silinmişdir.
27
Fə
sil 2. Tibbi xidmə
t sferasında muhasibat uçotu və
hesabatın təş
kili ə
sasları
2.1. Maliyyə
və
idarə
etmə
uçotunda xə
rclə
rin uçotunun təş
kilinə
ümumi yanaş
ma
Tibb təşkilatlarında elementlər üzrə xərclərin qruplaşdırılması təşkilat tərəfindən
istehsala və tibb xidmətlərinin göstərilməsinə istifadə olunan material, əmək və
maliyyə resurslarının həcmini müəyyənləşdirmək üçün tələb olunur. Maddələr üzrə
xərc prinsiplərinin təsnifatından tibbi xidmətlərin müxtəlif növlərinin maya dəyərinin
kalkulyasiyası üçün istifadə edilir.
Pullu tibbi xidmətlərin iki növü mövcuddur:
1) Birdəfəlik xidmətlər( ambulatoriya müalicə);
2) Uzun müddət ərzində göstərilən xidmətlər ( stasionarda müalicə).
Bu zaman tibb müəssisəsi tərəfindən göstərilən xidmətlərin daha geniş yayılmış
“tipik” növlərinin aşağıdakı qrupları fərqləndirilir:
1. Həkimin qəbulunda ilk dəfə olmaq və xəstənin müalicə həkimi tərəfindən
sonrakı müşahidələri;
2.Müalicə (sağlamlıq) proseduralarının (fizioterapiya, stomatologiya və s.) yerinə
yetirilməsi;
3.Diaqnostika (qan analizi, tədqiqatın rentgen metodlarının tətbiqi, ultrasəs
diaqnostikası və b.)
4.Cərrahiyyə əməliyyatları;
5.Xəstənin stasionarda olduğu əməliyyatdan sonrakı müddətdə tibbi xidmətlərin
göstərilməsi;
6.Təxirəsalınmaz tibbi yardım;
7.Sair xidmətlər.
Hesablama (kalkulyasiya) vahidi qismində aşağıdakılar qəbul edilir:
28
1.Xəstənin həkimin qəbulunda bir dəfə olması üzrə xidmət;
2. Müalicə (sağlamlıq) prosedurunun aparılması üzrə bir prosedur;
3.Diaqnostika üzrə bir prosedur , yaxud bir analiz (tibb təşkilatının seçimi
ə
sasında)
4.Bir cərrahiyyə əməliyyatı;
5.Bir çarpayı –gün- əməliyyatdan sonrakı yardımın göstərilməsi üzrə ;
6.Bir çıxış – təxirəsalınmaz yardım xidmətləri üzrə; Xidmətin xarakterindən asılı
olaraq ,
7.sair xidmətlər üzrə.
Kalkulyasiya maddələrinin tipik siyahısını müəyyənləşdirdikdə, tibb xidmətlərin
yuxarıda sadaladığımız qrupların hər birisi üzrə aşağıdakıları əsas göstərmək olar:
1.Müvafiq tibbi xidmətlərin göstərilməsi ilə əlaqədar xərclərin ehtimal olunan
hissəsini (zəruri dəstini);
2.Məqsədli təyinatı üzrə xərclərin (iqtisadi cəhətdən həmcins xərclər) müxtəlif
növlərinin qruplaşdırılması;
3.Xidmətlərin maya dəyərində (əhəmiyyətlilik prinsipi) xərclərin müxtəlif
növlərinin (hər bir növü) gözlənilən xüsusi çəkisi;
4.Xərclərin müstəqim və dolayı xərclərə bölüşdürməsini (onların göstərilən
xidmətlərə aid edilməsi imkanlarını nəzərə almaqla müəyyənləşdirilir).
Aşağıda kalkulyasiya xərc maddələrinin tipik nomenklaturası verilmişdir.
Dostları ilə paylaş: