Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu

Nübar Həkimova ___________________________________  
 
 
246 
orqanizmin müqavimətinin artırılmasında, cövhərindən yara-
ların  sağalmasında,  bronxial  astmada,  dəmləməsindən  sidik 
yolları  xəstəliklərində,  soyuqdəymədə,  bəlğəmgətirici  kimi, 
baş  gicəllənmələrində,  hamaşçiçəyinin  sulu  –  spirtli  cövhə-
rindən  epilepsiya,  qrija,  vərəm,  podaqra,  zəhərlənmə  əley-
hinə və s. xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilir. Almani-
yada bu preparatlardan revmatizm və vəz şişlərində işlədilir. 
Cavan  gövdə  və  yarpaqlarından  yüksək  keyfiyyətli 
salat növləri hazırlanır. Başqırıstanda ağ yonca ispanaq əvəzi 
kimi yağda qızardılaraq ləziz iştahaçıcı qida kimi yeyilir. 
Ağ  yoncanın  yaşıl  hissələrindən  və  çiçəklərindən  ye-
yinti sənayesində xlorofil və flavanoidlərlə zəngin olan yaşıl 
və sarı rəngli boyaqlar hazırlanır. 
Çəmən  yoncası  –  Çəmən  yoncasının  kök,  yerüstü 
hissəsinin  və  çiçəklərinin  tərkibindən  pratenzein  gempferol, 
formononetin,  qenistein,  qaidzein,  bioxanin,  kversetin,  qe-
niskozin,  rotindin,  ononin,  izoramnetin,  izotrifolin,    pekto-
linadin, pratol, trifolin, trifolitin, pratoletin flavonoidləri, pe-
onidin,  delfinidin,  petunidin,  malvidin  antosianları,  sitoste-
rin, 10%-ə qədər saponin, C, B, E, K və karotin vitaminləri, 
kumarin,  nişasta,  qlükoza,  maltaza,  izomaltoza,  18,6-24% 
həll olan şəkər, 8%-ə qədər aşı maddəsi, psevdokumoxinon, 
xinon,  qlükozid,  psevdokumoxinon,  toluxnon,  mum,  0,28% 
efir yağı, 6,8% lipid, və s. maddələr tapılmışdır. 
Amerika  və  İngiltərədə  yoncanın  cövhərindən  dəridə 
əmələ  gələn  xərçəngin  müalicəsində  yeni  sarğı  halında  isti-
fadə  edilir.  Sulu-spirtli  qarışığı  bəd  xassəli  şişlərin  inkişa-
fının  qarşısının  alınmasında,  kökündən  hazırlanmış  cövhəri 
qrija,  soyuqdəymə,  şiş  əleyhinə,  yerüstü  hissəsindən  alınan 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---