AZƏrbaycan respubl kasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet mag stratura m
Yüklə 0,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2.3.Maqnit sahəsinin və elektromaqnit şüalanmasının təsirindən mühafizə və neytrallaşdırılması. Maqnit sahəsindən mühafizə tədbirləri əsasən cədvəl 8-də göstərilən üsullarla həyata keçirilir. Bu məqsəd üçün hazırlanan mühafizə ekranları qapalı olmalı, yumşaq maqnit materiallarından hazırlanmalıdır. Bir sıra hallarda isı maqnit sahəsinin təsiri zonasından çıxmaq lazımdır. Belə ki, mənbədən uzaqlaşdıqca onun təsir xüsusiyyəti kəskin azalır. Maqnit sahəsindən fərdi mühafizə üçün məəsafədən idarə etmə vasitələrindən istifadə etmək olar. Bəzi hallarda isə işçilərin güclü maqnit sahəsinin təsirinə məruz qalmamaları üçün bloklaşdırıcı qurğuların tətbiq olunmasıdır. Ə sas mühafizə tədbirləri kimi aşağıda göstərilən xəbərdarlıq üsullarıdır: - işçilərin maqnit sahəsini qiymətinin yüksək olduğu (buraxıla bilən səviyyədən) yerlərdə müntəzəm olaraq uzun müddət işləməsinə yol verilməməlidir; - gecə istirahət zamanı çarpayı sahə mənbəyindən maksimum uzaqda yerləşdirilməlidir. Bu halda məsafə 2,5-3m-dən az olmamalıdır; - otaqda tanış olmayan kabel,bölüşdürücü şkaf, transformator olduğu hallarda lazımi ölçmələr aparmadan orada uzun müddət (bir neçə saat) qalmağa icazə verilməməlidir; - elektrik cərəyanı ilə qızdırılan döşəmə konstruksiya olunarkən elə sistem seçilməlidir ki, onun maqnit sahəsi aşağı olsun. Müəyyən olunmuşdur ki, yaçayış evlərində və istehsal sahələrində elektromaqnit şəraiti dəyişmək üçün elektrik işlədicilərini mənbəyə bilavasitə rozetka ilə yox, “neytralizator” adlanan sistem vasitəsi ilə qoşulması məqsədəuyğun hesab olunur.Bu halda elektrik sahəsi rozetka və neytralizator arasındakı fəzada lokallaşdırılır. Bu səbəbdən avadanlıq yerləşən sahədə və ümumiyyətlə otaqda elektrik sahəsinin qiyməti 15-20 dəfə azalır.
Rusiyada istehsal olunan “NGP-350” neytrallaşdırıcı texnoloji, ofis avadanlığı və kompüter yerləşdiyi otaqlarda elektrik sahəsini kompensasiya edərək insn orqanizminə zərərin təsirini azaldır. Cihazın ölçüləri 75x170x230 mm; Uzun müddət işlədikdə maksimal yüklənmə gücü 300 Vt təşkil edir; f.i.ə. 95-97%; yüklənmə tipi – aktv, tutum, induktivikli, sənaye tezlikli (50Hs), elektrik sahəsinin zəiflətmə əmsalı 23-25 dB. 5-400 kHs tezliyində elektrik sahəsinin zəiflətmə əmsalı texniki vasitənin xüsusiyyətindən asılı olaraq zəiflətmə əmsalı 20 dB-ə kimi; Tezliyin qiyməti 10 kHs-30MHs olduğu halda zəiflətmə əmsalı 40-60dB; Neytrallaşdırıcı 0,5 m məsafədə şəxsin maqnit sahəsinin qiyməti – 100 nTL- dən çox olmur. Neytrallaşdırıcı qabaq panelində yükün qoşulması üçün iki rozetka yeri, dövrəyə qoşulma indikatoru və sahənin neytrallaşmasına nəzarət edən indikator yerləşdirilir. Neytrallaşdırıcı dövrəyə bir fazalı üç məftilli sxem üzrə və yaxud ikiməftilli dövrəyə torpaqlama ilə birləşdirilə bilər. Neytrallaşdırıcı yük qoşulduqda onun torpaqlanması tələb olunmur. Neytrallaşdırıcı eyni zamanda dövrədə olan maneələrin neytrallaşmasına şə rait yaradır. EMŞ spektrində ən böyük bioloji təsirə malik olan diapazonlar RT və YT diapazonlarıdır. Bu diapazonlarda baş verən şüalanmaların intensivliyi və davametmə müddətindən asılı olaraq orqanizmdə kəskin və xroniki dəyişmələr
baş verir. Kəskin təsir EM, istilik təsiri nəticəsində baş verir. Bu təsir əsasən təhlükəsizlik texnikası qaydaları pozulduqda baş verir. stilik təsiri lokal xarakter daşıyır. Bu tsirin simptomları şüalanmaya məruz qalan hissənin topoqrafiyası ilə təyin olunur. Şüalanma zamanı zərərçəkən şüalanmaya məruz qalan hssədə istiləşmə hiss edir, bu da günəş şüasının təsirinə oxşayır. Bir sıra hallardabu təsir nəticəsində baş ağrısı, baş gicəllənməsi , ürək bulantısı, qusma, qorxu hissi, susuzluq, zəiflik, əl və ayaqlarda ağrılarla səciyyələnir. Zərərçəkənin temperaturu qalxır, ürək fəaliyyəti pozulur və qan təzyiqi yüksəlir. Üç-dörd gün keçdikdən sonra göstərilən simptomlar yox olur. nsanın iş qabiliyyəti tam bərpa olunur. Əgər şüalanma güclü olarsa, orqanizmdə müəyyən lokal dəyişikliklər (yanıq yeri, göz kataraktı və s.) qala bilər [ 16 ]. RT və YT EMŞ-nin digər əsas təsiri oqanizmin əsəb sistemində baş verən dəyişikliklərdir.Bu təsirin xüsusiyyəti obyektiv və subyektiv amillərdən asılı olaraq özünü müxtəlif cür biruzə verir. Təsirin effektivliyi əsasən EMŞ-in intensivliyindən asılı olur. Cədvəl 9-da şüalanma nəticəsində insan orqanizmində baş verən mümkün dəyişikliklərin siyahısı verilmişdir. Bir sıra müəlliflər fərz edirlər ki, göstərilən diapazonlarda EMŞ intensivliyi 10 Vt/m
2 -dən az olan hallarda qeyri-dayanıqlı dəyişikliklər baş verir.Bunlara misal olaraq leykositlərin və limfositlərin sayının artması aid edilir. Bir sıra tədqiqatçılar çox aşağı tezlikli şüalanmaların daha təhlükəli olduğunu iddia edirlər. Bu tezliklərə 30-dan 300 Hs-ə kimi olan tezliklər aid edilir. Bu tezliklərdə şüalanmanın energetik gücü çox böyük olduğundan molekulyar səviyyədə hüceyrələrdəki əlaqəni dəyişə və yaxud onu tamamilə poza bilmir. Fərz olunur ki, bu şüalanmalar nəticəsində insanın canlı hüceyrəsində baş verən proseslər elektrik dəyişmələrinin imitasiyasını yaradır. Müəyyən olunmuşdur ki, bu imitasiyaların təsirindən xərçəng şişlərinin artması prosesi sürətləndirilir. Xərçəng xəstəliyinin inkişafına müsbət təsir
göstərən amillərdən biri də, bu sahənin təsiri nəticəsində hüceyrələrin birləşmə funksiyasının dağılmasıdır. Təcrübələrdən alınan maraqlı nəticələrdən biri də bir sıra bioloji effektlərin göstərilən tezliklərdə ancaq sahə dəqiqliyinin müəyyən bir qiymətində baş verməsidir. Belə ki, qiymətdən nə aşağı, nə də yuxarı həddlərdə qeyd olunan bioloji dəyişkənlik baş vermir. Bu effektə bəzən “pəncərə effekti” də deyilir. Ola bilsin ki, bu effekt yerin maqnit sahəsinin xüsusiyyətindən asılıdır [ 14].
EMŞ
intensivliyi mVt/sm
2
Müşahidə olunan dəyişikliklər 600 Ş üalanma müddətində ağrıların hiss olunması 200 Hüceyrələrdə oksidləşmə-bərpa olunma proseslərinin pisləşməsi 100 Qan təzyiqinin yüksəlməsi və sonradan aşağı düşməsi 40 stiliyin hiss olunması. Şüalanma 0,5-1 saat olduqda qan təzyiqi 20-30mm.c.süt. qədər qalxır. 20
Hüceyrələrdə oksidləşmə-bərpa olunma proseslərinin aktivləşməsi 10
15 dəqiqə şüalanmadan sonr beynin bioaktivliyinin dəyişməsi. 5 Elektrokardioqrafik dəyişmələr 4-5 Çoxsaylı şüalanmadan sonra qan təzyiqinin dəyişməsi 2-3 Qan təzyiqinin aşağı düşməsi 1 Qan təzyiqinin aşağı düşməsi.Ürək döyüntülərinin artması 0,4 mpuls şəkilli EMŞ təsirindən eşitmə qabiliyyətində dəyişikliklər. 0,3
5-10 il müddətində belə şüalanmaya məruz qaldıqda əsəb sistemində xroniki dəyişiklik. 0,05-ə kimi Qan təzyiqinin azalması müşahidə olunur. Bu uzun müddət ş üalanma qəbul etdikdə baş verir. Xarici ölkələrdə aparılan müşahidə və ölçü nəticələrlə əlaqədar mütəxəssislər belə nəticəyə gəlmişlər ki, elektrik ötürmə xəttlərinin yaxınlığında (400 m-dən az məsafədə) yaşayan şəxslərdə xərçəng xəstəliyinə tutulma ehtimalı 29% artır.Alimlər hesab edir ki, elektrik ötürücü xətləri havanı ionlaşdırır. Belə hava ilə nəfəs aldıqda yüklü hissəciklər ağ ciyərdə toplanırv bütün orqanizmdə gedən proseslərə öz mənfə təsirini göstərir. Radio və YT şüalanmalar görmə və eşitmə sistemlərinə ciddi təsir göstərirlər. Görmə orqanlarına təsir özünü ən çox hallarda katarakt xəstəliyində göstərir. Yəni şüalanma təsirindən göz büllurunun rəngi bulanııır və onun görmə funksiyası itir. Mütəxəssislər göz kataraktının yaranma səbəbləri içərisində (diabet, ultrabənövşəyi şüalanma, metabolik pozulmalar, ionlaşdırıcı radiasiya) EMŞ 5-ci səbəb kimi göstərilir. XX əsrin 60-cı illərindən etibarən elektromaqnit şüalanma mənşəli kataraktın olması artıq sübut olunmuşdur. Eşitmə prosesində pozuntular əsasən impuls formalı EMŞ müşahidə olunur. Bunun təsir mexanizmi tam aydınlaşdırılmasa da, aeron effekt bir növ akustik küylərdə baş verən effektə oxşayır [ 9]. nsan orqanizmi elektromaqnit şüalanmasına hər hansı bir qoruyucu reaksiya verə bilməz. Lakin bu təsirin müxtəlif xəstəliklərə səbəb olması üçün müəyyən şərtlər ödənilməlidir. lk növbədə şüalanmanın səviyyəsi güclü olmalı və təsiri uzunmüddətli olmalıdır. Buna görə də aşaöi səviyyəli EMŞ yaradanməişət cihazları əhalinin əksər hissəsinə təsir göstərmir.Təhlükə əsasən üçün mövcud olur ki,EMŞ bu şəxslərdə allergiya yaradır.
Digər tərəfdən müasir təsəvvürlərə görə sənaye tezlikli maqnit sahəsi bu ş üalanmaya məruz qalan əhali üçün o zaman təhlükəli olur ki.maqnit induksiyasının səviyyəsi 0,2mkTl-dan böyük və təsiri uzunmüddətli olsun. Sənaye tezlikli elektrik sahəsinin qiyməti E=6-8 kV/m olduqda yönəlmiş istiqamətə malik ,qiyməti 90-120mKA olan cərəyan yaradır. Bu cərəyan torpağa keçməyə cəhd göstərir ki, bunun da nəticəsində yer ilə insan bədəni arasında potensiallar fərqi yaranır. Əgər insan torpaqdan izole olunubsa,torpaqlanmış məftilə toxunduqda öz elektrik cərəyanının boşalmasını hiss edəcək. Bioloji nöqteyi-nəzərindən bədəndən keçən elektrik cərayanının qiyməti 500 mkA-ə yaxın olduqda insan bunu hiss edir [ 11]. Müəyyən olunmuşdur ki, elektrik ötürücü xəttlərindən yaranan istiqamətlənmiş cərəyanın qiyməti məişət cihazlarından istifadədə yaranan cərəyana ekvivalentdir.Sənaye tezlikli elektrik və maqnit sahələri bütün bioloji obyektlərə ( hansılar ki, şüalanma zonasına düşürlər) təsir göstərir. Məsələn, elektrik ötürücü xəttlərin təsiri zonasına düşən böcəklərin həyat tərzində dəyişikliklər yaradır : məsələn, balıqların aqressivliyi artır, narahatlıqlarını biruzə verirlər,onların iş qabiliyyəti və məhsuldarlığı aşağı düşür, onların hərəkət istiqaməti əsasən sahənin azalması istqamətində olur. Bitkilərdə bu təsir onların formalarının, güllərinin ölçülərinin dəyişməsində və əlavə yarpaqların əmələ gəlməsində özünü göstərir. Sağlam insanlar bu şüalanmanın təsirinə uzun müddət məruz qaldıqda hiss etdiyi halda hipertonik və allergiya ilə xəstələnən adamlar qısa müddətli (hətta bir dəqiqədə) şüalanmaları belə hiss edirlər. nsan bədənindən keçən elektrik cərəyanı sənaye tezlikli maqnit sahəsinin təsiri səbəbindən müxtəlif bioloji effektlər yaradır. Bunlardan sümüklərin böyüməsinin stimullaşması, əsəb hüceyrələrinin regenerasiyası və hüceyrələrdə gedən biokimyəvi proseslərin dəyişməsidir. Aşağıdakı cədvəldə induksiya olunmuş cərəyanın təsirindən ehtimal olunan bioloji effektlərin təsnifatə verilmişdir. Bu məlumatlar 4 saat sənaye tezlikli şüalanmaya məruz qalmış insanlar üzərində eksperimentlərdən alınmışdır. Müəyyən olunmuşdur ki, cərəyanın qiyməti 100mA/m 2 -dən çox 149-150mTl olduqda sağlamlığa mənfi təsir göstərir. Maqnit sahəsinin (MS) təsirinin yaxşı öyrənilmiş effektlərindən biri maqnitosfen adlanır. Bu effekt sənaye tezlikli MS qiyməti 10-20mTl olduqdaa müşahidə olunur. Şüalanma təsiri kəsildikdə bu effekt yox olur [ 16]. Cədvəl 10 . Cərəyanın təsirindən sənaye tezlikli maqnit sahəsinin ehtimal olunan bioloji effektləri. Maqnit sahəsinin sıxlığı,mTl nduksiya cərəyanın sıxlığı, A/m Proqnozlaşdıran effektlər 0,5-5 1-10
Minimal bioloji effektlər 5-50
10-100 Görmə və əsəbsistemində baş verən mənfi effektlər 50-500
100-1000 Sağlamlıq üçün təhlükə mövcuddur. Həyəcanlan- mış hüceyrələrin stimul- yasiyası baş verir. >500
>1000 Sağlamlığın kəskin pozulması.Ürək çatışma- mazlığı. MS görmə potensialını da aşağı salır. Bu effekt şüalanma kəsildikdən sonra 40 dəqiqə müddətində də davam edir.
Qeyd etmək lazımdır ki, Yerin elektrik və maqnit sahələri də insan orqanizminə bu və ya digər dərəcədə təsir göstərir. Məlum olduğu kimi, Yer səthində elektrik sahə gərginliyinin qiyməti təqribən 130 V/m təşkil edir. Bu qiymət Yer səthindən uzaqlaşdıqca eksponensial qanunla azalır.Bu qiymət il ə rzində dəyişir, onun maksimal qiyməti(150-250 V/m) yanvar-fevralda, minimal qiyməti isə iyun-iyul aylarında (100-120 V/m) qeydə alınır. Yerin maqnit sahəsinin gərginliyi iki parametrlə xarakterizə olunur. Ekvatorun yaxınlığında maksimal olan sahənin üfiqi tərtibedicisidir (20-30A/m). Bu qiymət qütblərə yaxınlaşdıqca azalıb 1 A/m-ə kimi düşür. MS şaquli tərtibedicisinin maksimal qiyməti qütblərdə 50-60A/m təşkil edir. Ekvatora yaxınlaşdıqca bu qiymət olduqca azaldığından nəzərə alınmaya bilər. Yer kürəsində elə oblastlar mövcuddur ki, bu ərazilərdə şaquli tərtibedicisinin qiyməti daha böyük olur. Buna “müsbət anomaliya” deyilir. Elə oblastlar da var ki, orada bu parametrin qiyməti orta qiymətdən aşağı olur. Buna “mənfi anomaliya” deyilir [ 16 ]. Qeyd etmək lazımdır ki, Yerin elektrik və maqnit sahəsi milyon illər ə rzində mövcud olduğundan, Yer kürəsində yaşayan bütün canlı orqanizmlər, o cümlədən insanlarda bu şüalanmaya qarşı adaptasiya yaranmışdır. Buna görə də canlı aləm üçün əsas təhlükə mənbəyi süni yaradılmış elektrik və maqnit ş üalanma
mənbələridir.Bu mənbələrin təsirini qiymətləndirmək və məhdudlaşdırmaq üçün şüalanmanın normallaşdırılması aparılır. Son illər şəhərlərdə demək olar ki, bütün tezlik diapazonlarında (hətta bir neçə on qiqahersə kimi) işləyən EMŞ sayı kəskin artmışdır. Məsələn, Moskvadakı Ostankino teleqülləsinin yaxınlığındakı yaşayış binalarında şüalanmanın səviyyəsi buraxıla bilən həddən 4 dəfə artıqdır. RT və YT diapazonlarında şüalanma səviyyəsinin normallaşdırılması dedikdə bilavasitə şüalanma mənbəyi ilə işləyən şəxslərin və əhalinin məruz qaldığı şüalanma təsirinin qiymətləndirilməsi başa düşülür. 300 MHs tezliyə kimi energetik ekspozisiyanın (EE) qiyməti EE=E 2 T Maqnit ekspozisiyasının qiyməti isə : EE=H 2 T göstərilən ifadə ilə hesablanır. Burada T – saatla şüalanma müddətidir. Energetik ekspozisiya (V/m) 2 saat, maqnit ekspozisiyası isə (H/m) 2 saatla öıçülür. 300 MHs-dən yuxarı tezliklərdə
Bu kəmiyyət (Vt/m 2 )·saatla ölçülür. Bu qiymətlər bilavasitə elektromaqnit şüalanması ilə əlaqəsi olmayan, 18 yaşına çatmayan və şüalanma mənbələrinin yaxınlığında yaşayan insanlara şamil edilir. Bilavasitə RT və YT şüalanma mənbələri ilə işləyən işçilər üçün energetik ekspozisiyanın buraxıla bilən səviyyəsi aşağıdakı cədvəldə göstərilmişdir.
Cədvəl 11 . ş çi personal üçün energetik ekspozisiyanın buraxıla bilən qiymətləri. Tezlik
diapazonları Buraxıla bilən energetik ekspozisiya Elektrik tərtibedici üzrə,(V/m) 2 ·saat Maqnit tərtibedicisi üzrə,(A/m) 2 ·saat Enerjinin sızlığına görə,
(mkVt/m 2 )·saat 30 kHs-3MHs 20000
200 - 3-30 MHs 7000 yoxdur
- 30-50 MHs 800 0,72
- 50-300 MHs 800 yoxdur
- 300MHs-
300QHs - yoxdur 200
YT yuxarıda göstərilən cədvəldə buraxıla bilən həddləri şüalanmanın təsir müddətindən asılı olaraq göstərilən diapazon üçün böyük həddlər daxilində dəyişir. Məsələn, təsir müddəti 8 saatdan 0,1 saata kimi təşkil edirsə, bu halda 0,03-3 MHs tezliklərdə elektrik sahəsinə görə buraxıla bilən qiymət 50V/m-dən 400V/m-ə kimi, maqnit sahəsi üçün buraxıla bilən hədd 5 A/m-dən 40 A/m-ə kimi,ESS isə göstərilən tezliklr üçün 0,25 Vt/m 2 -dən 2,4 Vt/m 2 –a kimi dəyişir. Digər tezlik diapazonlarında da müəyyən hədd daxilində belə dəyişmələr baş verir.
YT şüalanma mənbəyi kimi dairəvi müşahidə rejimində 1Hs tezlikdən yuxarı işləyən sistemlər üçün buraxıla bilən həddin qiymətini 10%-ə kimi artırmaq olar. Lakin bu kəmiyyətin qiyməti 10Vt/ m 2 -dən artıq ola bilməz. Ə gər iş yerində RT və YT diapazonlarında EMŞ buraxıla bilən həddən yuxarı olarsa,işçilər xüsusi mühafizə vasitələrindən istifadə etməlidirlər.
Rusiya Federasiyasında RT və YT diapazonlarında EMŞ buraxıla bilən həddləri aşağıdakı kimi təyin olunmuşdur : - 30-300 kHs-də elektrik tərtibedicisi üçün 25,0 V/m; - 0,3-3,0 MHs tezliklərdə - 15,0 V/m; - 3-30 MHs-də 10 V/m; - 30-300 MHs-də 3 V/m; - 300 MHs-300 QHs- 0,1Vt/m 2 . Televeziya stansiyalar üçün bu qiymət RT-də aşağıdakı kimi təyin olunub (əhali üçün) 48,4 MHs-də - 5,0 V/m; 88,4 MHs-də - 4,0 V/m; 192,0 MHs-də - 3,0 V/m; 300 MHs-də - 2,5 V/m. Xüsusi təyinatlı radiolokasiya sistemləri üçün tezlik diapazonu 150-300 MHs arasında dəyişir.Yaxın məsafədə buraxıla bilən qiymət 0,1 Vt/sm 2 (6V/m), uzaq zonada 1 Vt/sm 2 (19 V/m)-dən çox olmamalıdır. Ə gər şüalanma eyni zamanda bir neçə mənbədən təsir göstərirsə, bu halda ayrı-ayrı şüalanma mənbəyinin şüalanmaları buraxıla bilən hədd çərçivəsində toplanır. Azərbaycan Respublikasında EMŞ buraxıla bilən həddi
müəyyənləşdirilmədiyindən işçi personal və əhali hələ ki, Rusiyada qəbul edilmiş standartları əsas götürə bilər. Avropa ölkələrində EMŞ normallaşdırılmasına , insan təhlükəsizliyinə daha sərt tələblər qoyulmuşdur. EMŞ təhlükəsizlik nöqteyi-nəzərindən normallaşdırılması məsələlərinə sveçdə dövlət səviyyəsində daha çox diqqət yetirilir. Burada Şüalanmadan
Mühafizə nstitutu yaradılmışdır. sveçdə dövlət institutu ilə birlikdə standartların işlənib hazırlanmasında həmkarlar ittifaqları da möşğul olur. sveçdə fərdi kompüterlərin şüalanma xüsusiyyətlərinə aid böyük həcmdə bank informasiyaları mövcuddur. Hal-hazırda EMŞ üzrə sveç standartları dünyada ən “kəskin” standart hesab olunur. sveç mütəxəssisləri tərəfindən müəyyən olunmuşdur ki, ölçmələr – 5 Hs-dən 400 kHs-ə kimi tezliklərdə aparılmışdır. Bu tədqiqat nəticələri əsasında MPR 1990:08 standartı qəbul edilmişdir. Bu standart 3 il müddətində yoxlanıldıqdan sonra 1990-cı ildən tətbiq olunmağa başlanmışdır. Bu standarta əsasən aşağıdakı şüalanma normaları müəyyənləşdirilib (ölçmələr şüalanma mənbəyindən 0,5 m məsafədə aparılmalıdır): - Rentgen şüalanmaları 500 mkR/saat; - 5-2000 Hs tezlik diapazonunda dəyişən elektrik sahəsi 25V/m; - 2-400 kHs tezlik diapazonunda – 2,5 V/m - 5-2000Hs tezlik diapazonunda dəyişən maqnit sahəsi 250nTl; - 2-400 kHs-də 25 nTl; - elektrostatik potensial- 500V-dan çox olmamalıdır. sveç həmkərlar təşkilatının standartları daha aşağı qiymətdədir. Belə ki, 5- 2000 Hs-də elektrik sahəsi üzrə qiymət ≤10V/m; 2-400 kHs-də isə ≤1 V/m təklif olunmuşdur. sveçdə qəbul olunmuş MPR standartı bütün dünyada ən minimal standart kimi qəbul edilmişdir. Avropa iqtisadi birliyinin Şurası bu standartları birliyə daxil olan ölkələrdə qəbul edilməsini tövsiyə etmişdir [ 11]. 1996-1998-ci illərdə Rusiya Federasiyasında da EMŞ üzrə standartlar qıbul edilmişdir. Bu standartlar sveç standartlarına yaxın olsa da, bu standartların EMŞ cihazları istehsalçıları tərəfindən yerinə yetirilməsi üçün hələ müəyyən qədər vaxt tələb olunur. Rusiya Federasiyasında mobil telefonların yaratdığı EMŞ normallaşdırmaq məqsədilə 1994-cü ildən normativlər müəyyənləşdirilmişdir. Aşağıdakı cədvəldə müxtəlif əhali təbəqəsi üçün şüalanmanın buraxıla bilən səviyyəsi göstərilmişdir [ 13].
Cədvəl 12 . Ə Yüklə 0,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|