Azərbaycan döVLƏT İQTİsad universiteti

Cədvəl 1. Müəssisə paylarının alqısı zamanı əməliyyatlar 
 
Mənbə: müəllif tərəfindən hazırlanıb. 
Verilən nümunədə alıcı müəssisə 50000 manat ödəyib. Yuxrıda da 
göstərildiyi kimi həmin məbləğin kapitalla arasında olan fərqi qudvil olmaqdadır. 
50000 manat – 30000 manat = 20000 manat. 
Deməli, qudvil 20000 manatdır. ABC müəssisəsi aktiki özünün aldığı balans, 
uçot dəyərindən daha yüksək qiymətə satılmışdı. Mövcud fərq ABC müəssisəsində 
tapılmış konsalidasiya olunan maliyyə əməliyyatları üzrə hesabların tərtib 
olunması prosesində qudvil olaraq uçota alınaqdır. 
İndi də qeyri-maddi aktivlər üzrə təcrübədə tez-tez görülən əməliyyatlar 
üzərində müxabirləşmələr baxaq.
Nümunə. Müəssisə beş il müddətində nəqliyyat xidməti göstərmək üçün 
lisenziya alan və bu məqsədlə 110 manat dövlət rüsumu ödəmişdir. Vəsait bank 

---

50 
vasitəsilə ödənilmişdir. Bu zaman müxabirləşmə prosesi aşağıda göstərilən kimi 
aparılacaqdır: 
Cədvəl 2. Dövlət rüsumi üzrə müxabirləşmə 
Mənbə: Yeni Hesablar Planından istifadə edərək müəllif tərəfindən tərtib edilib. 
Əməliyyatların davamı qismində qeyri-maddi aktivin amortizasiyası prosesi 
üzrə müxabirləşmələr aparaq.
Cədvəl 3. Amortizasiya prosesi üzrə müxabirləşmələr 
Mənbə: Yeni Hesablar Planından istifadə edərək müəllif tərəfindən tərtib edilib. 
Yerli firma müvafiq dövlət qurumlarından sərəncam əsasında 10 il müddətə 
filiz yataqlarını istifadə hüququ əldə edib. Buna görə birdəfəlik 100.000 manat 
vəsait ödənilib. Verilmiş şərtlər daxilində müxabirləşmə prosesi aşağıdakı qaydada 
aparılacaqdır.
Cədvəl 4. İstifadə hüququna görə müxabirləşmələr 

---

51 
Mənbə: Yeni Hesablar Planından istifadə edərək müəllif tərəfindən tərtib edilib. 

---

52