Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi



Yüklə 4,52 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/22
tarix06.06.2020
ölçüsü4,52 Mb.
#31721
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22
Qida mehsullari tehlukesizlik


1.3.3.3. 
Az duzlu, hisdə  qurudulmuş, 
dondurulmuş və vakuum  
altında qablaşdırılmış file 
5·10
4
 
 
0,1 
0,1 
0,1 
 
25 
V.parahaemolyticus-10 
KƏGV/qr-dan  çox  olma-
malı, dəniz balıqları üçün 
1.3.3.4. 
Ədviyyatlı, marinada qoyulmuş, duzlu balıq 
-doğranmayan 
1·10
5
 
 
0,1 

0,1* 
25 
*vakuum altında 
qablaşdırılan 
-doğranmış duzlu və az duzlu, o 
cümlədən  konservantsız  qızıl 
balıq, 
doğranmış 
file; 
şirəgəzdirilmiş, 
ədviyyatlı, 
qarnirlə,bitki  yağı ilə 
1·10
5
 
 
0,01 
0,1 
0,1* 
25 
*vakuum 
altında  
qablaşdırılan 
1.3.3.5
Qaxac edilmiş balıq 
5·10
4
 
 
0,1 

1,0* 
25** 
*vakuum altında qablaş-
dırılan 
**yalnız  almonellalar: 
kif-50  KƏGV/qr-dan  çox 
olmamalı 
maya-100 
KƏGV/qr çox olmamalı 

27 
 







1.3.3.6. 
Qurudulmuş  (qaxac) balıq  
 
5·10
4
 
 
0,1 

0,1* 
25** 
*vakuum 
altında 
qablaşdırılan; 
**yalnız salmonellalar; 
kif və maya 100 KƏGV/qr 
çox olmamalı 
1.3.3.7. 
Qurudulmuş balıq 
5·10
4
 
 
1,0 

0,01* 
25** 
*həmin qaydada; 
**həmin qaydada 
1.3.3.8. 
Bişirilmə tələb edən balıqlı quru 
şorbalar 
5·10
5
 
0,001 


25* 
*yalnız salmonellalar; 
kif və maya 100 KƏGV/qr 
çox olmamalı 
1.3.3.9. 
Termiki emaldan keçmiş kulinariya məmulatları 
-bişirilmiş,  qızardılmış,  qayna-
dılmış,  şirə  gəzdirilmiş  və  s. 
balıq 
və 
balıq 
qiyməsi  
məhsulları;  (paştetlər,  pastalar); 
xəmir 
komponentləri 
ilə 
(düşbərə,  pelmen,  piroqlar),  o 
cümlədən dondurulmuş 
 
1·10
4
 
 
1,0 
1,0 
1,0* 
25** 
*vakuum 
altında 
qablaşdırılan 
** yalnız salmonellalar 
kif 
və 
maya 
100 
KƏGV/qr-dan 
çox 
olmamalı 
-çox  komponentli  məmulatlar- 
solyanka,  plovlar,  ləvəngilər, 
qəlyanaltılar, 
pörtlədilmiş 
tərəvəzli 
dəniz 
məhsulları,o 
cümlədən dondurulmuş; 
 
5·10
4
 
 
0,01 
1,0 
1,0* 
25** 
*vakuum 
altında 
qablaşdırılan 
**yalnız salmonellalar 
  -həlməşik məhsullar: 
studenlər,şirə 
gəzdirilmiş 
balıqlar və s. 
 
5·10
4
 
 
0,1 
1,0 

25* 
*yalnız salmonellalar 
1.3.3.10. Termiki emaldan keçməyən kulinariya məmulatları: 
-balıqdan  və  dəniz  məhsul-
larından qatışıqsız salatlar 
1·10
4
 
 
1,0 
1,0 
                                                              
25 
  
0,1 
qr-da 
Proteus 
olmasına yol verilmir 
-döyülmüş duzlu balıq: 
paştetlər,pastalar 
2·10
5
 
 
0,01 
0,1 
25 
  
həmin qaydada 
-kürü,siyənək yağı və s 
2·10
5
 
0,001 
0,1 

25 
həmin qaydada 
1.3.3.11. Bişirilib dondurulmuş məhsullar: 
-balıqdan  tezdondurulan  hazır 
xörəklər  və  qəlyanaltılar,balıqlı 
blinçiklər,o  cümlədən  vakuum 
altında qablaşdırılan 
2·10
4
 
 
0,1 
0,1 
0,1* 
25 
Enterococcus-1·10

KƏGV/qr,  çox  olmamalı
 
(porsion 
tikəli 
məhsullarda)
 
*vakuum 
altında 
qablaşdırılan 
-strukturalaşdırılmış məmulatlar 
(krab (xərcəng) çubuqları və s.) 
1·10
3
 
 
1,0 
1,0 
1,0 
25 
Enterococcus 
2·10

KƏGV/qr-dan 
çox 
olmamalı (qiymədən) 
1.3.3.12. 
Balıq bulyonu əsaslı moyonez 

0,01 


25* 
*yalnız  salmonellalar;  kif-
10 
KƏGV/qr-dan  çox 
olmamalı, 
maya-100 
KƏGV/qr-dan 
çox 
olmamalı 
 
Ġndeks,  məhsul qrupları 
 
Göstəricilər 
Yol verilən hədd, 
mq/kq,  çox  olmamalı 
Qeyd 
1.3.4. 
Balıq  kürüləri  və  toxumları, 
onlardan 
alınan 
məhsullar; 
kürülərin analoqları 
Toksiki  elementlər: 
qurğuşun 
1,0 
 
arsen 
1,0 
 
kadmium 
1,0 
 
civə 
0,2 
 
Pestisidlər*: 
Heksaxlorsikloheksan 
(α,β,γ - izomerlər) 
0,2 
 
DDT və onun metabolitləri 
2,0 
 
polixlorlaĢdırılmıĢ 
bifenillər, radionuklidlər 
1.3.1.bəndinə uyğun 
 

28 
 
Mikrobioloji  göstəricilər : 
Ġndeks, məhsul 
qrupları 
MAFAnMM, 
KƏGV/qr, 
çox olmamalı 
Məhsulun kütləsində (qr) yol verilmir 
Kif 
KƏGV/ 
qr, 
çox 
olmama
lı 
Maya, 
KƏGV/ 
qr, çox 
olma- 
malı 
Qeyd 
BÇQB 
(koli-
forma-
lar) 
S. 
Aure-
us 
Sulfitre- 
duksiya- 
edici 
klostridilər 
Patogenlər,  
o cümlədən 
salmonel- 
lalar 
1.3.4.1. 
Soyudulmuş, 
dondurulmuş 
balıq toxumları,   
təmizlənmiş kürü 
5·10
4
 
 
0,001 
0,01 

25 


25 qr-da L.mono-
cytogenes olma- 
sına yol verilmir; 
V.parahaemolytii
cus-100 KƏGV/ 
qr çox olmamalı, 
dəniz balıqları 
üçün 
1.3.4.2
Duzlu 
balıq 
toxumu mayesi 
1·10
5
 
 
0,1 
0,1 

25 


25 qr-da L.mono-
cytogenes  olma-
sına yol verilmir 
1.3.4.3.  Kulinariya  kürü məhsulları: 
-termiki emaldan 
keçmiş 
1·10
4
 
 
1,0 
0,1 

25 


 
-termiki emaldan 
keçməmiş,  
çox  komponentli  
xörəklər, 
qarışdırılmadan 
sonra    
2·10
5
 
 
1,0 
0,1 

25 


25 qr-da L.mono-
cytogenes  olma-
sına yol verilmir; 
0,1 qr. Proteus ol-
masına 
yol 
verilmir 
1.3.4.4.  Nərə balıqlarının kürüsü: 
-bankada dənli,  
sıxılmış 
1·10
4
 
 
1,0 
1,0 
1,0 
25 
50 
50 
 
-pasterizə  edilmiş 
dənli 
1·10
3
 
 
1,0 
1,0 
1,0 
25 
0,1* 
0,1* 
*  kütləsində  (qr) 
yol  verilmir 
-sıxılmış 
duzlan-
mış,  az duzlanmış 
5·10
4
 
 
1,0 
1,0 
1,0 
25 
50 
100 
 
1.3.4.5.  Qızılbalıqların duzlu dənli kürüsü 
-bankada, çəlləkdə 
1·10
5
 
1,0 
1,0 
1,0 
25 
50 
300 
 
-sıxılmış dondurulmuş 
5·10

 
1,0 
1,0 
1,0 
25 
50 
200 
 
1.3.4.6. Digər növ balıqların kürüləri: 
-proboynaya  duzlu; 
sıxılmış  az  duzlan-
mış,  hisə  verilmiş, 
qaxac edilmiş 
1·10
5
 
 
0,1 
1,0 
1,0 
25 
50 
300 
 
-pasterizə edilmiş 
5·10
3
 
 
1,0 
1,0 
1,0 
25 
0,1* 
0,1* 
*kütləsində 
(qr) 
yol verilmir 
1.3.4.7.    Kürülərin 
analoqları, 

cümlədən zülaldan 
1·10
4
 
 
0,1 
1,0 
0,1 
25 
50 
50 
 
 
Ġndeks, məhsul qrupları 
Göstəricilər 
Yol  verilən hədd, 
mq/kq,  çox olmamalı 
Qeyd 
1.3.5. 
Balıq qara ciyəri və onun 
məhsulları 
Toksiki   elementlər: 
qurğuşun 
1,0 
 
kadmium 
0,7 
 
civə 
0,5 
 
qalay 
200,0 
yığılmış 
tənəkə 
qablarda 
konservlər üçün 
xrom 
0,5 
xromlaşdırılmış 
qablarda 
konservlər  üçün 
Pestisidlər* 
heksaxlorsikloheksan- 
(α,β,γ -izomerlər) 
1,0 
 
DDT və onun metabolitləri 
3,0 
 
Polixlorlaşdırılmış bifenillər 
5,0 
 
Radionuklidlər: 
1.3.1.  bəndinə uyğun 
 

29 
 




Mikrobioloji   göstəricilər : 
1.3.5.1. 
Balıgın 
qara 
ciyərindən 
konservlər 
Hazırkı  Sanitariya  qaydalarının  8-ci  əlavəsinə  uyğun  olaraq  «A»  qrupu  konservləri  üçün 
sənaye sterilliyi tələblərini ödəməlidirlər 
1.3.5.2. 
Balıqların  dondurulmuş  qara 
ciyəri, başı  
Mikrobioloji göstəricilər: 
MAFAnMM 
1·10
5
 
KƏGV/qr çox olmamalı 
BÇQB (koliformalar) 
0,001 
məhsulun kütləsində (qr) yol verilmir 
S.aureus 
0,01 
həmin qaydada 
V.parahaemolyticus 
100 
KƏGV/qr, 
çox 
olmamalı,dəniz 
balıqları üçün 
patogenlər, o cümlədən 
salmonellalar və 
L.monocytogenes 
25 
KƏGV/qr, 
çox 
olmamalı,dəniz 
balıqları üçün 
 
Ġndeks, məhsul qrupları 
Göstəricilər 
Yol verilən hədd, 
mq/kq çox olmamalı 
Qeyd 
1.3.6. 
Balıq yağı 
«Yağ xammaları və piy məhsulları» bölməsinin 1.7.8. bəndinə baxmalı 
1.3.7. 
Qeyri-balıq  vətəgələri  obyektləri  (molyuskalar,xərçəngkimilər,  onurğasızlar,dəniz  yosunları)  və  onlardan  emal  olunan 
məhsullar, suda-quruda yaşayanlar, sürünənlər. 
-molyuskalar,xərçəngkimilər 
Toksiki elementlər: 
qurğuşun 
10,0 
 
arsen 
5,0 
 
kadmium 
2,0 
 
civə 
0,2 
 
-dəniz yosunları 
Toksiki elementlər: 
qurğuşun 
0,5 
 
arsen 
5,0 
 
kadmium 
1,0 
 
civə 
0,1 
 
Radionuklidlər: 
sezium-137 
200 
 
stronsium-90 
100 
 
Mikrobioloji   göstəricilər: 
Ġndeks, məhsul qrupları 
MAFAn
MM, 
KƏGV/ 
qr, 
çox 
olmamalı 
Məhsulun  kütləsində (qr) yol verilmir 
Qeyd 
BÇQB 
(koli-
for- 
malar) 
S.  
aure
us 
Sulfitre- 
duksiya- 
edici 
klo- 
stridilər 
Patogenlər, 
o cümlədən  
salmonel-
lalar  və 
L.monocy-
togenes 







1.3.7.1. Qeyri-balıq vətəgələri obyektləri: 
Xərçəngkimilər: 
-diri 
5·10
4
 
 
0,01 
0,01 

25 
V.Parahaemolyticus-100 
KƏGV/qr-dan  çox  olma-malı, 
dənizdə yaşayanlar üçün 
-soyudulmuş, 
dondurulmuş 
1·10
5
 
 
0,001 
0,01 

25 
həmin qaydada 
İkilaylı molyuskalar (midilər, istridyələr və s.) 
-diri 
 
 
 
5·10
3
 
1,0 
0,1 
0,1 
25 
E.Coli-1 qr-da yol  verilmir; 
Enterococcus-0,1 qr-da yol   
verilmir; V.Parahaemolyticus  -
25 qr-da yol  verilmir, dənizdə 
yaşayanlar üçün 
-soyudulmuş, 
dondurulmuş 
5·10
4
 
0,1 
0,1 

25 
V.Parahaemolyticus-100 
KƏGV/qr-dan çox olmamalı, 
dənizdə yaşayanlar üçün 
-başıayaqlı molyuskalar 
 
1·10
5
 
0,001 
0,01 

25 
həmin qaydada 

30 
 







1.3.7.2. 
Qeyri-balıq  vətəgə  obyekt-
lərindən 
preservlər, 
bitki 
yağları,sous  əlavə  edilməklə, 
şirə  gəzdirilən,qarnirli  və 
qarnirsiz 
2·10
5
 
0,01 
1,0 
0,01 
25* 
*yalnız salmonellalar; 
kif-10 KƏGV/qr-dan çox olmamalı; 
maya-100 
KƏGV/qr-dan 
çox 
olmamalı 
1.3.7.3. 
İkilaylı  molyuska  ətindən 
preservlər 
5·10
4
 
0,1 
0,1 

25* 
*yalnız salmonellalar;  
kif-10 KƏGV/qr-dan çox olmamalı, 
maya-100 
KƏGV/qr-dan 
çox 
olmamalı 
1.3.7.4. 
Qeyri-balıq 
vətəgə  
obyektlərindən  konservlər 
Hazırkı  Sanitariya  qaydalarının  8-ci  əlavəsinə  uyğun  olaraq  «A»  qrupu  konservləri  üçün 
sənaye sterilliyi tələblərini ödəməlidirlər. 
1.3.7.5. 
Dəniz 
 
onurğasızlarından 
qaxac edilmiş və qurudulmuş 
məhsullar 
2·10
4
 
1,0 

0,1 
25

*yalnız salmonellalar; 
kif  və  maya  100  KƏGV/qr-dan  çox 
olmamalı 
1.3.7.6. 
Qeyri-balıq vətəgə obyektlərindən bişirilmiş-dondurulmuş məhsullar: 
 
-xərçəngkimilər 
2·10
4
 
0,1 
0,1 
1,0* 
25 
*vakuum altında qablaşdırılmış; 
Enterococcus,KƏGV/qr,çox 
olmamalı:  1·10
3
  -porsion  tikələrdən 
məhsullarda, 2·10
3
 –qiymələrdə 
-molyuska  əti,  ikilaylı  molyuska 
ətindən 
xörəklər 
2·10
4
 
0,1 
1,0 
1,0* 
25 
*vakuum altında qablaşdırılan; 
Enterococcus, KƏGV/qr, 
çox 
olmamalı: 
1·10
3
 
porsion 
tikələrdən  olan  məhsullarda,  2·10
3

qiymələrdə 
-Krevet,krab, kril  ətlərindən 
2·10
4
 
0,1 
1,0 
1,0* 
25 
*həmin qaydada; 
Enterococcus,KƏGV/qr,çox 
olmamalı: 1·10
3
-porsion tikələrdən 
olan məhsullarda,  2·10
3
-qiymələrdə 
1.3.7.7. 
Qurudulmuş və zülallı qeyri-balıq dəniz vətəgə obyektləri: 
 
-Quru  midi  bulyonu,bulyon  kubikləri 
və pastaları, ayrılmış zülal 
5·10
4
 
0,1 

0,01 
25

*yalnız  salmonellalar 
-mididən hidrolizat (MİQİ-K)  
5·10
3
 
1,0 
1,0 

25

*həmin qaydada 
-mididən zülal-karbohidrat konsentratı 

1,0 
1,0 
1,0 
25

*həmin qaydada 
1.3.7.8. 
 Yosunlar və onlardan alınan məhsullar: 
 
-xam yosunlar, o  cümlədən  
dondurulmuş 
5·10
4
 
0,1 


25

*həmin qaydada 
-qurudulmuş dəniz kələmi 
5·10
4
 
1,0 


25

*həmin qaydada 
kif-100 KƏGV/qr-dan çox olmamalı 
-dəniz kələmindən cemlər 
5·10
3
 
1,0 


25

*yalnız  salmonellalar 
 
-qida 
aqarı,aqaroid,furselyarin,qida 
alginat natriumu 
 
«Digər məhsullar» bölməsinin 1.9.6.2. bəndinə baxmalı 
 
 
*  Ərzaq xammallarının istehsalı zamanı  istifadə olunmuş  pestisidlərin də qalıq miqdarına nəzarət etmək lazımdır. 
(3.12., 3.13. bəndlərinə baxmalı). 
 
 
 
 
 

31 
 
1.4.Taxıl, dəyirman-yarma və çörək-bulka məmulatları 
 
Ġndeks, məhsul 
qrupları 
Göstəricilər 
Yol verilən hədd, 
mq/kq, çox olmamalı 
Qeyd 




1.4.1. 
Ərzaq  dənləri,   o 
cümlədən buğda, 
çovdar, yulaf, arpa, 
darı, qarabaşaq, düyü,  
qarğıdalı  
Toksiki  elementlər: 
qurğuşun 
0,5 
 
arsen 
0,2 
 
kadmium 
0,1 
 
civə 
0,03 
 
Mikotoksinlər: 
 
 
aflatoksin B
1
 
0,005 
buğda 
dezoksinivalenol 
0,7 
arpa 
T-2 toksin 
1,0 
 
zearalenon 
0,1 
 
1,0 
buğda, arpa, qarğıdalı 
Nitrozaminlər 
NDMA və NDEA cəmi 
0,015 
pivəbişirmə səmənisi 
Benz (a) piren 
0,001 
 
Pestisidlər*: 
heksaxlorsikloheksan  - (α,β,γ- 
 izomerləri) 
0,5 
 
DDT və onun metabolitləri 
0,02 
 
heksaxlorbenzol 
0,01 
buğda 
üzvi  civə pestisidləri 
yol verilmir 
 
2-4 D turşusu, onun duzları, efirləri 
yol verilmir 
 
Radionuklidlər: 
sezium-137 
70 
Bk/kq 
stronsium-90 
40 
Bk/kq 
Zərərli qatıĢıqlar 
çovdar mahmızı 
0,05 
 
sürünən  kəkrə,  tülküquyruğu,  termopsis  
(birlikdə cəmi) 
0,1 
çovdar,buğda 
Vyazel   (müxtəlif rəngli) 
0,1 
çovdar,buğda 
heliotrop (gün çiçəyi) 
0,1 
çovdar, buğda 
 ağ trixodesma   
yol  verilmir 
çovdar 
sürmə  dənləri 
10,0 
buğda 
Fuzarioz dənləri 
1,0 
çovdar,buğda,arpa 
çəhrayı rəngli dənlər 
3,0 
çovdar 
Parlaq sarı-yaşıl flyuoressensiyalı dənlər 
0,1 
qarğıdalı 
Çörək  ehtiyatları  zərərvericiləri  ilə 
(həşərat  və  gənələr)  çirklənmə  və 
yoluxma 
15,0 
diri 
və 
ölmüş 
zərərvericilərin 
cəmi 
sıxlığı  ekz./kq-dan  çox   
olmamalı 
1.4.2. 
Paxlalı 
bitkilərin 
toxumları,  

cümlədən  noxud, 
lobya, 
maş, 
lərgə, 
mərci  
Toksiki elementlər: 
qurğuşun 
0,5 
 
arsen 
0,3 
 
kadmium 
0,1 
 
civə 
0,02 
 
Mikotoksinlər: aflatoksin B
1
 
0,005 
 
Pestisidlər*: 
heksaxlorsikloheksan  - (α,β,γ- 
 izomerləri) 
0,5 
 
DDT və onun metabolitləri 
0,05 
 
 civə üzvi pestisidləri 
yol verilmir 
 
2,4-D turşusu, onun duzları və efirləri 
yol verilmir 
 
Çörək  ehtiyatları  zərərvericiləri  ilə  
(həşərat,gənə) çirklənmə və yoluxma 
yol verilmir 
 
Radionuklidlər: 
 
 
sezium-137 
50 
Bk/kq 
stronsium-90 
60 
həmin qaydada 

32 
 




1.4.3.  
Yarmalar, 
yulaf 
unu, 
yumaqlar  
(lopalar) 
Toksiki elementlər:  
qurğuşun 
0,5 
 
arsen 
0,2 
 
kadmium 
0,1 
 
civə 
0,03 
 
Mikotoksinlər: 
aflatoksin B

0,005 
 
dezoksinivaenol 
0,7 
buğdadan 
1,0 
arpadan 
T-2 toksin 
0,1 
 
zearalenon 
0,2 
buğdadan, 
qarğıdalıdan, 
arpadan 
Pestisidlər 
1.4.1. bəndinə uyğun 
 
Radionuklidlər: 
sezium-137 
50 
Bk/kq 
stronsium-90 
30 
həmin   qaydada 
Çörək  ehtiyatları    zərərverici-ləri  ilə 
(həşəratlar, gənələr)  çirklənmə və yoluxma 
yol verilmir 
 
Mikrobioloji  göstəricilər : 
Ġndeks, məhsul qrupları 
MAFAnMM, 
KƏGV 
/qr, çox  
olmamalı 
Məhsulun kütləsində (qr)   yol   verilmir 
Kif, 
KƏGV/qr, 
çox 
olmamalı 
Qeyd 
BÇQB 
(koli- 
formalar) 
Patogenlər, 
o cümlədən 
salmonellalar 
B. 
cereus 
1.4.3.1. 
Bişirilmə  tələb  etməyən  yarma-lar 
(istilik qurudulmasından keçmiş qida 
konsentratları) 
5·10
3
 
0,01 
25 
0,1 
50 
 
1.4.3.2. 
Bütün  növ  yarmalardan  çöplər 
(ekstruzion 
texnologiya 
ilə 
hazırlanan qida konsentratları) 
1·10
4
 
1,0 
25 
0,1 
50 
 
 
Ġndeks, məhsul 
qrupları 
Göstəricilər 
Yol verilən hədd, 
mq/kq, çox olmamalı 
Qeyd 




1.4.4. 
Buğda, 
çovdar, 
qarğıdalı, arpa, darı, 
düyü, 
qarabaşaq, 
kalış unları 
Toksiki  elementlər: 
qurğuşun 
0,5 
 
arsen 
0,2 
 
kadmium 
0,1 
 
civə 
0,03 
 
Mikotoksinlər: 
aflatoksin B
1
 
0,005 
 
dezoksinivalenol 
0,7 
buğda 
1,0 
arpa 
T-2 toksin 
0,1 
 
zearalenon 
0,2 
buğda,qarğıdalı, arpadan 
Pestisidlər*: 
heksaxlorsikloheksan (α,β,γ -izomerlər) 
0,5 
 
DDT və onun metabolitləri 
0,02 
dənlilərdən 
0,05 
paxlalılardan 
heksaxlorbenzol 
0,01 
buğdadan 
 civə  üzvi pestisidləri 
yol verilmir 
 
2,4-D turşusu,onun duzları, efirləri 
yol verilmir 
 
Radionuklidlər: 
sezium-137 
60 
Bk/kq 
stronsium-90 
30 
həmin qaydada 
Çörək ehtiyatları zərərvericiləri ilə (həşərat 
və gənələr) çirklənmə və  yoluxma 
yol verilmir 
 
Buğda  unu  üçün    «kartof  xəstəliyi» 
törədiciləri ilə yoluxma 
yol verilmir 
laboratoriya 
bişirmə 
sı-
nağından 36 saat sonra 

33 
 
Yüklə 4,52 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin