Çağdaş Azərbaycan postmodern romanı 17
Müstəsna hallarda, yeni yaradılmış bədii üslublardan da-
nışmaq olar.
Ədəbiyyatşünaslıqda janr qarışıqlığının üç əsas forma-
sı mövcuddur. Birinci halda, romana başqa növlərin ele-
mentləri daxil edilir - bu halda da növlərarası janr qarışıq-
lığı baş verir. Növlərarası janr qarışıqlığına şərti olaraq, ro-
mana qeyri-bədii nəsr elementlərinin daxil edilməsini də
aid etmək olar. İkincisi, romana nəsrin digər janr element-
ləri daxil edilə bilər. Həmin halda növlərdaxili janr qarı-
şıqlığı baş verir. Romanda növlərarası janr qarışıqlığı aşağı
və ali janrların qarışıqlığına gətirib çıxarır. Üçüncüsü,
janrdaxili qarışıqlıqdır ki, müxtəlif roman növlərinin əla-
mətlərini əhatə edir.
Janr qarışıqlığının mahiyyətinin artması romanın inki-
şafının «janr - antijanr» binar sistem çərçivəsində davam
etməsinə gətirib çıxarır. Başqa sözlə roman haqqında möv-
cud görüşləri inkar edən janr forması meydana gəlir, son-
radan isə həmin forma romanın yeni tipoloji növü kimi qə-
bul edilir. Postmodern romanın meydana gəlməsi modern
romanın janr xüsusiyyətlərindən imtina etməsi nəticəsində
baş vermişdir. Bu proses postmoderndən əvvəl baş vermiş-
dir. Belə ki, 1940-cı illərin sonu 1960-cı illərin əvvəlləri
ədəbiyyatda «yeni roman» (fr. Le nouveau roman) və ya
antiroman ədəbi məktəbi formalaşdı. Fransa ədəbiyyatında
formalaşmış klassik roman anlayışına, yəni Balzak romanı
deyilən roman anlayışına qarşı çıxan «yeni roman» anlayı-
şının tərəfdarları «anti-romançılar» adlandırıldılar. Fransa-
da formalaşmış «yeni roman» ədəbi məktəbində süjetsiz,
qəhrəmansız roman nümunələri meydana çıxdı. Bu ədəbi
məktəbin A. Robbe-Grillet, Claude Simon, Marguerite
Duras, Michel Butor, Natalie Sarraut, John Barth, Luigi
