Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi

Sanitariya-epideınioloji          
qaydalar və normativlərə  
                              Əlavə 11 
 
 
11. AVROPA ĠTTĠFAQI ÖLKƏLƏRĠNƏ ĠXRAC EDĠLƏN VƏ ORADAN ĠDXAL EDĠLƏN 
BƏZĠ MƏHSULLARDA AFLATOKSĠNĠN  YOL VERĠLƏN MĠQDARI 
 
Sıra 
№-si  
Məhsulun adı 
Aflatoksinin maksimum yol  verilən miqdarı  
mkq/kq i 
B
1
 
B1, B2, G1 və G2 
aflatoksinlərinin 
cəmi 
M
1
 
1 
Emal edilməmiş çiy ver fındığı 
(araxis) 
8.0 
15,0 
 
2 
Qoz, fındıq, badam və s. 
5.0 
10,0 
 
3 
Emal olunmuş yer fındığı (araxis) 
2.0 
4.0 
 
4 
Bir başa və ya digər qidaların 
tərkibində inqridiyent kimi istifadə 
olunan quru meyvələr və bu kimi 
emal olunmuş məhsullar 
2,0 
4.0 
 
5 
Taxıl və taxıl məhsulları 
2,0 
4.0 
 
6 
Qarğıdalı 
5.0 
10,0 
 
7 
Emal olunmamış təzə süd 
- 
- 
0,050 
8 
Bütöv və üyüdülmüş istiot, qırmızı 
bibər daxil olmaqla ədviyyatlar 
5,0 
10,0 
- 
9 
Yenidoğulmuş və azyaşlı uşaqlar 
üçün dənli bitkilərin emalı məhsulları 
0,10 
- 
- 
10 
Körpələr üçün süd qarışıqları 
- 
- 
0,025 
11 
Xüsusilə yenidoğulmuşlar üçün tibbi 
məqsədlərlə istifadə olunan pəhriz 
qidaları 
0,10 
- 
0.025 
 
*Avropa Komissiyasının 19 dekabr 2006-cı il tarixli 1881/2006 (EC) №-li Reqlamentinə  
əsasən tərtib olunmuşdur 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

146 
 
 
MÜNDƏRĠCAT 
 
 
Qida məhsullarının təhlükəsizliyinə və qida dəyərliliyinə gigiyenik tələblər 
 
I. İstifadə sahəsi .......................................................................................................................................... I 
II. Ümumi müddəalar ................................................................................................................................ 1 
III. Qida məhsullarının təhlükəsizliyinə və qida dəyərliliyinə gıgiyenik tələblər ..................................... 3 
 
Əlavə 1. 
1. Qida məhsullarının təhlükəsizliyinə və qida dəyərliliyinə gigiyenik tələblər 
1.1. Ət və ət məhsulları, quş, yumurta və onlardan hazırlanan məhsullar ................................................. 7 
1.2. Süd və süd məhsulları ....................................................................................................................... 18 
1.3. Balıq, balıqçılıq sahəsinin qeyri-balıq məhsulları və onlardan hazırlanan məmulatlar ...................24 
1.4. Taxıl, dəyirman-yarma və çörək-bulka məmulatları ........................................................................ 31 
1.5. Şəkər və qənnadı məmulatları .......................................................................................................... 35 
1.6. Meyvə-tərəvəz məhsulları ................................................................................................................ 41 
1.7. Yağ xammalları və piy məhsulları .................................................................................................... 49 
1.8. İçkilər ................................................................................................................................................ 54 
1.9. Digər məhsullar ................................................................................................................................ 57 
1.10. Qidaya bioloji aktiv əlavələr (BAƏ) .............................................................................................. 67 
 
Əlavə 2. 
2.1. Ayrı-ayrı qida məhsullarının qida dəyərliliyinə gigiyenik tələblər .................................................. 72 
2.2.  Meyvə və tərəvəz şirələrinin qida dəyərliliyi kriteriyaları .............................................................. 72 
 
Əlava 3. 
3. Uşaq qidası məhsullarının qida dəyərliliyinə və təhlükəsizliyinə gigiyenik tələblər. 
3.1. Erkən yaşlı uşaqların qidalanması üçün məhsullar .......................................................................... 73 
3.1.1.  Süd əsaslı məhsullar ...................................................................................................................... 73 
3.1.1.1.  Uyğunlaşdırılmış süd məhsulları (quru, maye, şirin, turş süd) .................................................. 73 
3.1.1.2.  Hissəvi uyğunlaşdırılmış süd qatışıqları, o cümlədən növbəti qatışıqlar 
(quru, mave, şirin, turş süd) ..................................................................................................................... 76 
3.1.1.3.  Sterilizə edilmiş süd (o cümlədən vitaminləşdirilmiş) ............................................................... 77 
3.1.1.4.  Maye turş süd məhsulları (o cümlədən meyvə-tərəvəz qatışıqları ilə) ....................................... 78 
3.1.1 5. Kəsmik və kəsmik məmulatları (o cümlədən meyvə-tərəvəz qatışıqları ilə) .............................. 79 
3.1.1.6.  Uşaq qidası üçün quru süd ......................................................................................................... 80 
3.1.1.7.  Quru və maye süd içkiləri (6 aylıqdan 3 yaşa qədər uşaqlar ..................................................... 80 
3.1.2. Taxıl əsasında yem məhsulları. 
3.1.2.1.  Qaynadılma tələb edən un və yarmalar ...................................................................................... 81 
3.1.2.2.  Tez həll olan südsüz quru sıyıqlar (instant hazırlanan) .............................................................. 82 
3.1.2.3 Qaynadılma tələb edən südlü quru sıyıqlar ................................................................................. 83 
3.1.2.4.  Tez həll olan südlü quru sıyıqlar (instant hazırlaııan) ................................................................ 84 
3.1.2.5.  Həll olan peçenyelər .................................................................................................................. 84 
3.1.3.  Mevvə-tərəvəz əsasında yem məhsulları, meyvə-tərəvəz konservləri  
           (meyvə, tərəvəz, meyvə-tərəvəz şirələri, nektarlar və içkilər; pürelər; meyvəli-südlü və 
           meyvəli-dənli pürelər) .................................................................................................................. 85 
3.1.4.  Ət əsaslı yem məhsulları. 
3.1.4.1 Ət konservləri (mal, donuz, qoyun, quş və s ), o cümlədən əlavə ət 
məhsulları (subprodukt) əlavə edilməklə ................................................................................................ 86 
3.1.4.2. Ət əsaslı pasterizə edilmiş kolbasalar (1,5 yaşlı və böyük) ........................................................ 87 
3.1.4.3.  Ət-bitki konservləri .................................................................................................................... 87 
3.1.5.  Balıq əsaslı yem məhsulları 
3.1.5.1.  Balıq konservləri ........................................................................................................................ 89 
3.1.5.2.  Balıq-bitki konservləri ............................................................................................................... 89 
3.1.6.  Uşaqlar üçün instant ot çayları ...................................................................................................... 90 
3.2. Məktəbəqədər və məktəbli uşaqların qidalanması üçün məhsullar.  
3.2.1. Ət əsaslı məhsullar. 
3.2.1.1. Ət konservləri (o cümlədən quş ətindən) .................................................................................... 91 

147 
 
3.2.1.2.  Kolbasa məmulatları ................................................................................................................. 92 
3.2.1.3.  Ət yarımfabrikatları .................................................................................................................. 93 
3.2.1.4.  Paştetlər və kulinariya məmulatları .......................................................................................... 93 
3.2.2. Çörək bulka və dəyirman-dinq məmulatları ................................................................................ 94 
3.3. Uşaqların müalicəvi qidalanması üçün xüsusiləşdirilmiş məhsullar. 
3.3.1. Azlaktozalı və laktozasız məhsullar ............................................................................................ 95 
3.3.2.  Soya zülalı izolyatı əsasında məhsullar ....................................................................................... 96 
3.3.3. Yüksək zülallı quru süd məhsulları ............................................................................................. 98 
3.3.4. Aşağı zülallı məhsullar (nişastalar, yarmalar, makaron məmulatları) ......................................... 99 
3.3.5. Tam və hissəvı zülal hidrolizzatları əsasında məhsullar ............................................................ 100 
3.3.5.1. 1 yaşlı uşaqlar üçün fenialaninsiz, yaxud onurı mıqdarı aşağı olan məhsullar ....................... 101 
3.3.6.  Sublimasiya edilmiş məhsullar. 
3.3.6.1.  Sublimasiya edilmiş süd əsaslı məhsullar (kəsmik və s.) ....................................................... 102 
3.3.6.2.  Sublimasiya edilmış ət əsaslı məhsullar ...................................................................  ............  103 
3.3.6.3.  Sublimasiya edilmiş bitki əsaslı məhsullar ............................................................................. 104 
3.3.7. Vaxtından əvvəl doğulmuş uşaqlar üçün məhsullar .................................................................. 104 
3.4.  Səhiyyə sistemi süd mətbəxlərində hazırlanan uşaq qidaları üçün süd  məhsullarının 
       mikrobioloji göstəricisi ................................................................................................................. 106 
3.5. Hamilə və uşaq əmizdirən qadınların qidalanması üçün məhsullar 
3.5.1.  Süd əsaslı və soya zülallı izolyatı əsaslı məhsullar ................................................................... 107 
3.5.2.  Süd-yarma əsaslı sıyıqlar (instant hazırlanan) ........................................................................... 108 
3.5.3.  Meyvə-tərəvəz əsaslı məhsullar (meyvə-tərəvəz şirələri, nektarları və içkiləri) ....................... 110 
3.5.4. Otlu instant çaylar (bitkı əsaslı) ................................................................................................. 110 
3.6. Uşaq qidası məhsullarının hazırlanmasında ıstifadə edilən əsas xammal 
       və komponentlər ........................................................................................................................... 111 
Əlavə 4. 
4. Qidaya bioloji aktiv əlavələrin hazırlanması üçün istifadə zamanı insan sağlamlığına  
zərərli təsir göstərməyən bioloji aktiv maddələr, onların mənbəyini təşkil edən qida 
və məhsul komponentləri ........................................................................  ............................................ 117 
Əlavə 5. 
5. Qidaya bioloji aktiv əlavələrin hazırlanması üçün istifadə zamanı insan sağlamlığına  
zərərli təsir göstərə bilən bioloji aktiv maddələr, onların mənbəyini təşkil edən qida 
və məhsul komponentləri ..................................................................................................................... 119 
Əlavə 6. 
6. Balıqların, xərçəngkimilərin, molyuskaların, suda-quruda yaşayanların, sürünənlərin 
və onların emal məhsullarının parazitoloji təhlükəsizlik göstəriciləri ................................................. 120 
Əhavə 7. 
7. Qida məhsullarının hazırlanması üçün istifadə zamanı insan orqanizminə zərərli 
təsir göstərməyən qida əlavələri ........................................................................................................... 124 
Əlavə 8 
8. Konservləşdirilmiş qida məhsullarının təhlükəsizliyinə gigiyenik tələblər ................   ................... 137 
Əlavə 9 
9. Qida əlavələri və kontaminatları üzrə FAO-ÜST ekspertlərinin birgə komitəsi 
 tərəfindən tövsiyə edilən heyvan mənşəlı qida məhsullarında baytarlıq 
(zootexniki) preparatlarının qalığının maksimal səviyyələri ............................................................... 140 
Əlavə 10 (məlumat), 
10. Qida məhsullarında yol verilən xüsusi aktivliyin işlənməsi zamanı istifadə edilən əsas qaydalar  
və müəyyənləşdirilən normativlərə uyğunluğun gigiyenik qiymətləndirilməsı 
......................144 
 
Əlavə 11. 
11. Avropa ittifaqı ölkələrinə ixrac edilən və oradan idxal edilən bəzi məhsullarda 
aflatoksinin vol verilən miqdarı ........................................................................................................... 145