Sanitariya-epidemioloji
qaydalar və normativlərə
Əlavə 1
1. QĠDA MƏHSULLARININ TƏHLÜKƏSĠZLĠYĠNƏ VƏ QĠDA DƏYƏRLĠLĠYĠNƏ
GĠGĠYENĠK TƏLƏBLƏR
1.1.Ət və ət məhsulları; quĢ, yumurta və onlardan hazırlanan məhsullar
Ġndeks, məhsul qrupları
Göstəricilər
Yol verilən hədd,
mq/kq, çox olmamalı
Qeyd
1.1.1.
Ət, o cümlədən ət məhsulları-
təzə soyudulmuş,dona
verilmiş,dondurulmuş (bütün
növ ətlik, ov və vəhşi
heyvanlar)
Toksiki elementlər:
qurğuşun
0,5
arsen
0,1
kadmium
0,05
civə
0,03
Antibiotiklər*:
vəhşi heyvanlardan başqa
levomisetin
yol verilmir
< 0,01
tetrasiklin qrupu
yol verilmir
<0,01 vah/qr.
qrizin
yol verilmir
<0,5 vah/qr.
basitrasin
yol verilmir
<0,02 vah/qr.
Pestisidlər**:
heksaxlorsikloheksan
(α,β,γ-izomerlər)
0,1
DDT və onun metobolitləri
0,1
Radionuklidlər:
sezium-137
160
Bk/kq-sümüksüz ət
320
Bk/kq,sümüksüz maral
əti,sümüksüz
vəhşi heyvan əti
160
Bk/kq,bütün növ sümüklər
sronsium-90
50
Bk/kq, sümüksüz ət
100
Bk/kq,sümüksüz maral
əti,sümüksüz vəhşi heyvan
əti
200
Bk/kq,bütün növ sümüklər
Mikrobioloji göstəricilər:
Ġndeks,
məhsul
qrupları
MAFAn
MM,
KƏGV/q
r,
çox
olmamalı
Məhsulun kütləsində (qr)yol
verilmir
Mayalar,
KƏGV-
/qr,
çox
olmamalı
Kif
KƏGV
/qr,
çox
olmamalı
Qeyd
BÇQB
(kolifor-
malar
Patogenlər,
o cümlədən
salmonellalar
1
2
3
4
5
6
7
1.1.1.1.
Ət (bütün növ ətlik heyvanlar)
nümunə dərin qatdan
götürülür
-təzə cəmdək, yarım
cəmdək, şaqqalanmış,
doğranmış
10
1,0
25
-
-
25 qr. L. monocytogenes
yol verilmir
-soyudulmuş və dona
verilmiş
cəmdək,
yarım
cəmdək,
şaqqalanmış
və
doğranmış ətdə
1·10
3
0,1
25
-
-
25 qr. L. monocytogenes
yol verilmir
8
1
2
3
4
5
6
7
1.1.1.2.
Dondurulmuş ətlik heyvan əti:
-cəmdəkdə,
yarımcəmdəkdə,
şaqqalanmış, doğranmış ətdə
1·10
4
0,01
25
-
-
25 qr. L.monocytogenes yol verilmir
-sümüklü, sümüksüz, damarlı ət
blokları
5·10
5
0,001
25
-
-
həmin qaydada
-sümükdən ayrılmış ət kütləsi
5·10
6
0,0001
25
-
-
həmin qayda, nümunə hazırlanması
flambirləşmə edilmədən aparılır
1.1.1.3.
Sümüksüz ət yarımfabrikatları (soyudulmuş,dona verilmiş,dondurulmuş), o cümlədən marinada qoyulmuş:
-iri tikəli
5·10
5
0,001
25
-
-
25 qr. L.monocytogenes yol verilmir
-xırda tikəli
1·10
6
0,001
25
-
-
həmin qaydada
1.1.1.4.
Döyülmüş ət yarımfabrikatları (soyudulmuş,dondurulmuş):
-formalaşdırılmış, o cümlədən
unlanmış
5·10
6
0,0001
25
-
500*
25 qr. L.monocytogenes yol verilmir.
*
yararlılıq müddəti 1 aydan çox olan
unlanmış yarımfabrikatlar üçün
-xəmirə bükülmüş, içi
doldurulmuş (məs.dolma,
badımcan) yarımfabrikatlar
2·10
6
0,0001
25
-
500*
25 qr. L. monocytogenes yol verilmir.
*
yararlılıq müddəti 1 aydan çox olan
unlanmış yarımfabrikatlar üçün
-ətlik heyvan ətlərinin qiyməsi
(mal, donuz və s.)
5·10
6
0,0001
25
-
-
25 qr. L. monocytogenes yol verilmir
1.1.1.5.
sümüklü ət yarımfabrikatları (iri
tikəli, xırda tikəli, porsionlar)
5·10
6
0,0001
25
-
-
25 qr. L. monocytogenes yol verilmir
Ġndeks, məhsul qrupları
Göstəricilər
Yol verilən hədd,
mq/kq,çox olmamalı
Qeyd
1.1.2.
Ətlik heyvanların soyudulmuş,
dondu-rulmuş əlavə ət məhsulları
(subprodukt) (qara ciyər, böyrək,
dil, beyin, ürək) donuz dərisi,
qida qanı və ondan hazırlanan
məhsullar
Toksiki elementlər:
qurğuşun
0,6
1,0
böyrəklər
arsen
1,0
kadmium
0,3
1,0
böyrəklər
civə
0,1
0,2
böyrəklər
Antibiotiklər,
pestisidlər,
radionuklidlər
1.1.1. bəndinə uyğun
Mikrobioloji göstəricilər:
Ġndeks, məhsul qrupları
MAFAnM
M,
KƏGV/qr,
çox
olmamalı
Məhsulun kütləsində (qr) yol verilmir
Kif,
KƏGV/qr,
çox olma-
malı
Qeyd
BÇQB
(kolifor
-malar)
Sulfitreduk
-siyaedici
lostridlər
Patogenlər,
o cümlədən
salmonellalar
1.1.2.1.
Ətlik heyvanların soyu-
dulmuş, dondurulmuş,
blokda dondurulmuş əla-
və ət məhsulları (subpro-
dukt), donuz dərisi
-
-
-
25
-
Blokda
dondurulmuşlardan
nümunə hazırlanması
flambirləşmə ilə aparılır;
25 qr. L.monocytogones
yol verilmir.
1.1.2.2.
Qida qanı
5·10
5
0,1
1,0
25
-
1 qr. S.aureus olmasına
yol verilmir
1.1.2.3.
Qandan alınan məhsullar
-qida albumini
2,5·10
4
0,1
1,0
25
-
1
qr.
S.aureus
və
Proteus olmasına yol
verilmir
-qan plazmasının (zərdabı-
nın) quru konsentratı
5·10
4
0,1
1,0
25
-
9
Ġndeks, məhsul qrupları
Göstəricilər
Yol verilən hədd,
mq/kq, çox olmamalı
Qeyd
1.1.3.
Mal, donuz, qoyun və digər ətlik
heyvanlardan piy-xammal (soyu-
dulmuş, dondurulmuş), donuz piyi
və ondan hazırlanan məhsullar
«Yağ xammalı və piy məhsulları» bölməsi, 1.7.4. bəndinə baxmalı
1.1.4.
Kolbasa məmulatı***, bütün ətlik
heyvanların ətindən məhsullar,
ətdən hazırlanmış kulinariya
məmulatları
Toksiki elementlər:
qurğuşun
0,5
arsen
0,1
kadmium
0,05
jivə
0,03
Benz (a) piren
0,001
hisə verilmiş məhsullar üçün
Antibiotiklər, pestisid-
lər və radionuklidlər
1.1.1.bəndinə uyğun
Nitrozaminlər:
NDMA və NDEA jəmi
0,002
0,004
hisə verilmiş məhsullar üçün
Mikrobioloji göstəricilər:
Ġndeks, məhsul qrupları
MAFAnMM,
KƏGV/qr,
çox olmamalı
Məhsulun kütləsində (qr) yol verilmir
Qeyd
BÇQB
(kolifor -
malar)
Sulfitreduk-
siyaediji
klostridilər
S.aureus
Patogenlər, o
cümlədən
salmonellalar
1
2
3
4
5
6
7
1.1.4.1.
Ətlik heyvanların ətindən
quru hisə verilmiş və çiy
qaxac, kolbasalar və
məhsullar, o cümlədən
doğranmış və vakuum
altında qablaşdırılmış
-
0,1
0,01
1,0
25
1 qr-da E.joli, 25
qr-da
L monojytogenes
olmasına yol
verilmir
1.1.4.2.
Yarımhisə verilmiş və biş-
miş hisəverilmiş kolbasa
-
1,0
0,01
1,0
25
25 qr-da L. Mono-
cytogenes olmasına
yol verilmir
1.1.4.3.
Yararlılıq müddəti 5 sut-
kadan artıq olan, bişmiş-
hisə verilmiş, yarımhisə
verilmiş kolbasalar, o
cümlədən doğranmış və
vakuum altında qablaş-
dırılmış
-
1,0
0,1
1,0
25
25 qr-da L.
monojytoge-
nes olmasına yol
verilmir
1.1.4.4.
BiĢmiĢ kolbasa məmulatları ( kolbasa, sosiska, sardelka, ət çörəkləri)
-əla və birinci növ
1·10
3
1,0
0,01
1,0
25
sosiska və sardel-
kada 25 qr. L.mono-
cytogenes olmasına
yol verilmir
-ikinci növ
2,5·10
3
1,0
0,01
1,0
25
1.1.4.5.
Konservant əlavə edilmiş
bişmiş,
o
cümlədən
delikates kolbasalar.
1·10
3
1,0
0,1
1,0
25
1.1.4.6.
Yararlılıq müddəti 5 sut-
kadan yuxarı olan, o cüm-
lədən doğranmış və mo-
difikasiya olunmuş atmo-
sfer şəraitində, vakuum
altında qablaşdırılmış
bişmiş kolbasa
məmulatları
1·10
3*
1,0
0,1
1,0
25
*süfrə üçün
doğranmışlar üçün-
2,5·10
3
10
1
2
3
4
5
6
7
1.1.4.7.
Bişmiş ət məhsulları: budlar, mal, donuz və
qoyun ətindən ruletlər, preslənmiş mal, qoyun
və donuz əti, vetçina, bekon, donuz başının
preslənmiş əti, formalı
qoyun əti
1·10
3
1,0
0,1
-
25
1.1.4.8. Hisə verilmiş-bişirilmiş ət məhsulları
-bud, ruletlər, döş, boyun əti
1·10
3
1,0
0,1
-
25
1.1.4.9. Hisə verilmiş-qızardılmış, qızardılmış
ət məhsulları
1·10
3
1,0
0,1
-
25
1.1.4.10.
Yararlılıq müddəti 5 sutkadan yuxarı olan,
bişirilmiş və qızardılmış, hisə verilmiş-
qızardılmış ət məhsulları, o cümlədən
doğranıb vakuum altında qablaşdırılan
1·10
3*
1,0
0,1
1,0
25
*süfrə üçün
doğrananlarda -
2,5·10
3
1.1.4.11. Hazır,tezdondurulan ət xörəkləri:
-bütün növ ətlik heyvanların porsion tikələrin-
dən (sousu olmayan) qızardılmış, qaynadılmış
1·10
4
0,01
-
0,1
25
Enterococcus 1·10
3
KƏGV/qr,çox
olmamalı
-çəkilmiş ətdən sous ilə: ətdən və qida üçün
əlavə ət məhsullarından (subprodukt)
blinçiklər və s.
2·10
4
0,01
-
0,1
25
həmin qaydada
Ġndeks, məhsul qrupları
Göəstəricilər
Yol verilən hədd, mq/kq, çox
olmamalı
Qeyd
1.1.5.
Qida üçün əlavə ət məhsulları (subprodukt),
qandan istifadə etməklə ət məhsulları (paştetlər,
içalat kolbasası, zelslər, studenlər və s.). Qida üçün
əlavə ət məhsulları (subprodukt), qandan istifadə
etməklə bişmiş məhsullar, kolbasa, şirə gəzdirilmiş
yeməklər (çörəklər, kolbasalar, studenlər, içalat
kolbasası, şirə gəzdirilmiş xörəklər)
Toksiki elementlər
1.1.1. bəndinə uyğun
Benz (a) piren və
nitroz-aminlər
1.1.4.bəndinə uyğun
Antibiotiklər,
pestisidlər
və radionuklidlər
1.1.1.bəndinə uyğun
Mikrobioloji göstəricilər:
Ġndeks, məhsul
qrupları
MAFAnM
M,
KƏGV/qr,
çox
olmamalı
Məhsulun kütləsində (qr) yol verilmir
Qeyd
BÇQB
(kolifor-
malar)
Sulfitreduk-
siya edici
klostridilər
S.
aure-
us
Patogenlər, o
cümlədən
salmonellalar
1.1.5.1.
Qan kolbasaları
2·10
3
1,0
0,01*
-*
25
*yararlılıq müddəti 2 sutkadan
yuxarı olan məhsullar üçün:
S.aureus 1,0 qr. yol verilmir;
sulfitreduksiyaedici klostridilər
0,1qr.yol verilmir
1.1.5.2.
Zelslər
2·10
3
1,0
0,1
-*
25
*S.aureus 1 qr-da yol verilmir.
1.1.5.3.
İçalat kolbasaları
2·10
3
1,0
0,01*
-*
25
*yararlılıq müddəti 2 sut-kadan
yuxarı olan məhsullar üçün;
S.aureus 1,0 qr-da yol verilmir;
sulfitreduksiyaedici
klos-
tridlərə 0,1qr. yol verilmir
1.1.5.4.
Qara ciyərdən və ya
ətdən paştetlər, o
cümlədən bükülmüş
1·10
3
1,0
0,1
-*
25
*yararlılıq müddəti 2 sut-kadan
yuxarı olan məhsul-lar üçün:
S.aureus 1,0 qr-da yol verilmir;
L.monocy-togenes 25 qr. yol
verilmir
1.1.5.5.
Həlməşikləşdirilmiş
ət məhsulları (stu-
denlər, xolodeslər,
xaş, şirə əzdirilənlər
və s.)
2·10
3
0,1
0,1
0,1*
25
*həmin qaydada
11
Ġndeks,
məhsul
qrupları
Göstəricilər
Yol verilən hədd,
mq/kq, çox olmamalı
Qeyd
1.1.6.
Ət və ət-bitki
konservləri***
Toksiki elementlər:
qurğuşun
0,5
1,0
yığma tənəkə qabda olan konservlər üçün
arsen
0,1
kadmium
0,05
0,1
yığma tənəkə qabda konservlər üçün
civə
0,03
qalay
200,0
yığma tənəkə qabda konservlər üçün
xrom
0,5
yığma tənəkə qabda konservlər üçün
Pestisidlər***
heksaxlorsikloheksan
(α,β,γ - izomerlər)
0,1
DDT və onun metabolitləri
0,1
Nitrozaminlər:
NDMA və NDEA cəmi
0,002*
natrium nitrit əlavə edilmiş konservlər
üçün
Nitratlar
200
tərəvəzli ət-bitki konservləri üçün
Radionukllidlər
1.1.1.bəndinə uyğun
Mikrobioloji göstəricilər:
Ġndeks, məhsul qrupları
Tələblər
1.1.6.1.
Pasterizə edilmiş konservlər
-mal və donuz ətindən
Hazırkı Sanitariya qaydalarının 8-ci əlavəsinə uyğun olaraq «D»
qrupu konservləri üçün sənaye sterilliyi tələblərinə cavab verməlidir
-döyülmüş və lyubitelski vetçinalar
1.1.6.2.
Mal,donuz,at və s.ətlərdən sterilizə edilmiş konservlər:
-təbii
Hazırkı Sanitariya qaydalarının 8-ci əlavəsinə uyğun olaraq «A»
qrupu konservləri üçün sənaye sterilliyi tələblərinə cavab verməlidir.
-yarma,tərəvəz qarniri ilə
Ġndeks, məhsul qrupları
Göstəricilər
Yol verilən hədd,
mq/kq, çox olmamalı
Qeyd
1
2
3
4
1.1.7.
Qida üçün əlavə ət
məhsullarından
(subprodukt), o cümlədən
paştetdən konservlər (bütün
növ ətlik və ov
heyvanlarından)
Toksiki elementlər:
qurğuşun
0,6
1,0
yığma tənəkə qabda konservlər üçün
arsen
1,0
kadmium
0,3
0,6
böyrəklər
civə
0,1
0,2
böyrəklər
qalay
200,0
yığma tənəkə qabda konservlər üçün
xrom
0,5
xromlu qabda konservlər üçün
Nitrozaminlər:
NDMA və NDEA cəmi
0,002
Antibiotiklər,pestisidlər və
radionuklidlər
1.1.1. bəndinə uyğun
Mikrobioloji göstəricilər
Sterilləşdirilmiş konservlər hazırkı Sanitariya qaydalarının 8-ci
əlavəsinə uyğun olaraq «A» qrupu konservləri üçün sənaye
sterilliyi tələblərinə uyğun olmalıdır
1.1.8.
Sublimasiya edilmiş və isti
ilə qurudulmuş ət
Toksiki elementlər:
1.1.1.bəndinə uyğun
İlkin və son məhsulda quru qalıq
nəzərə alınmaqla ilkin məhsulda
hesablanır
Nitrozaminlər:
NDMA və NDEA cəmi
0,002
Antibiotiklər, pestisidlər və
radionuklidlər
1.1.1. bəndinə uyğun
12
Mikrobioloji göstəricilər:
Ġndeks,məhsul qrupları
MAFAnMM,
KƏGV/qr, çox
olmamalı
Məhsulun kütləsində (qr) yol
verilmir
Kif,
KƏGV/qr,
çox olmamalı
Qeyd
BÇQB
(kolifor-
malar)
Patogenlər, o
cümlədən
salmonellalar
1.1.8.1.
Ət və qida üçün əlavə ət
məhsullarından (subprodukt)
quru qida konsentratları
2,5·10
4
1,0
25
100
Ġndeks, məhsul qrupları
Göstəricilər
Yol verilən hədd, mq/kq,çox
olmamalı
Qeyd
1.1.9.
Soyudulmuş,dona verilmiş,
dondurulmuş quş əti, o
cümlədən yarımfabrikatlar
(bütün növ ətlik və ov
quşları)
Toksiki elementlər:
qurğuşun
0,5
arsen
0,1
kadmium
0,05
civə
0,03
Antibiotiklər*:
vəhşi quşlardan başqa
levomisetin
yol verilmir
<0,01 v/qr
tetraskilin qrupu
yol verilmir
<0,01 v/qr
qrizin
yol verilmir
<0,5 v/qr
basitrasin
yol verilmir
<0,02 v/qr
Pestisidlər**:
heksaxlorsikloheksan
(α,β,γ -izomerlər)
0,1
DDT və onun metabolitləri
0,1
Radionuklidlər:
sezium-137
180
Bk/kq
stronsium-90
80
Bk/kq
Mikrobioloji göstəricilər:
Ġndeks, məhsul qrupları
MAFAnMM,
KƏGV/qr,
çox olmamalı
Məhsulun kütləsində (qr) yol
verilmir
Qeyd
BÇQB (koli-
formalar)
Patogenlər, o
cümlədən
salmonellalar
1
2
3
4
5
1.1.9.1.
Quş əti və cəmdəyi
nümunə
əzələnin
dərin
qatlarından götürülür.
-soyudulmuş
1·10
4
-
25
25 qr-da L.monocytogenes
yol verilmir.
-dondurulmuş
1·10
5
-
25
həmin qaydada
-çəkilib qablaşdırılan
soyudulmuş,
dona verilmiş,
dondurulmuş
5·10
5
-
25
həmin qaydada
1.1.9.2.
Quş ətindən təbii yarımfabrikatlar:
-unlanmamış ətli -sümüklü,
sümüksüz
1·10
5
-
25
25 qr-da L.monocytogenes
yol verilmir.
-unlanmış ətli- sümüklü,
sümüksüz, ədviyyatlı, sousla,
marinada qoyulmuş
5·10
5
-
25
həmin qaydada
-bloklarda
sümüksüz
ət
tikələri
1·10
6
-
25
həmin qaydada
13
1
2
3
4
5
1.1.9.3.
Quş ətindən döyülmüş yarımfabrikatlar (soyudulmuş, dona verilmiş, dondurulmuş)
-xəmirə bükülmüş
1·10
6
0,0001
25
25 qr-da L. monocytogenes yol verilmir
-natural
örtükdə, o cümlədən
kupatlar
1·10
6
-
25
həmin qaydada
-unlanmış və unlanmamış
1·10
6
-
25
həmin qaydada
Dostları ilə paylaş: |