AZƏrbaycan mġLLĠ elmlər akademġyasi məHƏMMƏd füzulġ adına Əlyazmalar ġnstġtutu

TÜRK DĠLĠNDƏ 
 
Ahdi  ve  Gülşen-i  şuarası  (İnceleme-metin)  /  hazır.:  S.  Solmaz. 
Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, 2005, IX+ 626 s.  
Akün  Ö.  F.  “Ahdi”,  Diyanet  Vakfı  İslam  Ansiklopedisi,  c.  1, 
İstanbul, 1988, s. 512.  
Alışık  G.S.  Sam  Mirza.  Diyanet  Vakfi  İslam  Ansiklopedisi. 
XXXIX c., İstanbul, 2010, s. 61. 
Ateş A. Mecma-al havas // Oriens. – 1950. - 3. c. - s. 333 – 335. 
Ateş  A.  Mecma  al-havas  //  İstanbul  edebiyat  fakültesi  Tarih 
dergisi. – 1953.  - s. 183 – 187. 
Bayırı  M.H.    “Bağdatlı  Ahdi”,  Azerbaycan  Yurt  bilgisi  dergisi, 
1933 haziran, Yıl 2, S: 18, s. 264-267. 
Bayram  Ö.  Azerbaycan  sahası  tezkireleri  ve  Seyid  Azim 
Şirvaninin tezkiresi. Doktora tezi. Ankara, 2005, XCIX+519 s. 
Bayram  Ö.  Gülistan-ı  İremin  tezkire  kısmı  //  Klasik  Türk 
edebiyatında biyografi. Bildiriler. Ankara: AKMBY, 2011, s. 109-120. 
Bayram  Ö.  Nevvab  tezkiresinde  şair  ve  eser  üzerine 
değerlendirmeler  //  Turkish  Studies  -  International  Periodical  For  The 

Vüsalə Musalı. Azərbaycan təzkirəçilik tarixi 
 
353 
Languages,  Literature  and  History  of  Turkish  or  Turkic  Volume  7/1 
Winter 2012, p.385-404. 
Bayram P. XX. asır Azerbaycan edebiyatında yazılmış iki önemli 
biyografik  kaynak:  Firidun  bey  Köçerlinin  “Azerbaycan  edebiyatı”  ve 
Mehemmedeli  Terbiyetin  “Danişmendan-i  Azerbaycan”  adlı  tezkiresi //  
Klasik Türk edebiyatında biyografi. Bildiriler. Ankara: AKMBY, 2011, 
s. 121-144. 
Beyani.  Tezkiretüş-şuara  (Haz.:  İbrahim  Kutluk),  TDK  Yay., 
Ankara 1997. 
İsen M. Tezkireden biyografiye.- İstanbul: Kapı yayınları, 2010. - 
361 s.  
İsen-Durmuş T. I. Mısr-ı hünerde kendüyi satmak gerek kişi: tez-
kire  önsözleri,  divan  dibaceleri  ve  sebeb-i  teliflerde  sanatçı  kendisini 
nasıl „satar?” // Bilig Türk, Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 2011, N 57, 
s. 65-81. 
İsen-Durmuş  T.İ.  Osmanlı  şuara  tezkirelerinde  zeyl  gelenegi  // 
Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature 
and  History  of  Turkish  or  Turkic,  2012,  Volume  7/1,  Winter,  s.1319-
1329. 
Demirel İ.H., Erol B., Saraç C. Akademik yazım ihlalleri. Ankara: 
TÜBİTAK, 2011,132 s. 
Gökyay O.Ş. Destursuz bağa girenler. İstanbul, Kabalcı yayınevi, 
2007, 357 s. 
Güler Z. Ahdi ve Gülşen-i şuara biblografiyası ve yayımlanmamış 
şiirleri // Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 6, S: 1-2, s. 107-
119. 
İsen  M.  Mustafa  Ali,  Künhül-ahbarın  tezkire  kısmı,  (Haz.:  Mus-
tafa İsen), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Ankara 1994. 
İsen M. Tezkireden biyografiye. İstanbul, Kapı, 2010. 
Karabağlı  Müctehid-zade  Mehmed  Aka.  Tezkiretü‟ş-şuara  Ri-
yazül-aşıkin. – Dersaadet: Karabet Matbaası, 1328. 

Vüsalə Musalı. Azərbaycan təzkirəçilik tarixi 
 
354 
Karabağlı  Müctehid-zade  Mehmed  Aka.  Tezkiretü‟ş-şuara  Riya-
zü‟l-aşıkin / Ön söz. M. Sadi Çöğenli ve R.Toparlı
*
. – Erzurum: 1992.  
Karaismailoğlu  A.  Türk  edebiyyatı  kaynaklarından  „Tuhfe-i  Sa-
mi“ ve altıncı bölümünün tercümesi // Türk dünyası araştırmaları. - 1988 
Aralık. - № 57. - s. 178 – 186. 
Karaismailoğlu A. Türk edebiyyatı kaynaklarında Tuhfe-i Sami // 
Klassik dönem Türk şiiri incelemeleri. – 2001. - s. 147 - 170. 
Kartal  A.  Sadıki-i  Kitabdarın  Mecmaul-Havas  isimli  tezkiresi  ve 
onda  yer  alan  Anadolulu  şairler  //  Türk  kültürü.  –  1999.  -  Aralık.  -  № 
440. - s. 746 - 754.  
Kılıç  F.  Aşık  Çelebi  Meşairüş-şuara,  3  c.,  İstanbul  Araştırmaları 
Enstitüsü Yayınları, İstanbul, 2010. 
Kınalızade  Hasan  Çelebi.  Tezkiretüş-şuara,  (Haz.:  İbrahim  Kut-
luk), C..I-II, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara: 1978-1989.  
Köksal  M.  Türkçe  şuara  tezkireleri  üzerine  yapılan  çalışmalar 
biblioqrafiyası // Gazi Üniversitesi Eğitim fakültesi dergisi, Dr. Himmet 
Biray özel sayısı. – 1999. - s. 544 – 567. 
Köprülü F. Sam mirza Safevi ve eseri // Azerbaycan Yurt bilgisi. – 
1934. - № 3. - s. 32 – 34. 
Kurtuluş R. Muhammed Ali Terbiyet. DİA. 30. c., İstanbul, 2005, 
s. 503-504. 
Kutluk  İ.  Sadıkı  Kitabdar.  Macma-al-havas  //  Türk  dili  ve  ede-
biyatı dergisi. – 1949. - № 3- 4. - s. 577 – 580. 
Macit M. Tezkire türünün teşekkülünde Herat tezkirelerinin rolü // 
Yedi iklim. - Şubat 1993. – V c. - № 35. - s. 5 – 8. 
Macit M. Tercüme hareketleri. DİA. C. 40, İstanbul, 2011, s. 498-
504. 
Mazıoğlu  H.  Ahdi  Bağdadi  ve  şiirleri  //  Türk  dili  araştırmaları 
Yıllığı Belleten, 1978-1979, s. 95-150.  
                                                 
*
 
Təzkirənin h.1328-ci il nəşrinin fotofaksimilesidir. 

Vüsalə Musalı. Azərbaycan təzkirəçilik tarixi 
 
355 
Mehmet  H.  (Bayrı).  Bağdatlı  Ahdi  //  Azerbaycan  Yurt  bilgisi.  - 
1933 haziran. - № 18. - s. 264 – 267.   
Musalı V. Gülşen-i şuaraya göre İstanbulun edebi muhiti // YOM 
(Türk dünyası medeniyet dergisi). – Bakü – İstanbul, noyabr, 2008. - s. 
104 – 116. 
Musalı V. Ahdi Bağdadi tezkire‟sinde İstanbul ve İstanbullu şair-
ler / I Uluslararası Türk Edebiyatında İstanbul sempozyumu bildirileri. 3-
5 Nisan 2008. – İstanbul: Beşir Kitabevi, 2009. - s. 809 – 822. 
Musalı V. Necati Bey şiirlerine yazılmış nazireler (Latifi tezkiresi 
esasında) // I Uluslararası Türk dili ve edebiyatı sempozyumu bildirileri 
Kocaeli Universitesi. 2009, s. 309-311. 
Musalı  V.  Türkeyede  şuara  tezkirelerinin  neşrine  dair  //  YOM, 
Türk Dünyası Kültür Dergisi, Sayı 16, İstanbul 2009, s. 67-79.  
Musalı V., Musalı N. Osmanlı tezkirelerine göre Azerbaycan ede-
biyyatının araştırılmamış sayfaları // Klasik Türk edebiyatında biyografi. 
Bildiriler. Ankara: AKMBY, 2011, s. 501-522. 
Musalı  V.  Şuara  tezkirelerine  göre  şairlerin  Hac  yolculuğu  öy-
küleri  //  CİEPO  Uluslararası  Osmanlı  öncesi  ve  Osmanlı  tarihi  ça-
lışmaları 6. ara dönem sempozyumu bildirileri,14-16 nisan 2011, İzmir, 
2011, c. II, s. 883-906. 
ftp://ftp.usak.edu.tr/Dokuman/CIEPO/ 
Musalı  V.  Əhdi  Bağdadinin  “Gülşəni-şüəra”sının  elmi-tənqidi 
mətni    //  Turkish  Studies  -  International  Periodical  For The  Languages, 
Literature and History of Turkish or Turkic. Turkey. Volume 6/2 Spring 
2011, s. 681 - 688. 
Musalı  V.  Tezkirelere  göre  Türk  esnaf  tarihi  //  1.  Uluslararası 
Ahilik Kültürü ve Kırşehir sempozyumu bildirleri, II c., Kırşehir 2011, s. 
811-822. 
Musalı V. Osmanlı tezkireleri ışığında Nevşehirli şairler // I Ulus-
lararası Nevşehir tarih ve kültür sempozyumu Bildirileri. Nevşehir, 2012, 
s. 133-141. 

Vüsalə Musalı. Azərbaycan təzkirəçilik tarixi 
 
356 
Musalı  V.  Türk  təzkirəçilik  ənənəsi  Prof.  Dr.  F.Kılıçın  araşdır-
malarında  //  Turkish  Studies  -  International  Periodical  For  The  Lan-
guages,  Literature  and  History  of  Turkish  or  Turkic.  Turkey.  Volume 
7/1, winter 2012, s. 1607-1617. 
Seyyid Azim Şirvânî - Tezkîretü‟ş-Şu‟arâ / haz.: Ö.Bayram. T.C. 
Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay. (e-kitap), Ankara. 
Solmaz  S.  Gülşen-i  şuarada  yeni  tertipler  ve  bu  tertiplerin  şair 
biyografisine  kazandırdıkları  //  Klasik  Türk  edebiyatında  biyografi. 
Bildiriler. Ankara: AKMBY, 2011, s. 545-562. 
Solmaz  S.  XVI  yy.  tezkirelerinde şairin  dünyası.  Ankara:  Akçağ, 
2012, 670 s. 
Yazıcı T. Lutf Ali Beg. DİA. 27. c ., İstanbul, 2003, 230-231. 
Yazıcı T. Ateşkede. DİA. 4. c., İstanbul, 1991, s. 58-59. 
 
FARS DĠLĠNDƏ 
 
 دمحا
ىناعم نيچلگ
 .
 خيرات
ت
ىسراف ىاه هركذ
 .
لوا دلج
 .
نارهت
 :
 تاراشتنا
 ،نارهت هاگشناد
1348
.
 
 دمحا
ىناعم نيچلگ
 .
 خيرات
ت
ىسراف ىاه هركذ
 .
مود دلج
 .
نارهت
 :
 تاراشتنا
 ،نارهت هاگشناد
1350
.
 
ت
 هركذ
"
صاوخلا عمجم
 "
 ىاتغچ ىكرت نابزب
(
و رادباتك ىقداص فيلأت
 
 نآ همجرت
 هماخب ىسراف نابزب
د
روپمايخ لوسرلادبع رتك
 .)
زيربت
 :
 ،لامش رتخا هناخپاچ
1327
.
 
يب ىلعفطل جاح
گ
 آ
ذ
يب ر
گ
ىلد
 .
آ هدكشتآ
ذ
ر
 .
 ،ىبمب
1277
 ،
1299
 
يب ىلعفطل جاح
گ
 آ
ذ
يب ر
گ
ىلد
 .
آ هدكشتآ
ذ
ر
 .
 ،ندنل
1844
 
يب ىلعفطل جاح
گ
 آ
ذ
يب ر
گ
ىلد
 .
آ هدكشتآ
ذ
ر
 .
 ،نارهط
1347
.
 
فص ىازريم ماس
فحت ةرکذت ، یو
ه
 
نويامه نيدلا نکر پاچ ، یماس
 
 ، خرف
نارهت
 ،
1348
 

Vüsalə Musalı. Azərbaycan təzkirəçilik tarixi 
 
357 
ىوفص ىازريم ماس
 .
 ىماس هفهت
(
تسد ديحو هلباقم و حيحصت اب
ىدرگ
 .)
نارهط
 :
مرا هعبطم
غ
 ،نا
1314
.
 
ىلق ىلو ،ولماش
 
ىلقدواد نب گيب
 :
حيحصت ،ىناقاخلا صصق
 :
 تاداس نسح ديس
داشرا ترازو تاراشتنا و پاچ نامزاس ،ىرصان
 ،
دلج
 
  ،لوا
(
 نارهت
1371
)
 ،
21
 
 +
524
 مود دلج ،
(
 نارهت
1374
 )
202
 
ص
.
 
ىداباتلود زيزع
 .
آ نارونخس
ذ
ناديابر
 .
 ،زيربت
1377
 
ميهيد دمحم
 .
ت
 ناجيابرذآ ىارعش هركذ
(
راثآ و ىگدنز خيرات
 .)
لوا دلج
 .
زيربت
 :
 ،ناگدابارذآ پاچ
1367
.
 
ميهيد دمحم
 .
ت
 ناجيابرذآ ىارعش هركذ
(
ثآ و ىگدنز خيرات
را
 .)
مود دلج
 .
زيربت
 :
 ،ناگدابارذآ پاچ
1367
.
 
ميهيد دمحم
 .
ت
 ناجيابرذآ ىارعش هركذ
(
راثآ و ىگدنز خيرات
 .)
موس دلج
 .
زيربت
 :
 ،ناگدابارذآ پاچ
1368
.
 
ميهيد دمحم
 .
ت
 ناجيابرذآ ىارعش هركذ
(
راثآ و ىگدنز خيرات
 .)
مراهچ دلج
 .
زيربت
 :
 ،ناگدابارذآ پاچ
1369
.
 
ميهيد دمحم
 .
ت
ىارعش هركذ
 
 ناجيابرذآ
(
راثآ و ىگدنز خيرات
 .)
مجنپ دلج
 .
زيربت
 :
 ،ناگدابارذآ پاچ
1371
.
 
تيبرت ىلع دمحم
 .
 هلجم ،راشفا ىقداص
"
ناغمرا
"
 لاس ،
12
 هرامش ،
1
 ،نارهت ،
1310
ص ،
.
15
-
21
.
 
نارهت ، یدرگتسد ديحو پاچ ، یدابآرصن ةرکذت ، یدابآرصن رهاط دمحم
،
 
1361 
بارخ ةبطصه ،ذوحا ،راجاق وكلاه
 
 ،
هب
  
ششوك
  
لوسرلاذبع
  
 ،زيربت ،روپهايخ
344
 
DĠGƏR DĠLLƏRĠNDƏ 
 
A  desccriptive  catalogue  of  the  arabic,  persian  and  urdu 
manuscripts in the library of the University of Bombay. Bombay, 1935. 
Bland N. Account of the Atesh Kedah, a Bibliographical work of 
the  Persian  Poets,  by  Haji  Lutf  Ali  Beg,  of  Ispahan  //  Journal  of  the 

Vüsalə Musalı. Azərbaycan təzkirəçilik tarixi 
 
358 
Royal Asiatic Society, VII. - London: Royal Asiatic Society, 1843. – 345 
- 392 pp. 
Browne E.G. A History of Persian Literature in the Modern Times 
(A.D.1500-1924). Cambridge University Press, 1924, 490 p. 
Heşt bihişt: The tezkire by Sehi Beg. Work on ottoman poets witha 
critical  edition  based  Mus.  Suleymaniye  Library,  Ayasofya  O.3545  by 
Gunay Kut. Harward-Cambridge, 1978. 
Robinson  J.  S.  Ahdi  and  His  Biographies  of  Poets  //  Iran  and 
Islam, Edinburgh, 1971. 
Savory R. Iran under the Safavids. Cambridge, 1980, 277 p. 
Silvestre  .  Le  présent  sublime,  ou  Histoire  des  poètes  de  Sam-
Mirza //  Notices  et  extraits  des  manuscrits  de  la  bibliotheque  nationale, 
tome IV, Paris, 1798, p.273-308.  
Бидлиси  Шараф-хан.  Шараф-наме  (перевод,  предисловие, 
примечания и приложения Е.И.Васильевой). II том. Москва: Наука, 
1976, 
Кази Ахмед. Трактат о каллиграфах и художниках / введение, 
перевод  и  комментарии  проф.  Б.Н.Заходера.  Москва:    Искусство, 
1974, 
Кабулова  Р.  Традиции  «Маджалис  ун–нафаис»  Алишера  На-
вои  в  тюрко-язычной  литературе  (на  материале  антологии  Са-
дикбека  Садики  «Маджма  ул-хавас»,  Автореф.  диссерт.  на  соиск. 
кандидата филол. наук, Ташкент, 1979, 24 с. 
Козлова А. Новое об Али Кули Хане Валехе и его духовном 
наследии // КНКО, Вести, 2001, вып. 6-7, с. 5-11.  
Стори Ч.А. Персидская литература. Москва, 1972. 
Сатаров А. Тухфаи Соми ва хусусиятхои он. - Душанбе: 1972 
 
 
 

Vüsalə Musalı. Azərbaycan təzkirəçilik tarixi 
 
359 
 
ƏLYAZMALAR 
 
Bəhmən  mirzə.  Təzkireyi-Məhəmmədşahi.  Əlyazmalar  İnstitutu, 
M-24.
 
Dövlətşah Səmərqəndi. Təzkirətüş-şüəra. Əlyazmalar İnstitutu, M-
73. 
Əhdi Bağdadi. Gülşəni-şüəra.Əlyazmalar İnstitutu, FS-245.      
Əliquluxan Valeh. Riyazüş-şüəra. Əlyazmalar İnstitutu, FS-700. 
Əlişir  Nəvai.  Məcalisün-nəfais.  Əlyazmalar  İnstitutu,  M-107,  M-
45. 
Əmin Əhməd Razi. Həft iqlim. Əlyazmalar İnstitutu, M-273.                                   
Qulam Məmmədli. Təzkirə. Əlyazmalar İnstitutu, B-2701.        
İbrahim  Tahir  Musayev.  Riyazül-arifin.  Əlyazmalar  İnstitutu,  D-
207.
 
İshaq bəy Üzri Bəydili. Təzkireyi-İshaq. İran İslami Şura Məclisi 
kitabxanası 7261. 
Lətifi  Kastamonulu.  Təzkirətüş-şüəra.  Əlyazmalar  İnstitutu,  FS-
721. 
Lütfəli bəy Azər. Atəşkədə. Əlyazmalar İnstitutu

, M-238, M-240, 
D-20, C-103. 
Məhəmməd  Fazil  xan  Gorusi.  Əncüməni-xaqan.  İran  İslami  Şura 
Məclisi kitabxanası 892. 
Məhəmmədqulu  xan  Qacar.  Lübbül-lübab.  Tehran  Universitetin-
dəki Hikmət kolleksiyası 289       
Mir Möhsün Nəvvab. Təzkireyi-Nəvvab. Əlyazmalar İnstitutu, M-
67. 
                                                 

    Azərbaycan  Milli  Elmlər  Akademiyası  Məhəmməd  Füzuli  adına  Əlyazmalar 
İnstitutu.  

Vüsalə Musalı. Azərbaycan təzkirəçilik tarixi 
 
360 
Mirzə  İsa  Xəyali  Ziyai.  Təzkireyi-Ziyai.  Əlyazmalar  İnstitutu,  D-
269.
 
Nazim  Təbrizi.  Nəzmi-güzidə.  İran  İslami  Şura  Məclisi 
kitabxanası 480.                             
Sam  mirzə.  Töhfeyi  Sami. Əlyazmalar  İnstitutu,  B-5119,  B-5778, 
B-1118.               
 
Səhi bəy. Həşt-behişt. Əlyazmalar İnstitutu, FS-482  .                                          
Seyid Əzim Şirvani. Təzkirə. Əlyazmalar İnstitutu, Arx.5 Q3/29. 
Sadiq bəy Sadiqi. Külliyyat. Əlyazmalar İnstitutu, FS-27.   
Salman Mümtaz. Təzkirələr. Əlyazmalar İnstitutu, F-24, s.v.444. 
Vəliqulu  bəy  Şamlu.  Qisəsül-xaqani.  İran  İslami  Şura  Məclisi 
kitabxanası 8530. 
 

Vüsalə Musalı. Azərbaycan təzkirəçilik tarixi 
 
361 
GÖSTƏRĠCĠLƏR 
 
A 
 
Abbas mirzə, 90, 189, 190, 
207 
Abdulla ibn İbrahim 
Üsküdari, 114 
Adana, 106, 111 
Adil, 118, 198, 216, 245 
Adili Səfəvi, 173 
Ağamirzadə, 259 
Ağayi Əbülfütuh, 191 
Ağzıvar xan, 97 
Akün Ö.F., 105, 113, 114 
Aləmgir, 257 
Ali Mustafa, 105 
Alışık G.S., 19, 32, 352 
Allahqulu mirzə Elxani, 49, 
219 
Amasya, 102 
Amid, 81, 84, 139 
Aqra, 166 
Arazbaran, 51, 309 
Arif, 80, 103, 109, 153, 156, 
276, 298 
Arif Hikmət, 80, 103, 153 
Aşiq Çələbi, 74, 83, 87, 90, 
105, 138, 144, 148, 149, 
153 
Astrabad, 23 
Ata Bəy, 114 
Ateş A., 21, 352 
Atəşi, 109, 240 
Atəşkədə 17, 22, 23, 36, 47, 
50-52, 57, 83, 170-172, 174, 
177, 179, 185, 223, 229, 234, 
250, 251, 254, 292, 326, 338 
Atəşkədeyi-Azər, 240 
Ayini-bəhin, 257 
Azər Şamlu, 243 
 
B 
 
Bağçeyi-səfa-ənduz, 80 
Bağdad, 32, 89, 110, 111, 
151, 217, 223, 231 
Bakı, 2, 8, 10, 22, 24, 25, 26, 
28, 29, 31, 32, 34, 36, 37, 
48, 60, 63, 66, 67, 68, 69, 
81, 82, 95, 96, 97, 98, 99, 
101, 105, 107, 110, 111, 
112, 118, 120, 123, 125, 
126, 127, 131, 132, 133, 
134, 135, 136, 137, 138, 
139, 140, 148, 155, 165, 
166, 167, 170, 171, 172, 
173, 179, 180, 183, 189, 
209, 216, 217, 223, 224, 
229, 231, 232, 233, 234, 
235, 236, 239, 247, 248, 
249, 250, 251, 252, 254, 
259, 260, 261, 262, 263, 
264, 266, 273, 274, 275, 
276, 279, 280, 282, 285, 
286, 287, 288, 295, 297, 

Vüsalə Musalı. Azərbaycan təzkirəçilik tarixi 
 
362 
298, 328, 331, 341, 342, 
343, 344, 345, 346, 347, 
348, 349, 350, 351, 352 
Bakıxanov A., 67 
Baxış bəy Səbur, 266 
Bayırı M.H., 106, 107, 352 
Bayram Ö., 37, 68, 352 
Behcətüş-şüəra, 18, 46, 56, 
58, 84, 239, 240 
Behişti, 111, 138 
Bəhmən mirzə, 4, 17, 36, 38, 
43, 45, 50, 53, 55, 58, 84, 
89, 187, 207, 208, 209, 
210, 211, 212, 359 
Bəhram mirzə, 65, 117, 118, 
135, 173, 204, 208 
Bəndə, 189, 194, 208, 216, 
245 
Bəqiyyeyi-təzkireyi-şüəra, 
136, 137 
Bərdə, 67 
Bərqi, 138, 147, 148, 198, 
244 
Bəyanül-Mahmud, 54, 55, 
58, 84, 197, 199, 292 
Bəyazi-Saib, 296 
Beyləqan, 172, 173 
Beyza Qacar, 198, 216 
Bəzmi-xaqan, 18, 52, 56, 58, 
84, 203, 204, 206 
Bombey, 22, 103 
Britaniya, 64, 103, 105, 115, 
191, 199 
Browne E.G., 101, 358 
Bülbülə, 67 
Büstanül-xaqaniyyə, 18, 56 
 
C 
 
Cahanşahabad, 166 
Cami, 101, 148, 173 
Cavahirnamə, 257 
Cədidi, 32, 101 
Cəfər Rəmzi İsmayılzadə, 68, 
337, 345 
Cəfər Şəhidi, 22 
Cəfər Sultanül-Qürrayi, 191 
Cəmali, 109, 139 
Cənubi Azərbaycan, 51, 95, 
98, 207, 239, 242, 285, 
296, 309, 315, 316, 326, 
351 
Cərullah Bəyani, 86 
Çeşmeyi-nuş, 257 
Cəzmi, 136, 149 
Çorlu, 138 
Cüdayi, 111, 198 
Cürcan, 23, 170 
 
D 
 
Dağıstan, 66, 311 
Dai Şirazi, 159 
Damad İbrahim paşa, 79 
Danişməndani-Azərbaycan, 
9, 17, 28, 37, 53, 56, 58, 
84, 120, 123, 126, 155, 
183, 189, 239, 273, 295, 

Vüsalə Musalı. Azərbaycan təzkirəçilik tarixi 
 
363 
296, 297, 298, 301, 307, 
308, 310, 326, 344, 345, 
346, 351 
Davudqulu bəy, 61 
Dərviş bəy, 109 
Dərviş Bülbül, 241 
Deyhim, 59, 84, 271 
Deyilən söz yadigardır, 68, 
337, 345 
Diləfruz, 257 
Dilsuz, 241 
Dimetoka, 111 
Dorn, 22 
Dövlətabadi, 5, 38, 58, 84, 
307, 308, 309, 310, 338, 
351 
Dövlətşah Səmərqəndi, 23, 
73, 83, 133, 159, 234, 338, 
359 
Durmuş xan Şamlu, 95 
 
Ə 
 
Əbdülfəttah Şəfqət, 80 
Əbdülhüseyn Bayat, 194, 
195, 246, 291 
Əbdülvəhhab 
Mötəmədüddövlə Nişat, 
216 
Əbdürrəhman Hibri, 113 
Əbdürrəsul Xəyyampur, 20, 
24, 133, 134 
Əbdürrəzzaq Dünbili, 36 
Əbu Talib, 4, 18, 55, 57, 83, 
126, 163, 183, 338 
Əbu Talib xan Təbrizi, 4, 18, 
55, 57, 83, 163, 183, 338 
Əbülhəsən ibn İbrahim 
Qəzvini, 185 
Əbülqasım Möhtəşəm 
Şirvani, 4, 18, 46, 50, 56, 
58, 84, 187, 257 
Əczi, 126 
Ədəb, 219, 244 
Ədəbiyyat ocağı, 18, 29, 43, 
59, 84, 309, 316, 317, 318, 
319, 320, 326, 352 
Ədəbi-zürəfa, 79 
Ədirnə, 111, 113 
Ədirnə tarixi, 113 
Əfəndiyev O., 98 
Əhdi Bağdadi, 4, 7, 9, 17, 19, 
32, 33, 34, 43, 44, 50, 53, 
54, 57, 83, 93, 105, 106, 
107, 110, 112, 116, 137, 
142, 144, 150, 153, 337, 
342, 347, 355, 359 
Əhməd bəy Əxtər, 194, 244 
Əhməd Gülçin Məani, 39, 
127 
Əhməd Həriri, 109 
Əhməd Paşa, 143, 144 
Əhməd Safi Bergamavi, 146 
Əhməd Süheyli, 31 
Əhməd Zərif, 109 
Əkrəm Cəfər, 253 
Əli Əmiri, 20, 81, 84, 115 

Vüsalə Musalı. Azərbaycan təzkirəçilik tarixi 
 
364 
Əli Nəzmi, 5, 17, 38, 59, 84, 
271, 313 
Əli Rza mirzə Qacar, 4, 18, 
46, 56, 58, 84, 187, 219, 
243 
Ə XE "Ə" liqulu xan Valeh, 
43, 163 
Əliqulu xan Valeh, 4, 17, 22 
Əliqulu xan Valeh, 52 
Əliqulu xan Valeh, 55 
Əliqulu xan Valeh, 57 
Əliqulu xan Valeh, 83 
Əliqulu xan Valeh, 88 
Əliqulu xan Valeh, 165 
Əliqulu xan Valeh, 165 
Əliqulu xan Valeh, 168 
Əliqulu xan Valeh, 338 
Əlirza Paşa, 89 
Əlişir Nəvai, 20, 73, 83, 133, 
148, 159, 166, 217, 338, 
348, 359 
əl-Kaşani, 125 
Əmani, 111 
Əmiri Çələbi, 111 
Əncümənara, 194 
Əncüməni-xaqan, 18, 24, 45, 
50, 53, 55, 58, 84, 193, 
196, 359 
Əncümənül-üdəba, 18, 48, 
50, 53, 56, 58, 84, 291 
Əndərun tarixi, 114 
Ənisül-müsamirin, 113 
Ənisül-üşşaq, 203 
Ənzab, 51, 309 
Ərdəbil, 51, 61, 98, 172, 173, 
207, 215, 231, 247, 252, 
254, 308, 309, 320, 325 
Ərəfatül-aşiqin, 166, 296 
Ərvənəq, 51, 309, 325 
Əsəd Əfəndi, 80 
Əsədi, 207 
Əsir Umani, 158, 159 
Eşq, 126, 215, 216, 217 
Əsrar, 4, 18, 46, 56, 58, 80, 
83, 84, 87, 113, 187, 239, 
240, 242, 254, 351 
Əşrəf Azərbaycani, 208 
Etimadüssəltənə, 4, 58, 187, 
223 
Əvhədi Marağayi, 65, 158, 
208, 216, 244, 313 
Əxlaqi-Məhəmmədi, 185 
Əxtəri-taban, 18, 46, 50, 56, 
58, 84, 257 
Eynülqüzzat Həmədani, 158 
Əziz Dövlətabadi, 5, 9, 17, 
29, 38, 47, 51, 56, 58, 84, 
271, 307, 308, 310, 338 
Əzrəqi Səmərqəndi, 159 
 
F 
 
Faizi, 75, 76, 83, 138, 140, 
146, 148, 153 
Fatin Əfəndi, 81 
Fatma xanım Ani, 68