Azərbaycan respublikasi kənd təSƏRRÜfati naziRLİYİ aqrar elm və İnformasiya məSLƏHƏt məRKƏZİ
Yüklə 9,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Cədvəl 1. 333 Quba-Xaçmaz bölgəsində makro (P, PK və NPK) və mikro (Zn, Cu və B) gübrələrinin tətbiq müddət və dozalarının alma bitkisinin mineral qidalanma nöqsanlıqlarına təsiri Təcrübə variantları Tətbiq müddəti Işçi məhlulun qatılığı, %-lə Funksional nöqsanlığın inkişf göstəriciləri, balla Xəstəlik simptomları itən ağacların miqdarı, %- lə Tətbiqdən əvvəl sirayətlənmə Tətbiqdən sonra sirayətlənmə Ümumi çətirin Zoğların Ümumi çətirin Zoğların 1 2 3 4 5 6 7 8 Dəstə (xırda) yarpaqlılıq N 120 P 120 K 120 “Urojay” Torpağa (Fon) 25.XI. Nəzarət (çiləmə aparılmır) 2,57 2,64 1,21 1,29 2,43 2,36 1,0,7 1,07 10,0 14,29 Fon +SSP (kökdənkənar) 25.IV 19.V 6.VI 2-3 2,50 2,63 1,50 1,88 2,31 2,06 1,30 1,19 12,5 12,5 Fon +SSP+ K 2 SO 4 (kökdənkənar) 25.IV. 19.V. 6.VI. 2-3 1-1,5 2,43 2,57 1,86 2,21 1,86 1,50 1,21 1,14 14,29 14,29 Fon + Nitrofoska (kökdənkənar) 25.V. 2.VI. 17.VI 0,15-0,2 2-3 1-1,5 2,07 1,36 1,71 1,14 1,14 0,79 0,79 0,50 14,29 14,29 Fon + Sink Sniper (Zn SO 4 kökdənkənar) 25.III. 8.VI. 23.VI 3 0,2 (1,5+1,5) 2,44 1,03 1,72 0,66 0,11 0,0 0,11 0,0 88,9 100 Fon + Zn SO 4 + Cu SO 4 +H 3 BO 3 Tuber Mix (kökdənkənar) 25.IV 8.VI 23.VI 0,2 0,05 0,1-0,15 2,44 2,43 1,81 1,81 0,50 0,56 0,44 0,38 37,5 50,0 Fon + Magic Sink +Duetto Bor –on + Nonokupper -torpağa 25.XI. - 2,0 1,72 1,0 0,72 1,83 1,17 0,83 0,44 11,1 33,3 II Budaq və ya zoğ quruması N 120 P 120 K 120 “Urojay” (Fon) torpağa 25.XI.2012 Nəzarət (çiləmə aparılmır) 1,58 1,92 1,0 1,08 1,17 142 0,58 0,75 16,7 16,7 Fon +SSP (kökdənkənar) 25.IV 19.V. 6.VI 2-3 1,86 1,93 1,07 1,36 1,64 2,0 1,0 1,43 14,29 14,29 Fon +SSP+ K 2 SO 4 (kökdənkənar) 25.IV 19.V 6.VI 2-3 1-1,5 1,88 1,69 1,38 1,19 1,31 0,81 0,75 0,56 25,0 25,0 Fon + Nitrofoska (kökdənkənar) 25.V 02.VI 17.VI 0,15-0,2 2-3 1-1,5 1,79 1,0 1,64 0,86 1,14 0,57 0,86 0,43 28,6 28,6 Fon + La Copper (kökdənkənar) 25.III 08.VI 23.VI 2 0,05 (1,2+1,2) 2,21 1,5 1,71 1,0 0,14 0,14 0,07 0,07 85,71 85,71 Fon + Cu SO 4 + Zn SO 4 +H 3 BO 3 Tuber Mix (kökdənkənar) 25.IV 08.VI 23.VI 0,05 0,2 0,1-0,15 1,75 1,0 1,42 0,83 0,67 0,42 0,33 0,33 66,67 66,67 Fon + Magic Sink +Duetto Bor–on + 25.XI. - 1,93 1,5 1,79 1,21 1,57 0,93 1,50 0,79 28,57 28,57 334 Nanocopper - torpağa III Boy nöqtələrinin ölməsi və ya yarpaqlarının kütləvi tökülməsi N 120 P 120 K 120 “Urojay” (Fon) torpağa 25.XI. Nəzarət (çiləməm aparılmır) 1,79 1,71 1,36 1,36 1,64 1,64 1,07 1,21 14,29 14,29 Fon +SSP (kökdənkənar) 25.IV 19.V. 6.VI 2-3 1,71 1,28 1,57 1,14 1,43 1,0 1,29 0,79 14,29 14,29 Fon +SSP+ K 2 SO 4 (kökdənkənar) 25.IV 19.V 6.VI 2-3 1-1,5 1,44 1,19 1,06 0,69 0,81 0,69 0,56 0,44 25,0 25,0 1 2 3 4 5 6 7 8 Fon + Nitrofoska (kökdənkənar) 25.V 02.VI 17.VI 0,15-0,2 2-3 1-1,5 1,5 1,13 1,31 0,81 0,88 0,56 0,75 0,38 25,0 25 Fon + Sniper Bor-on (kökdənkənar) 25.III 08.VI 23.VI 1,1,5 0,1-0,15 1,64 1,29 1,36 1,0 0,29 0,07 0,14 0,07 71,43 85,71 Fon + Zn SO 4 + Cu SO 4 +H 3 BO 3 Tuber Mix (kökdənkənar) 25.IV 08.VI 23.VI 0,0,15 0,05 0,2 1,21 0,86 0,86 0,79 0,43 0,29 0,36 0,21 71,43 71,43 Fon + Magic Sink +Duetto Bor –on + Nanocopper – torpağa 25.XI. - 1,88 1,5 1,63 1,31 1,56 1,06 1,38 0,94 25,0 25,0 ● Kəsrin surətində Qolden Delişes sortunun, kəsrin məxrəcində Conatan sortunun göstəriciləri verilmişdir. Torpağa və kökdənkənar ağacların yaşıl çətiri üzərinə tətbiq olunan gübrələrin norma, tətbiq müddəti və işçi məhlulun qatılığı, eləcə də təcrübə sxemi 1. saylı cədvəldə verilmişlər. Tədqiqat uçotu araşdırmalarının aparılması məqsədi ilə üç bağ mikrosahəciyi seçilmiş və onların hər birində dörd təkrar üzrə funksional xəstəlik əlamətləri 1,5-2 ball həcmində aşkarlanan 7-8 sayda Qolden Delişes və Conatan ağaclarında gübrə tətbiqindən əvvəl və sonra olmaqla ümumi çətirin, eləcə də çətirin dörd tərəfindən olan onadək zoğların funksional nöqsanlıqlarının inkişaf göstəriciləri ball şkalası üzrə qiymətləndirilmişlər. Eyni zamanda makro və mikro gübrələrin bir dəfə torpağa, həmçinin də vegetasiya dövrü ərzində kökdənkənar yemləmə şəklində üç – altı dəfə alma ağacı çətiri üzərinə tətbiqlərinin təsiri ilə mikrobağ sahəsindəki xəstəlik əlamətləri itən ağacların miqdarları müəyyənləşdirilmişdir. Tədqiqat araşdırmalarımızdan aydın olmuşdur ki, bütün hallarda sink, mis və bor mikrogübrələrinin kökdənkənar tətbiqi müvafiq olaraq dəstə (xırda) yarpaqlar, budaq və ya zoğ quruması, boy nöqtələrinin ölməsi yaxud da çətirin yuxarı hissəsi yarpaqlarının vaxtsız kütləvi tökülməsi funksional xəstəliklərinin sirayətlənmə səviyyələrini aşağı salmış və nəzarət variantına nisbətən nöqsanlıq əlamətləri itib, sağalan ağacların miqdarını müvafiq olaraq 90%, 69% və 71,4% təşkil etmişlər. Mikrogübrələrin torpağa tətbiqi variantları isə funksional xəstəliklərin siraəyətlənmə intensivliyinin azalmasına çoxda kəskin təsir etməməklə, bağ 335 mikrosahəciklərindəki ağaclarda nöqsanlıq simptomlarının itib sağalan ağacların miqdarı müvafiq olaraq 11,1...33,3%, 28,57% və 25% olmalarına gətirib çıxarmışdır. Fosfor makrogübrəsinin yaşıl çətir üzərinə tətbiqinin funksional xəstəliklərin sirayətlənmə səviyyəsinə təsirində çoxda böyük fərq ortaya çıxarmasada, xəstəlik əlamətlərinin aşkarlanmalarında müəyyən artıma səbəb olduğu müşahidə edilmişdir (12,5% və 14,29%). Fosfor və kalium, eləcə də azot, fosfor və kalium makrogübrələrinin birlikdə kökdənkənar yemləmələri isə tətbiqlərindən sonra sirayətlənmə səviyyəsini cuzi fərqlə azaltmaqla, xəstəlik simptomları itib sağalan ağacların nəzarətə nisbətən artımı 4,29% və 10,7% olmuşdur. Ən yüksək miqdar xəstəlik simptomları itib sağalan (37,5...100%), eləcə də ağacların ümumi vəziyyətini yaxşılaşdırıb, meyvə məhsulunun keyfiyyət göstəricilərini daha da yaxşılaşdıran variantlar isə erkən yazda (25.III.) bir dəfə yatmış tumurcuq üzərinə 3% -li (Magic Sink) Zn SO 4 ,2% (La Copper) Cu SO 4 və 1-1,5%-li bor (Sniper Bor-on) turşusunun suda məhlulunun və vegetasiya dövrü ərzində iki dəfə (08.VI. və 23.VI.) 0,2% sink sulfat, mis sulfat, bor turşusundan və s. qarışığı olan Tuber Mix (B: 4+Cu: 1 +Mn: 11,5+Mo: 0,3 +Zn: 8,5 +N: 5,0) 1 kq/1 ton su normasının çilənməsindən əldə olunmuşdur. Makro və mikrogübrələrin torpağa verilməsi, az və ya çox həcmdə funksional xəstəlikləri aradan qaldırmaqla yanaşı onların tətbiqinin təsiri ilə alma ağaclarının illik boy artımı və yarpaqlanma dərəcəsi və s. kimi biometrik ölçüləri də nəzərəçarpan dərəcədə yaxşılaşdırmişlar. Sink Sniper (25% Zn), Duetto Borun (11,0% B) və Nanocopper (7% Cu) mikrogübrələrinin 4 kq/ha normalarının torpağa tətbiqi ilə Qolden Delişes və Conatan sortu ağaclarının funksional xəstəliklərinin azaldılıb, müalicə tapan ağaclarının miqdarları dəstə (xırda) yarpaqlıqda 11,1% və 33,3%, budaq və ya zoğ qurumasında, eləcə də boy nöqtələrinin ölməsi və ya çətirin yuxarı hissəsinin yarpaqlarının vaxtsız tökülməsində isə 25% həcmində olmuşlar. Beləliklə, Quba-Xaçmaz bölgəsi şəraitində alma bitkisinin mikroqida nöqsanlığı əleyhinə makro və mikrogübrələrin tətbiqi ilə dəstə (xırda) yarpaqlıq, budaq və ya zoğ quruması, eləcə də boy nöqtələrinin nekrozlaşıb ölməsi və ya çətirin yuxarı hissəsinin yarpaqlarının vaxtsız kütləvi tökülmələri funksional xəstəliklərinin inkişaf səviyyəsi aşağı salınmaqla nöqsanlıq əlamətləri itib sağalan ağacların miqdarları orta hesabla 90%, 69%, 71,4% artmışdır. Mikrogübrələrin xelat (EDTA) və polykarbaksil asit (LPCA) xelat formalarının tətbiqi daha çox təsirli olması ilə fərqlənmişdir. Yüklə 9,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|