23
Cə
dvə
l 1.3
Kosmetik və
Stomotoloji xidmə
tlə
rin göstə
rilmə
si üzrə
ə
mə
liyyatların
mühasibat hesablarında ə
ks etdirilmə
si qaydası
Ə
məliyyatların məzmunu
Hesabın
debeti
Hesabın
krediti
Mə
bləğ
i,
man.
Stomotololi xidmət göstərilməsindən
gəlir alınmışdır
62-1
545-1
90-1
601-2
150000
Stomotoloji xidmətin göstərilməsi üzrə
Ə
DV əks etdirilmişdir
90-3
601-2
68-2
241
27000
Kosmetik xidmət göstərilməsindən
gəlir alınmışdır
62-1
545-2
90-1
601-2
30000
Kosmetik xidmətin göstərilməsi üzrə
Ə
DV əks etdirilmişdir
601-2
241
54000
Stomotololi xidmətin dəyəri
ödənilmişdir.
50
221
62-1
545-1
70000
Kosmetik xidmətin dəyəri
ödənilmişdir.
50
221
62-1
545-2
300000
Tibbi xidmətlərin göstərilməsi zamanı materialların faktik xərcləri 201
“Material ehtiyalatları” hesabının kreditindən 202 “ stehsal məsrəfləri” hesabının
müvafiq subhesablarının debetinə silinir. 50 Milli Mühasibat Uçotu Standartlarına
uyğun olaraq ehtiyatlar istehsalata buraxıldıqda onların qiymətləndirilməsinin
aşağıdakı üsullarından birinin tətbiqini müəssisənin baş mühasibi müstəqim surətdə
həll edir:
1.Materialların hər bir vahidinin maya dəyəri üzrə;
24
2.Orta maya dəyəri üzrə;
3.Materialların satın alınmasının birinci vaxtı üzrə maya dəyəri üzrə (F FO
metodu)
Seçilən metod hər bir müəssisənin uçot siyasətində öz əksini tapmalı və bütün
hesabat dövrü ərzində istifadə olunmalıdır. Hesabat dövrünün sonuna material
ehtiyatlarının qiymətləndirilməsi ehtiyatlar istifadə üçün buraxıldıqda qəbul edilən
qiymətləndirmə üsulundan asılı olaraq yerinə yetirilir. Materialların çeşidinin kifayət
qədər geniş olmasını nəzərə alaraq tibb təşkilatları ehtiyatların qiymətləndirilməsi
metodunun seçilməsinə xüsusi diqqət yetirməlidir. Ümumiyyətlə, metoddan istifadə
yalnız istehsalata (xidmət göstərilməsinə) buraxılan materialların qiymətləndirilməsi
üsulu deməkdir. Belə bir qiymətləndirmə materialların silinməsilə bağlı tibb
müəssisələrinin qarşısında duran problemləri həll etmir. Məsələ bundadır ki, material
ehtiyatları anbardan buraxıldıqdan sonar bütün kabinetlərdə və digər struktur
bölmələrində uzun müddət ərzində saxlanıla bilər və ona görə də onların qalığını
müəyyənləşdirmək çox vaxt mümkün olmur. Bununla əlaqədar olaraq anbardan alınan
materialların istifadəsi haqda tibb işçilərinin operativ hesabatlarının tərtib olunmasının
real zəruriliyi meydana çıxır. Bütün hallarda tibb müəssisələri Respublika Səhiyyə
Nazirliyinin yaxud bilavasitə müəssisənin özü tərəfindən tibbi dərmanların
istifadəsinin nümunəvi normalarına istinad etməlidirlər.
Belə normalar materialların nümunəvi nomenklaturası əsasında müəssisə
rəhbərinin xüsusi əmri ilə rəsmiləşdirilməlidir. Müxtəlif tibbi xidmətlər göstərmək
üçün müəssisələr , adətən “özlərinin” materiallarından sitifadə edirlər.Lakin belə
materiallar (sarğı vasitələri və rentgen çıxarışları üçün plyonkalar) eyni zamanda digər
xidmət növlərinin göstərilməsində də istifadə oluna bilər. Özəl müalicə profilaktika
müəssisəsində xərclərin uçotu qaydasını nəzərdən keçirək: 51 Misal: Əhaliyə
kosmetika və stomotologiya üzrə xidmət göstərən özəl tibb müəssisəsi may ayında 30
min manatlıq material almışdır. Əlavə dəyər vergisi 5,4 min manat təşkil edir.Ay
ə
rzində alınmış materialların bir hissəsi – 3000 manat məbləğində əhaliyə kosmetika
xidmətləri göstərilmək üçün istifadə olunmuşdur. Materialların yerdə qalan hissəsi
25
stomotoloji xidmətlərin ehtiyacına yönəlmişdir. Özəl tibb müəssisəsi bu məqsədlə
aşağıdakı balans hesablarından istifadə etmişdir:
202 “ stehsalat məsrəfləri” hesabı
241 “Əvəzləşdirilən əlavə dəyər vergisi” hesabı
202-1 “Stomotoloji xidmətlərin göstərilməsi üzrə məsrəflər “subhesabı
202-2 “Kosmetika xidmətlərinin göstərilməsi üzrə məsrəflər “subhesabı Özəl
müalicə profilaktika müəssisəsinin mühasibat əməliyyatlasrı mühasibat uçotunda
aşağıdakı cədvəldə göstərildiyi kimi əks etdirilməlidir.(cədvəl 1.4)
Dostları ilə paylaş: