Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi nizami adina əDƏBİyyat institutu

Çağdaş Azərbaycan postmodern romanı 
 
 
37 
2. İnkişaf  etmiş  süjet  hərəkətini  vacib  hesab  etmir  və 
sadə  müqayisə  səviyyəsində  təcəssüm  oluna  bilər.  Lakin 
bu halda pritça öz rəmzi səciyyəsindən məhrum olmur; 
3. Məzmun  baxımından  pritça  dərin  «dini»  və  əxlaqi 
mövzulara meyl edir; 
4. Pritça  yüksək  kateqoriyalardan  çıxış  edir.  Bütün 
bunlar roman-pritçaya təsir göstərir. 
Pritçanın  «ibrətamizliyi»  kimi  fəlsəfi  ümumiləşdirmə-
lərin  yüksək  səviyyədə  roman-pritçaya  transformasiyası 
yazıçının fəlsəfi düşüncələrinin üstünlüyünün nəticəsi olur. 
Müəlliflərin  pritça  janr  strukturuna,  o  cümlədən  ro-
man-pritça formatına müraciət etmələri təqdim olunan im-
kanların müəlliflər üçün əlçatmaz olmasına əsaslanır 
21
. İlk 
növbədə,  bu  həyat  və  ümumbəşər  dəyərlərin  problemləri-
nə, xeyirin şərlə mübarizəsinə və s. müraciət edilməsidir. 
Məsələn,  Azərbaycan  yazıçısı  Kamal  Abdullanın 
«Sehrbazlar dərəsi» (2006) romanında sufi fəlsəfi ənənəsi-
nin müəllif ideyasına tabeliyini görürük. «Sehrbazlar dərə-
si»  –  bu  əsərdə  dünyəvi  ehtirasların  heçliyi,  bütövlükdə 
natamam cəmiyyətin və insanın mənasızlığı problemi qal-
dırılır. «Sehrbazlar dərəsi» «ümumbəşəri» və zaman xari-
cində olan mənaaltı daşıyır ki, əsər haqqında roman-pritça 
kimi  danışmağa  imkan  verir,  hətta  buna  baxmayaraq, 
müəllif əsərin adına roman-fantaziya kimi izahat verir. 
Pritçadan fərqli olaraq, roman-pritçada təhkiyə qısa de-
yil.  Roman-pritçanın  faktlarla  dolu  planı  bir  çox  detalları 
bürüyür, inkişaf etmiş və mənalı olur. Eyni zamanda, prit-
                                                 
21
 Кечерукова М.А.  Жанровая  специфика  и  проблематика  рома-
нов - притч  Уильяма  Голдинга  1950-1960-х  годов.  Автореферат 
диссертации  на  соискание  ученой  степени  кандидата 
филологических наук. Санкт-Петербург. 2009. С. 9-10. 

---