ənənəvi formada keçirilməsinə, onların daha canlı və çoxlu mənbələrdən istifadə etməklə təşkilinə
gözəl şərait yaradır və öyrənənlərin kompüter texnologiyasına olan maraqlarının daha da səfərbər
6. MULTIMEDIYA TƏDRIS VASITƏLƏRI
VƏ ONLARDAN ISTIFADƏ QAYDALARI
Tədris prosesində multimedia texnologiyalarından istifadə müəllim üçün yeni imkanlar və
inkişafetdirici istiqamətlər açır. İKT və multimedia vasitələrinin tətbiqi ilə öyrənilən fənn şagirdlər
üçün daha maraqlı və yaddaqalan olur.
Multimedia sözü “multi”-çox, “media”-yayım, informasiya daşıyıcısı sözlərindən əmələ
gəlmişdir. Multimedia texnologiyaları - səs, video, qrafika, mətn, animasiyanın tətbiqi ilə aparat və
proqram vasitələrinin məcmusudur.
Multimedia vasitələrinin tədris prosesində tətbiqi müvafiq pedaqoji texnologiyanın
hazırlanmasını tələb edir. Multimedia avadanlığı mühüm didaktik vasitə olaraq özündə üç mühüm
komponenti birləşdirir: tədris materialının məzmunu, onun şərh metodu və təlim texnologiyasını.
Bu komponentlər bir-biri ilə sıx əlaqədə olub, öyrədici sistem əmələ gətirir, şəxsiyyətin özünutəhsil
prosesini reallaşdırmağa hərtərəfli imkan yaradır.
Tədris prosesində müəllim video materiallardan, interaktiv testlərdən, Elektron öyrədici
sistemlərdən, virtual laborator proqramlardan, müxtəlif dərs mövzularına aid animasiyalardan
istifadə etdikdə dərsin əsas prinsiplərindən biri olan əyaniliyi, vizuallığı təmin etmiş olur.
V
izual
informasiya insanın heç vaxt yadından çıxmır. Ona görə də dərsin vizual materiallarla
zənginləşdirilməsi onu daha maraqlı və yaddaqalan edir.
Müəllim multimedia texnologiyalarından istifadə edərək dərsi
n
planını qurarkən aşağıdakı
tələbləri nəzərə almalıdır: Tədris prosesində tətbiq olunan multimedia texnologiyalarının pedaqoji
məqsədini təyin etməli; Dərsin gedişində hansı multimedia texnologiyasından və necə istifadə
olunmasını dəqiqləşdirməli; Öyrənilən tədris materialının multimedia resursları ilə sintezini analiz
etməli; Multimedia vasitələrinin tətbiqi ilə keçiriləcək dərsin digər fənlərlə əlaqəsini.
Multimedia texnologiyaları olduqca geniş anlayışdır.Yəni tədris prosesində, multimedia
texnologiyaları texniki və proqram təminatlarından istifadə etməklə (film, təqdimat, səsyazısı,
animasiya, üçölçülü kompüter qrafikası, telekommunikasiya vasitələri, internet və s.) informasiya
ilə iş bacarıqlarını özündə əks etdirən pedaqoji texnologiyadır.
Fənlərin tədrisində multimedia texnologiyalarının tətbiqi aşağıdakı müsbət və inkişafetdirici
nəticələrə gətirib çıxara bilər: Şagirdlərin məntiqi və yaradıcı təfəkkürünün inkişafı; Müəllimlərin və
şagirdlərin yeni kompüter texnologiyası və proqramlaşdırma üzrə biliklərə yiyələnməsi; Müxtəlif
sahələr üzrə tədqiqatçılıq bacarığının inkişaf etdirilməsi;
Şagirdlərdə informasiya mədəniyyətinin
formalaşdırılması; Hər bir şagirdə fərdi yanaşmanı təmin etmək; Çətin və problemli situasiyalarda
vəziyyəti analiz edərək həlledici qərarlar qəbul etmək.
Multimedia tədris resurslarının üstün cəhətlərindən biri də təlim prosesində inklüzivliyin
gözlənilməsidir. Yəni dərsliyin hər səhifəsində müvafiq işarənin köməyi ilə səhifədə diktor mətninin
oxunuşu və xüsusi əl işarələri ilə eşitmə və nitq qüsuru olan uşaqlar asanlıqla mövzuda nədən bəhs
olunduğunu dərk edir. Bu da xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqların təlim prosesinə marağını artırır
və onların işini daha da asanlaşdırır.
Ü
mumiyyətlə, təhsilin informasiyalaşdırılmasının, İKT-nin, multimedia vasitələrinin tədrisdə
tətbiqinin əsas məqsədi nəinki şagird və pedaqoqlar, eyni zamanda cəmiyyətin bütün üzvləri üçün
bütün elmi, mədəni, tarixi məlumatlara və tədris materiallarına sərbəst çıxışı təmin etmək,
insanlara istənilən mövzuda saysız hesabsız informasiya mənbələri və öyrənmə metodları təklif
etməklə onlarda sərbəst və fasiləsiz öyrənmə bacarıqları aşılamaqdır.