Azərbaycan respublikasi daxiLİ İŞLƏr naziRLİYİ polis akademiyasi “DİO-nun inzibati fəaliyyəti” kafedrası

“Maddə 525. Qumar oyununda iştirak etmə 

Qumar oyununda iştirak etmə, yəni qumar oynamağa görə - 

oyun ləvazimatı, habelə qumara qoyulmuş pul vəsaitləri və ya digər əmlak müsadirə 

edilməklə dörd yüz manatdan altı yüz manatadək məbləğdə cərimə edilir.  

Qeyd: 

1. Bu maddədə “qumar oyunu” dedikdə, pul vəsaitləri, maddi və sair nemət (uduş) 

barəsində oynanılan və uduşu qeyri-müəyyənlikdən və ya təsadüfdən asılı olan oyun başa 

düşülür. 

2.  Qanunla  müəyyən  edilmiş  qaydada  keçirilən  lotereyalara  və  idman  mərc 

oyunlarına bu maddənin qüvvəsi şamil edilmir”. 

---

 

18 

Qanunverici  bu  maddə  ilə  qumar  oyununda  iştirak  etməyə,  yəni  qumar  oynamağa 

görə  inzibati  məsuliyyət  müəyyən  edib.  Həmin  məsuliyyət  çərçivəsində  təqsirkar 

şəxslərin  oyun  ləvazimatı,  habelə  qumara  qoyulmuş  pul  vəsaitləri  və  ya  digər  əmlak 

müsadirə  edilməklə  dörd  yüz  manatdan  altı  yüz  manatadək  cərimə  edilmələri  nəzərdə 

tutulub.  

Qanunvericinin mövqeyinə görə, “qumar oyunu” dedikdə, pul vəsaitləri, maddi və 

sair  nemət  (uduş)  barəsində  oynanılan  və  uduşu  qeyri-müəyyənlikdən  və  ya  təsadüfdən 

asılı olan oyun başa düşülür. 

Nəzərə  alınması  zəruridir  ki,  qanunla  müəyyən  edilmiş  qaydada  keçirilən  lote-

reyalara  və  idman  mərc  oyunlarına  bu  maddənin  hüquqi  qüvvəsi  şamil  edilmir.  Qeyd 

edilməsi  zəruridir  ki,  Azərbaycan  Respublikasının  Mülki  Məcəlləsinin  56  -  cı  fəsli 

“Oyunların və mərclərin keçirilməsi” adlanır. Həmin fəslin 1083-cü maddəsi ilə “Oyunlar 

və mərclər anlayışı” normativ məzmun almışdır. Oyunlar və mərclər hər hansı təsərrüfat 

məqsədi  daşımayan  müqavilələrdir,  onlara  əsasən  iştirakçılar  qismən  də  olsa,  qeyri-

müəyyənlikdən və ya təsadüfdən asılı olan mənfəət götürür və ya zərər çəkirlər.  

Oyun və mərc kimi qiymətləndirilməyən hərəkətlərə aiddir: 

- oyun və ya mərc üçün şüurlu surətdə borc və avans verilməsi; 

-  oyun  və  ya  mərc  xarakteri  daşıyan  əmtəə  əqdləri  və  ya  qiymətli  kağızlarla 

əməliyyatlar. 

Təhlil edilən inzibati xətanın obyekti - ictimai mənəviyyatdır. 

Obyektiv  tərəf  –  aktiv  hərəkətlərlə  xarakterizə  edilir.  Belə  ki,  inzibati  məsuliyyətə 

səbəb olan bu əməl pul, şey və başqa sərvətlərlə qumar oynamaqda  ifadə olunur.  

“Qumar  oyununda  iştirak  etmə”  kimi  inzibati  xətanın  obyektiv  tərəfinin  təhlili 

zamanı qeyd olunmasını zəruridir ki, 1 sentyabr 2000-ci il tarixdən 30 sentyabr 2011-ci il 

tarixədək  İnzibati  Xətalar  Məcəlləsinin  309-cu  maddəsi  “Qumar  oyunu”  adlanırdı. 

Əvvəlki  redaksiya  baxımından  pul,  şey  və  başqa  sərvətlərlə  qumar  oynamağa  və  ya 

idman  yarışlarında  və  başqa  yarışlarda  qumara  qoyulmuş  pulun  (şeyin)  xüsusi  şəxslər 

tərəfindən qəbul edilməsi inzibati xəta sayılırdı. Göstərilən əmələ görə təqsirkar şəxslərin 

oyun ləvazimatı, habelə qumara qoyulmuş pul, şey və başqa sərvətlər müsadirə edilməklə 

və  ya  edilməməklə  on  beş  manatdan  iyirmi  manatadək  miqdarda  cərimə  edilmələri 

nəzərdə tutulurdu. 

Göründüyü  kimi,  01  mart  2016-cı  il  tarixdən  qüvvəyə  minən  İnzibati  Xətalar 

Məcəlləsinin  525-ci  maddəsinin  yeni  redaksiyasında  əvvəlkindən  fərqli  olaraq  “idman 

yarışlarında və başqa yarışlarda qumara qoyulmuş pulun (şeyin) xüsusi şəxslər tərəfindən 

qəbul  edilməsi”  kimi  əməllər  maddənin  dispozisiyasında  nəzərdə  tutulmayıb. 

Qanunverici  deyilən  bu  əməllərin  dairəsini  (cinayət  hadisəsi  olaraq)  qismən  dəyişərək, 

cinayət  qanunvericiliyində  müvafiq  tərkib  yaratmışdır.  Daha  dəqiq  desək,  30  sentyabr 

2011-ci  il tarixdən  Azərbaycan  Respublikasının  Cinayət  Məcəlləsinin  “İctimai 

mənəviyyat  əleyhinə  cinayətlər”  adlı  27-ci  fəslinə    244-1-ci  maddə  əlavə  edilmişdir. 

Həmin  maddə  “Qumarxana  təşkil  etmə  və  ya  saxlama”  adlanır.  Adı  çəkilən  maddənin 

təhlili əsasında deyə bilərik ki, qumarxana dedikdə, qumar oyunlarının keçirilməsi üçün 

---

 

19 

yer  təşkil  etmə  və  ya  saxlama  başa  düşülür.  Qanunverici  lotereyalar  və  idman  mərc 

oyunlarını qumarxana təşkil etmə və ya saxlama kimi hüquq pozuntusu hesab etmir. 

Təhlil edilən inzibati xətanın subyekti - 16 yaşına çatmış, anlaqlı, fiziki şəxsdir. 

Subyektiv tərəfdən təhlil edilən inzibati xəta düzünə qəsdlə xarakterizə olunur. 

Bu  inzibati  xəta  haqqında  materiallar  polis  orqanları  tərəfindən  toplanılır,  lakin 

aidiyyəti  materiallar  üzrə  inzibati  tənbeh  vermə  haqqında  qərarın  verilməsi  qanunverici 

tərəfindən İXM-in 43-cü maddəsinə əsasən rayon (şəhər) məhkəmələrinə həvalə edilib.