Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu

Nübar Həkimova ___________________________________  
 
 
202 
7,60  mq%  Sr,  0,48  mq%  Pb,  67,20  mq%  B,  0,09  mq%  J, 
3,90  mq%  Br  mikro-elementləri  vardır.  Bundan  əlavə, 
meyvələrdə vitamin qruplarından 25 mq% A, B„ B
2
, B
6
, D, 
H,  E,  K  və  PP,  piy  və  efir  yağı,  flavonoid  birləşmələri, 
fizioloji  fəal  maddələrdən  –  sterol,  lesitin  və  s.  fermentlər 
tapılmışdır.  Kökümsovu  adi  və  bişirilmiş  halda  istifadə 
edilir.  Bunu  xırda-xırda  doğrayıb  ədviyyat  kimi  bir  çox 
xörəklərin  və  qida  məhsullarının  tərkibinə  qatqı  kimi  əlavə 
edirlər. 
Kökdən alınan karotin, şirə və cövhərlər bir çox xəstə-
liyin  sağalmasına  müsbət  təsir  göstərir.  Bunlardan  qanaz-
lığında və hipertoniya xəstəliyində və eləcə də südü az olan 
qadınlar istifadə edə bilərlər. Kökün sellüloz hissəsindən isə 
orqanizmdə əmələ gələn xolesterinin kənar edilməsində isti-
fadə olunur, qırmızı rəngli kökdən alınan karotinoid piy, kə-
rə və marqarin məhsullarının rənglənməsində tətbiq olunur. 
Toxumun  tərkibində  13%  yağ,  1,6%  efir  yağı  vardır. 
Çiçəklərinin  tərkibindən  antosian  və  flavonoid  maddələri, 
yaşıl hissəsindən isə karotin və s. alınır. 
Kökün  toxumlarından  hazırlanan  daukarin  preparatın-
dan qıcolmada və qan damarlarının genişlənməsində istifadə 
olunur. 
Tərkibində  zəngin  vitaminlərin  olması  ondan  avitami-
nozda,  qanazlığında,  ürək-damar  xəstəliklərində,  eləcə  də 
qaraciyər,  böyrək  xəstəliyində,  görmə  pozğunluqlarında, 
qəbizlikdə  və  s.  istifadəyə  imkan  verir.  Xalq  təbabətində 
yerkökünün  meyvələrindən  alınmış  şirəni  bal  ilə  qarışdırıb 
(1:1  nisbətində)  soyuqdəymədə,  mədə-bağırsaq  pozğunluq-
larında istifadə edilir. Bundan əlavə, onun şirəsindən ağızda 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---