Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi

Qədim Yunan və Yəhudi qaynaqlarında “Harut və Marut” das­tanı

Əllamə Seyid Məhəmməd Hüseyn Təbatəbayi əl-Mizan təfsirində belə yazır:

“Harut və Marut” dastanı yəhudilərin əfsanələrinə yaxın və oxşardır. Lakin yunanların dastanlarına isə uyğunluğu yoxdur. (2)

Yenə də yəhuda risaləsinin altıncı sətirində yazılır: Allah nəzdində öz etiba­rı­nı qazanan mələklərə, Allah yer üzündə məmuriyət verib ki, qiyamət gününə qədər qisas almaq üçün əbədi zəncirləri qorusunlar.

Yuxarıda qeyd etdiyimiz mətləblərə diqqət etdikdə “Harut və Ma­rut” dastanı islam Peyğəmbərindən (s) qabaq olduğunu görürük. Kəbul Əhbar isə onu yə­hu­dilərin qaynaqlarına istinadən nəql etmişdir.
Mənbələr:
1. Quran-Məcid.

2. Təbatəbayi. Tərcümə təfsir əl-mizan, I c., tərcümə Nasir Məkarim Şirazi, Bünyad elmi və fikri Əllamə Təbatəbayi,1364.

3. Məhəmmədcavad Moğniyə. Təfsire Kaşif. Tərcüməçi, Musa Danış, Xorasanda islam təbliğat ofisi. 1386.

4. Mehrin Şüştəri Abas. Fərhəngi-kamili-lüğəti-Quran. Tehran, Gəncinə nəş­. 1374.

5. Cefri Artur. Vajehayi dəxil dər Quran. Tərcüməçi, Firidun Bədre­yi, Teh­ran, Tus nəşriyyatı, 1372.

6. Xəzanli Məhəmməd. Elami-Quran. Tehran, Əmir Kəbir nəşriyyatı, 1371.

7. Ənsari Qurbəti Əbu Abdullah Məhəmməd ibn Əhməd. əl-Caməul Əhkamul Quran, II c. Beyrut, dar əhyaul tərasul ərəbi, 1405 h.q.

8. Əndolosi Əbu Həyyan. Təfsirul-Bəəhrul-mohit, I c, Beyrut, Darul-kutubul-elmiye, 1413 h.q.

9. Fəxri Razi. Təfsirul-Kəbir, III c. Beyrut, Dar əhyaul tərasul ərəbi.

10.Ətiq Nişaburi Əbubəkir. Qisəs Qurani-Məcid, Yəhya Məhdəvi, Tehran, Xarəzmi nəşriyyatı, 1370.

11. İbn Corcani, Seyid Şərif. Tərcuman Quran, tərtib edən Adil ibn Əli ibn Adil Hafiz, Məhəmməd Siyaqi, Tehran, Heydəri çapxanası, 1333.

12. Əndolosi, Əhməd ibn Məhəmməd ibn Əbd Rəbbe, əl-Əqdul Fərid, c 8, Əmdulməcid Tərhini, Beyrut, Darul kutubul elmiye, 1407 h.q.

13. Seyid Mürtəza Əmali. II c., Seyid Məhəmməd Bədrəddin Nesani Hələbi, Qum, Ayətullah Uzma Mərəşi Nəcəfinin kitabxanası, 1403 h.q.

14. Ənsari Qurtəbi. əl-Caməul Quran. III c., Beyrut. Dar əhyaul tərasul ərəbi, 1405 h.q.

15. Təbəri Məhəmməd ibn Cərir. Tərcumə Təfsire Təbəri. I c., toplayan Əbu Əli Məhəmməd Bələmi, Həbib Yəğmani, Tehran,1367.

16. İbn Babuve Qumi, Şeyx Səduq. Uyunul Əxbarul Rza (ə), I c., tər­cümə və düzən H.Müstəfid və Əli Əkbər Qəffari, Tehran, Nəşr Sə­duq, 1372.

17. Ətiq Nişaburi Əbubəkir. Qisəsi-Qurani-Məcid. Yəhya Məhdəvi, Tehran, Xarəzmi nəşriyyatı, 1370.

18. Təbərisi Əbulfəzl ibn Həsən. Tərcum Məcməul Bəyan, I c., Tər­cu­mə Ayat Tədqiq və yazan Əli Kərəmi. Tehran, Xarəzmi nəşriyyatı.

19. Siyuti Cəlaləddin. əl-Durul Mənsur fi təfsirul Məsur I c. Beyrut, Darul Kutubul-Elmiye, 1411 h.q.