__________________________________ Nübar Həkimova
185
mq% xrom, 0,02 mq% alüminium, 5 mq% selen, 0,06 mq%
nikel, 0,01 mq% qurğuşun, 0,40 mq% bor və selen elementi
də tapılmışdır.
Acı soğan sortlarına «Arzmas», «Bessonov», «Mi-
terski», «Rostov», «Striqunov», «Poqar», «Ufa», yarımacı
soğan sortlarına «Danilov», «Qızıl şar», «Maykov», «Qri-
bov», «Sitaus», «Belozer», şirin soğan sortlarına «Barleta»,
«Krasnodar-35», «Marcelan», «Yalta», «Conson», «Sarı
ispan» və s. daxildir.
Soğan təzə halda kulinariyada, sirkəyə qoymada və
tərəvəz konservlərinin hazırlanmasında istifadə olunur. Ət
xörəklərinin hazırlanmasında işlədilir. Soğan iştahanı artırır
və başqa qidaların həzminə müsbət təsir göstərir. Bakterisid
xassəyə malik olduğundan bir çox mikroorqanizmləri məhv
edir.
Soğan ən kütləvi tərəvəz bitkisi olmaqla yanaşı, şəfa
verici keyfiyyətə malikdir. Dioskorad özünün «Dərman va-
sitələri» əsərində soğanı iştahaaçan və təmizləyici bir vasitə
kimi göstərmişdir. Qədim Romada hesab edirdilər ki, xörəyə
çoxlu soğan qatdıqda adam qorxmaz və güclü olur. Soğanın
tərkibində olan efir yağı ona kəskin iy və acı dad verir. Bu
da göz bəbəyinin selikli qişasına və yuxan nəfəs yollarına
qıcıqlandırıcı təsir göstərir. Soğanda efir yağının miqdarı nə
qədər çox olarsa, onun dadı bir o qədər acı olur. Efir yağının
çox olması soğanı uzun müddət saxlamağa imkan verir.
Soğanı yağda qızartdıqda belə tərkibindəki efir yağı itmir.
Göy soğan iştahanı artırır, şirələrin axmasını güclən-
dirir və həzm orqanları tərəfindən qida maddələrinin yaxşı
mənimsənilməsinə kömək edir. Soğandan elmi təbabətdə
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
|