Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Texniki Universiteti Fakültə; İqtisadiyyat və İdarəetmə


Büdcədənkənar fondların xüsusiyyətləri



Yüklə 1,31 Mb.
səhifə2/7
tarix10.05.2023
ölçüsü1,31 Mb.
#110473
1   2   3   4   5   6   7
firma iqtisadiyyatı kopyası kopyası

Büdcədənkənar fondların xüsusiyyətləri

Büdcədənkənar fondların pul resursları dövlət mülkiyyətindədir və qanunda nəzərdə tutulduğundan başqa digər məqsədlərə sərf edilməsi qəti qadağandır. Onun həmçinin büdcə vəsaiti kimi sərf edilməsi və hansı məqsədə isə yönləndirilməsi qəti qadağandır. İnkişaf etmiş ölkələrin təcrübəsi göstərir ki, onlarda bu fondların sayı çoxdur və vəsaitlərin həcmi bəzən büdcə vəsaitinə bərabərdir. Eyni zamanda məqsədli proqramların həllində büdcədənkənar fondlar getdikcə daha çox rol oynamağa başlayır. Büdcədənkənar fondlar Milli Gəlirin dövlət tərəfindən əhalinin müəyyən sosial qruplarının xeyirinə yenidən bölüşdürülməsi formasıdır. Büdcədənkənar fondlarda cəmlənmiş vəsait sonradan geniş təkrar istehsalın ehtiyacları üçün istifadə olunur. 

  • Büdcədənkənar fondların pul resursları dövlət mülkiyyətindədir və qanunda nəzərdə tutulduğundan başqa digər məqsədlərə sərf edilməsi qəti qadağandır. Onun həmçinin büdcə vəsaiti kimi sərf edilməsi və hansı məqsədə isə yönləndirilməsi qəti qadağandır. İnkişaf etmiş ölkələrin təcrübəsi göstərir ki, onlarda bu fondların sayı çoxdur və vəsaitlərin həcmi bəzən büdcə vəsaitinə bərabərdir. Eyni zamanda məqsədli proqramların həllində büdcədənkənar fondlar getdikcə daha çox rol oynamağa başlayır. Büdcədənkənar fondlar Milli Gəlirin dövlət tərəfindən əhalinin müəyyən sosial qruplarının xeyirinə yenidən bölüşdürülməsi formasıdır. Büdcədənkənar fondlarda cəmlənmiş vəsait sonradan geniş təkrar istehsalın ehtiyacları üçün istifadə olunur. 
  • Büdcədənkənar fondların tarixi çox qədimdir. Onların bəziləri hətda büdcə yaranmamışdan çox – çox əvvəl mövcud olmuşdur. Dövlətin iqtisadi vəzifələri genişləndikcə bu proqramları həyata keçirmək üçün xüsusi hesablar və fondlar yaradılırdı.

Bütövlükdə istər dövlət büdcəsinin və istərsə də büdcədənkənar fondların mənbəyini ÜDM, birinci növbədə milli gəlir təşkil edir. Lakin, konkret mənbə baxımından götürüldükdə büdcədənkənar fondlar xüsusi vergi və yığımlar, habelə dövlət büdcəsi, bəzi ölkələrdə isə istiqrazlar, borclar hesabına formalaşır. Büdcədənkənar fondlara bəzi mənbələrdən vəsaitlər qaytarılmaq və qaytarılmamaq şərti ilə həyata keçirilə bilər.Büdcədənkənar fondlar mərkəzi və ya yerli hakimiyyət orqanlarının sərəncamında olur.



Yüklə 1,31 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin