Azərbaycan respublikasi kənd təSƏRRÜfati naziRLİYİ aqrar elm və İnformasiya məSLƏHƏt məRKƏZİ

Cədvəl
Müxtəlif lobya kolleksiya nümunələrinin toxumlarında proteinin və triptofanın 
miqdarı 
s/s 
Nümunənin 
nömrəsi və adı 
Ümumi 
azot 
protein 
Standarta 
nisbətən %-lə 
Triptofan 
Standarta 
nisbətən %-
lə 
Sarmaşan nümunələr 
1 
St-14534 Qalibiyyət 
3.74 
23.37 
100.0 
200 
100.0 
2 
K-13040 
3.93 
24.56 
105.0 
210 
105.0 
3 
K-13044 
3.59 
22.43 
95.9 
190 
95.0 
4 
K-15275 
3.43 
21.43 
91.6 
210 
105.0 
5 
t/15 
4.20 
26.13 
111.8 
220 
110.0 
6 
t/16 
3.64 
22.75 
97.3 
195 
97.50 
7 
t/17 
4.01 
25.01 
107.0 
260 
130.0 
8 
t/18 
3.42 
21.37 
91.4 
200 
100.0 
9 
t/19 
3.69 
23.06 
98.6 
180 
90.0 
10 
PHA-7-3 
4.20 
26.18 
112.0 
205 
102.5 
11 
t/6 
3.61 
22.56 
96.5 
215 
107.5 
12 
t/5 
4.15 
25.93 
110,9 
190 
95.0 
13 
K-60-75 
3.84 
24.00 
102.7 
240 
120.0 
14 
K-6061 
4.02 
25.12 
107.4 
250 
125.0 
15 
K-6051 
4.09 
25.56 
109.3 
215 
107.5 
16 
t/10 
3.65 
22.81 
97.6 
205 
1025 
17 
QRİ/69 
3.48 
21.78 
93.2 
210 
105.0 
Kolşəkilli nümunələr 

---

374 
18 
St.-27-43 yerli 
piyada 
3.63 
22.68 
100.0 
195 
100.0 
19 
S.Sevinc
3.77 
23.56 
103.8 
205 
105.2 
20 
K-60/60 
3.73 
23.31 
102.7 
220 
112.8 
21 
K-60/64 
4.16 
26.00 
114.6 
250 
128.2 
22 
K-37 
3.60 
22.50 
99.2 
200 
102.5 
23 
K-3862 
3.82 
23.87 
105.2 
225 
115.3 
24 
K-34 
3.90 
24.37 
107.4 
260 
133.3 
25 
Oncəlev-9826 
3.39 
21.13 
93.1 
210 
107.6 
26 
Kuraca seb-90 
3.56 
22.56 
99.4 
225 
115.3 
Cədvəldəki rəqəmlərdən aydın olur ki, lobyanın sarmaşan və kolşəkilli 
nümunələrinin toxumlarında proteinin miqdarı 21.37-26.18%, kolşəkilli nümunələrdə 
isə 21.13-26,00% arasında dəyişilir.Aparılanbiokimyəvi analizlərin nəticəsindən 
müəyyən olunmuşdur ki, lobyanın sarmaşan kolleksiya nümunələrinin toxumunda 
proteinin miqdarı 4 nümunədə (t/15-11.8%; t/ 5-19.0%; RHA7-3-1%; K-6051-
9.3%), kolşəkilli nümunələrin 2-də isə (K-60/64-14.6%; K-7.4%; ) standarta nisbətən 
daha çox olmuşdur.
Bununla yanaşı lobyanın həm sarmaşan, həm də kolşəkilli nümunələrinin 
toxumlarında triptofanın miqdarı öyrənilmişdir. Məlum olmuşdur ki, lobyanın 
sarmaşan nümunələrinin toxumlarında triptofanın miqdarı 180-260mq, kolşəkilli 
nümunələrdə isə 195-260mq(100qr-da mq-la) arasında dəyişilir. 
Aparılan analizlərin nəticəsindən aydın olur ki, lobyanın həm sarmaşan (T/17-
250mq; K-6061-260 mq) və kolşəkilli (K-6064-250mq; K-34-260mq (100qr-da mq-
la) nümunələrin toxumlarında, triptofanın miqdarı yüksək olan nümunələr aşkar 
edilmişdir. Bu nümunələrdə proteinin miqdarı da yüksək olduğu üçün, onların 
seleksiya işlərində istifadə olunması məsləhət görulur.
ƏDƏBİYYAT 
 
1.
Rəfiyev E.B. Lobya və lərgə kolleksiya nümunələrinin yarpaqlarında 
karotinoidlərin tədqiqi. //Bioloğiyanin müasir problemləri // H. Ə. Əliyevin 
anadan olmasının 85-ci ildönümünə həsr olunmuş Respublika elmi 
konfransının materialları. Bakı, 2008, səh. 127- 128 
2.
Ермаков А.И; Арасимович В.В; Смирнова-Иконникова М. И. и др. 
Методы биохимического исследования растений. Изд-во Колос, 
Ленинград.1976, стр. 313-316 
3.
Ермаков А.И; Ярош Н.П. Определение триптофана в семенах .Бюлл. ВИР. 
Вып.14. 1969, стр.313-316
4.
Кондрацкая У.П; Агабалаева Е.Д; Михаиленко К.В. Идентификация по 
электрофоретическим спектрам запасных белков семян пожитника 
греческого Тriqonella Foenum Graecum. Факторы экспериментальной 
рeволюции организмов. Сб.Hауковых Праць. Том. 8. Киев-ЛАГОС. 2010, 
стр.298-300 
5.
РафиевЭ.Б.,Асадова А.И.Исследование качественных и количественных 
показателей 
коллекционных 
образцов 
чины. 
// 
Материалы 

---

375 
Международным ХII симпозиума //Новые и Нетрадиционные растения и 
перспективы их использование // т.3, Москва. 2007, стр.240-243 
6.
Семенов В.А; Шакирзянов М. С. Результаты селекционной работы по 
гороху в ГНУ Ульяновский НИИСХ.Материалы Х Международной 
конференции // Интродукция Нетрадиционной и редких растений//. 
Ульяновск. 2012, т.2, стр.190-195 
СОДЕРЖАНИЕ ПРОТЕИНА И ТРИПТОФАНА В СЕМЕНАХ 
РАЗЛИЧНЫХ КОЛЛЕКЦИОННЫХ ОБРАЗЦОВ ФАСОЛИ 
 
Э.Б.РАФИЕВ 
Институт Генетических Ресурсов НАН Азербайджана 
 
В результате проведенных исследований установлено, что наиболее 
высокое содержание протеина в семенах фасоли по сравнению со стандартом 
отмечено у образцов: t/5 (25,93%); t/15 (26,13%); PHА-73 (26,18%) и К-6064 
(26%)а содержание триптофана у образцов t/15 (260мг), К-6075 (240мг), К-6061 
(250мг), К-6064 (250мг), К-34 (260мг) в 100 г. 
Эти образцы фасоли в дальнейшем могут быть использованы в 
селекционной работе