Azərbaycan döVLƏt neft və SƏnaye universiteti Fakültə Geoloji Kəşfiyyat Kafedra

Tədqiqatın məqsədi: Neft şistlərində tapılan faydalı qazıntılar 
siniflərinə görə təsnif edilirdi. İstifadə olunmuş təsnifat diaqramına əsasən 
müəyyən edilmişdir ki, bütün tədqiq olunan nümunələr şistə uyğundur. Bu 
nəticələr Azərbaycanda neft şistlərinin gələcək utilizasiyası və mineral 
xammal baxımından perspektivli sahələrin seçilməsi üçün istifadə oluna bilər. 
 
 

---

7 
I FƏSİL ƏDƏBİYYAT İCMALI 
1.1 Azərbaycanda neft şistlərinin paylanma qanunauyğunluqları 
Respublikada neft şistlərinin ən çox yayılmış sahələri Şamaxı-
Qobustan, Abşeron, Xəzəryanı-Quba və Vəndam,Lahıc və s. rayonlarında 
müşahidə olunur (şək.1.1). Bu rayonlarda geniş stratiqrafik diapazonda 
(təbaşirdən Miosenə qədər) yayılmış 60-dan çox neft şistinin səth təzahürləi 
mövcuddur. 
Şəkil 1.1. 
 Azərbaycanda neft şistlərinin paylanması rayonlarının sxematik xəritəsi 
 

Neft şistlərinin yayıldığı sahələr. 

---

8 
1.2 Şamaxı-Qobustan neftli-qazlı rayonu 
Şamaxı-Qobustan neftli-qazlı rayonu Azərbaycanın şərq hissəsində, 
Abşeron yarımadasından qərbdə yerləşərək, Böyük Qafqazın cənub-şərq 
batımının cənub yamacında kifayyət qədər geniş ərazini tutur. Rayon şimalda 
Xəzəryanı-Quba, şərqdə-Abşeron, cənubda Aşağı Kür neftli-qazlı rayonları, 
qərbdə isə Qərbi Xəzər regional dərinlik qırılmasının şimal davamı ilə 
sərhədlənir. 
Cənubi Xəzərhövzəsinin şimal-qərb hissəsinə daxil olan bu rayonun 
geoloji quruluşunda böyük qalınlıqla Mezokaynozoy çöküntüləri iştirak 
edir.Rayon eyni zamanda Orta Yura çöküntülərindən Antropogenə qədər olan 
çöküntülərin yer səthində çıxışları ilə fərqlənir. 
Mezozoy burada geniş intişar etmiş Yura və Təbaşir sistemləri 
çöküntülərindən ibarətdir. Yura çöküntüləri rayonun Şimal hissəsində 
B.Qafqazın suayırıcı zonasının ayrı-ayrı yerlərində yer səthinə çıxırlar. Burada 
Alt Yuranın çöküntüləri müəyyən edilməmişdir. 
Orta Yuranın Bayos və Bat mərtəbələri qalın (700-800 m) bərk 
qumdaşı, alevrolit, əhəngdaşı, gil və gilli şist laylarının növbələşməsindən 
ibarətdir. Orta Yuranın Aalen, Bayos və Bat çöküntüləri ancaq qonşu 
Xəzəryanı-Quba neftli-qazlı rayonunun Afurca, Keşçay, Bəyimdağ-Təkçay və 
b. sahələrində qazılmış quyularda açılmışdır. Kəsilişdə qalın (50-60m) qumlu 
horizontların iştirak etdiyi və onların bu və ya digər dərəcədə neftli və qazlı 
olduğu müəyyən edilmişdir. Orta Yuranın açılmış qalınlığı göstərilən qonşu 
sahələrdə 1000-1700 m-dən çoxdur. Ümumiyyətlə, Orta Yuranın qalınlığı 
böyük diapazonda (1500 3500 m) dəyişir.