Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki döVLƏt universiteti A.Ş.İbrahiMov, Z. A. abdulova, L. N. mehdiyeva mikologiya (dərslik)

Şəkil 20. Polyphagus euglenae. Yuxarıda: 1 – zoospor; 2 – ri-

zomitseli; 3 – əvvəlki  zoosporun cismi. Aşağıda – cinsi 

proses; 1 – 2 erkək və dişi fərdlərin birləşməsi; 3 – ziqota; 

---

 

  4 – 8 ziqotanın cücərməsi və zoosporanginin əmələ gəlməsi. 

 

Xitridilər sırasının geniş yayılmış nümayəndələrindən biri 

də Polyphagus euglenadır (şəkil 20). O, evqlenalar üzərində 

parazitlik edir. Göbələk rizomitseli verir və kisəformalı zoospo-

rangi əmələ gətirir. Sıranın ən maraqlı nümayəndələrindən biri 

də Fizodermadır (Phyzoderma). Bu cinsin nümayəndələrinə su 

bitkiləri və quruda yaşayan bitkilər üzərində parazit halda rast 

gəlmək mümkündür. Parazitin zoosporları bitkinin yarpağı 

üzərinə düşür, qlafla örtülür, rizomitseli əmələ  gətirir sonra 

qametangiyə çevrilir. Qametangidən çıxmış qametlər bir-birilə 

birləşib planoziqot əmələ  gətirir və bu da rizomitseli verir. 

Beləliklə, göbələk sahib bitkinin toxumasını  zədələyir və “to-

planan hüceyrələr”  əmələ  gətirir. Bunlar üzərində çoxnüvəli 

sista  əmələ  gətirir ki, bunlar sahib bitkinin toxuması 

zədələndikdən sonra azad olurlar (şəkil 20). 

Onlar inkişaf edib qapağı olan zoosporangi əmələ 

gətirirlər, odur ki, bunlarda nəsil növbələşməsi müşahidə ol-

unur. Tropik və subtropik vilayətlərdə bu göbələk qarğıdalı bit-

kisi üzərində parazit yaşayır.