaxşı bir fikir verir. Şirkət haqqında müəyyən detalları qeyd edin . Bu addım müsahibə götürənə orada çalışmaq üçün motivasiyalı olduğunuzu bildirə bilər.

Kimin zəng edəcəyini müəyyənləşdir: Bir çox halda işə qəbul mütəxəssi, işə qəbul meneceri və ya birbaşa rəhbərinizlə müsahibə təyin oluna bilər. Müsahibinizin şirkətdəki rolunu təyin etmək üçün onlayn axtarış edin( linkedin şəbəkəsi tövsiyyə olunur). Bir işə qəbul mütəxəssisi ilə müsahibədə iştirak edəcəksizsə , təcrübənizlə bağlı daha ümumi suallarla qarşılaşacaqsınız. Bununla yanaşı birbaşa rəhbərinizlə apardığınız müsahibə sizin sahə ilə və rolunuzla əlaqəli dərin suallar alacağınız anlamına gəlir.

Sual vermək istədiyiniz sualları öncədən hazırlayın:

İşəgötürənlər müraciət etdiyiniz vəzifə ilə bağlı necə motivasiyalı olduğunuzu bilmək

istəyirlər. Müsahibənin sonunda dərin suallar verərək maraqlarınızı göstərin. Verə biləcəyiniz bəzi suallara aşağıdakılar daxildir:

Gündəlik vəzifələrim nələri əhatə edəcək?

İş yeri mühiti necədir?

Şirkətdə işləməyin ən sevdiyiniz yönü hansıdır?

Növbəti addımlar barədə soruşun : Müsahibinizdən müsahibə prosesindəki növbəti

addımlar barədə soruşmaq, rola və şirkətə davamlı maraq göstərməyiniz üçün yaxşı bir

yoldur.

Təşəkkür e-poçtu göndərin: Telefon görüşmənizdən qısa müddət sonra müsahibinizə

təşəkkür məktubu göndərin. Onlara vaxt ayırdıqlarına görə təşəkkür etdiyinizdən, müzakirə etdiyiniz bir neçə müvafiq təfərrüatı daxil etdiyinizdən və rolla davamlı maraqlandığınızı bildirdiyinizdən əmin olun. 24 saat ərzində müsahibəçiyə düzgün müraciət etmək və epoçtunuzu göndərmək vacibdir. Yadda saxlamağı unutduğunuz bir şey varsa və ya müəyyən bir mövzu üzrə aydın olmayan nüanslar varsa, bu, soruşmaq üçün əla bir fürsətdir.

5.“Bir vakansiya - bir müraciət” prinsipi

İş elanında nəzərdə tutulmuş müraciət proseduruna istinad edərək yalnız bir müraciət

forması göndərilməlidir

Məntiq sadədir. Özünüzü işəgötürənin yerinə qoymağa çalışın. Bir iş elanı yazmaq və

müraciət prosedurunu müəyyənləşdirmək üçün çoxlu vaxt və enerji sərf olunur . Bu

prosedura riayət etmədiyiniz təqdirdə, qeyriprofessional və disiplinsiz namizəd təəssüratı yarada bilərsiniz və bu neqativ imic ilə növbəti mərhələyə keçmə ehtimalı olduqca aşağıdır.

Bundan əlavə, eyni iş üçün birdən çox müraciət təqdim etsəniz, həqiqətən işəgötürən üçün əlavə iş yaradırsınız və heç kim əlavə iş görülməsini sevmir. Ayrıca, birdən çox müraciət təqdim etsəniz,ilk baxışda detallara diqqət etməyən və məsuliyyətsiz namizəd təssüratı yaratmış olarsınız. Əksər işəgötürənlər işi ilk dəfə düzəldə biləcəyinə əmin olan birini seçirlər.

Eyni bir işə bir dəfədən çox müraciət etməniz yalnız o halda mümkündür ki, iş elanı yenidən verilmiş olsun.

6. Müraciətin cavabını öyrənmək üçün nə etməli

Bir iş üçün müraciət etdikdən sonra, müraciətinizin statusu haqqında öyrənmək üçün həvəsli olacaqsınız. Bununla yanaşı, işə qəbul prosesinin bir müddət çəkə biləcəyini anlamaq vacibdir və dərhal geridönüş olmayacaq. Müraciətin nəticəsini öyrənməyə səy göstərməkdən öncə bir neçə şeyi dəqiqləşdirmək lazımdır. Əvvəlcə işə qəbul meneceri və ya işəgötürənlə əlaqəli hər hansı bir e-poçt və ya digər əlaqə vasitənizin olub olmadığını yoxlayın. Bu yazışmalardan hər hansı birinin şirkətdən nə vaxt cavab alacağınız barədə məlumatı daxil edib-etmədiyinə baxın. Sizə bir tarix verərlərsə, təqib etmək üçün bu tarixdən sonra müraciətin nəticəsi haqqında əlaqə yaratdığınıza

əmin olun.Əks təqdirdə sizin haqqınızda səbirsiz və qeyri-peşəkar namizəd imici formalaşa bilər.

Müraciətin nəticəsi haqqında məlumat almağa nə vaxt başlamaq lazımdır: Araşdırmadan əvvəl ümumiyyətlə bir-iki həftə gözləmək yaxşıdır. İşəgötürənə iş müraciətlərini nəzərdən keçirmək və müsahibələr təyin etməyə hazır olmaq üçün kifayət qədər vaxt vermək vacibdir.

Müraciətin nəticəsini necə öyrənməli:

Müraciət etdiyiniz vakansiyanın aid olduğu şirkətdə çalışan və xüsusi ilə işə qəbul meneceri və ya işəqəbul komandasının hərhansısa bir üzvünün mail adresi varsa ona müraciətin nəticəsi haqqında mail etiketinə uyğun şəkildə müraciət edərək geridönüş alabilərsiniz.Ola bilsin ki,mail adresi vəya əlaqə nömrəsi yoxdursa Linkedin vasitəsi ilə siz müvafiq şirkətdə çalışan işə qəbul meneceri vəya eyni sahədə fəaliyyət göstərən işəqəbul mütəxəssisinə vakansiya müraciətinin nəticəsi ilə bağlı yaza bilərsiniz.Eyni qaydada müvafiq vakansiyaya dərin marağınızın olduğunu qeyd edərək motivasiyanızı nümayiş etdirə bilərsiniz.

LinkedIn mesajı, xüsusən işəgötürən və ya işə qəbul meneceri üçün bir e-poçt adresiniz

yoxdursa, ancaq adlarınız varsa təqib etmək üçün başqa bir seçimdir. Şirkətdə işləyən birini tanıyırsınızsa, rol almaq üçün müraciət etdiyinizi bildirmək üçün əlaqə saxlayın. Potensial olaraq əlaqə qurma menecerinə müraciət edə və tətbiqinizi soxa bilər.

Ünsiyyətlərinizdə həmişə nəzakətli və peşəkar olmaq vacibdir. İstər elektron poçtla, istər telefonla, istərsə də şəxsən ünsiyyət qurmağınızdan asılı olmayaraq aydın və peşəkar danışdığınızdan (və ya yazdığınızdan) əmin olun. Yazırsınızsa, mesajınızı hərtərəfli redaktə etdiyinizə əmin olun.

Vakansiyaya olan marağınızı bir daha qeyd edin, ancaq bunu lakonik edin. Niyə işə uyğun olduğunu qısa və aydın şəkildə bildirin. Bu müraciətinizin önə çıxmasına kömək edəcəkdir.

Müraciəti düzgün bir şəkildə izləmək, namizədliyinizə diqqət çəkə bilər . Bununla birlikdə, müraciət mətni və sayı çox olduqda bu sizin haqqınızda mənfi imic də formalaşdıra bilər.

Ümumiyyətlə, işəgötürənlə üç dəfədən çox əlaqə saxlamayın və işəgötürən geridönüş etmədiyi təqdirdə mesajlar arasında bir neçə həftə zaman intervalı buraxmaq məqsədə uyğundur

Bir neçə təqib cəhdindən sonra geridönüş almazsanızsa , diqqətinizi digər iş müraciətlərinə yönəldin.