Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu


Dünyanı idarə edən qüvvə – məhəbbət.\ varlıqların öz başlanğıcına və insanların haqqa çatmaq təşəbbüsləri



Yüklə 1,1 Mb.
səhifə16/78
tarix02.01.2022
ölçüsü1,1 Mb.
#40819
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   78
Nizami-folklor

9. Dünyanı idarə edən qüvvə – məhəbbət.\\ varlıqların öz başlanğıcına və insanların haqqa çatmaq təşəbbüsləri. Dün­yanın dağdan idarə olunması. Bu ideyanın XII yüzillikdə yazıya alınan («Munisnamə») mifik modeli göstərir ki, Azərbay­can türklərində dünya dağına inam çox güclü olmuşdur. Xalq arasında dillər əzbəri olan bir silsilə bayatıların bu gün də dağ­lara müraciətlə (A dağlar, ulu dağlar...) başlanması, insanların dərdlərini ulu dağlarla bölüşməsi bu inancdan doğur:

A dağlar, ulu dağlar,

Çeşməli, sulu dağlar.

Burda bir qərib ölüb,

Göy kişnər, bulud ağlar.21

10. Təbiət // Yerin faunası və florası əmələ gəldikcə məkan və zaman mücərrədlikdən çıxıb konkretləşir.

11. Cəmiyyət // İqtidarlar, sənətkarlar və rəiyyət qarşı­laş­dırılır. Mənəvi amilin – bədii sözün yaşadılması üçün bi­rin­cilər mədh edilir.

12. Dünya daimidir/Dünya fanidir // İnsanın maddi tərəfi – bədən, cisim dəyişsə də (torpağa çevrilsə də), mənəvi gös­təriciləri - söz və yaxşı ad həmişə qalır//Həyat şirin görün­sə də, ölüm haqq sayılır.

13. Zaman daim irəliyə doğru addımlayır // Keçmişə qayıtmaq mümkün deyil.

14. Hər şey kəmiyyətlə tarazlanır // Rəqəmlərin sakrallığı ilə dünyaqurmanın mərhələləri və əsas strukturları işarə­lə­nib özünü təsdiqləyir.

15. Sözün qüdrəti // Hikmət və mövizə(nəsihət)yə mey­dan verilir. Şair özü və ailəsi haqqında açıqlamalar edir.




Yüklə 1,1 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   78




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin