Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki döVLƏt universiteti A.Ş.İbrahiMov, Z. A. abdulova, L. N. mehdiyeva mikologiya (dərslik)
Yüklə 1,94 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- leysin α – ketoizokapron turşusu
- sidik cövhəri ornitin
|
Cədvəl 7 Bir sıra aminturşularının Krebs tsiklinin mərhələləri ilə əlaqəsi Amin turşusu Krebs tsiklinin müvafiq mərhələsi Asparagin turşusu - - - - - - - - - oksalat-sirkə turşusu ⎪ ⎪
⎪ ⎭ ⎪ ⎪ ⎪ ⎪ ⎬ ⎫
fenilalani tirozin triptofan sistein serin ley qli sin
sin - - - - - - - - - - - - -
asetil – K 0 A ⎪ ⎪ ⎭ ⎪ ⎪ ⎬ ⎫ histidin prolin ornitin inin arg
- - - - - - - - - - - - - - - -
α -ketoqlütar turşusu ⎭ ⎬
n fenilalani tirozin - - - - - - - - - - - - -
fumar turşusu 1) Oksiturşuların əmələ gəlməsilə gedən hidrolitik dezaminləşmə R-CHNH
2 -COOH+H
2 O → R-CHOH-COOH+NH 3
vasitəsilə gedən dezaminləşmə
R-CHNH 2 -COOH+H 2 O → R-CH
2 OH+CO
2 +NH
3
Buna aid misal kimi, spirt qıcqırması zamanı əlavə məhsul olaraq izo-allil spirtinin əmələ gəlməsini göstərmək olar.
CH 3 CH 3
2 -CHNH
2 -COOH+H
2 O→ CH-CH 2 -CH
2 -OH+CO
2 +NH
3
CH 3
CH 3
3)
α – ketoturşuların alınması ilə gedən oksidləşdirici dezaminləşmə R - CHNH
2 - COOH + ½ O
→ R -CO - COOH + NH 3
Burada, aminturşusundan, α – ketoturşu alınır. Başqa bir misalda: CH
3 CH 3
2 -CHNH
2 -COOH+
½ O 2 →
CH-CH 2 -CO-COOH+NH 3
CH 3
CH 3 leysin α – ketoizokapron turşusu Hidroliz zamanı spirtlərin aminləşməsi və həm də dekarboksilləşmənin getməsi nəticəsində artıq başqa amintur- şusu alınır. Bu aminturşusunda karbon atomlarının sayı az olur. α – ketoturşuların reduksiya olunması yolu ilə oksiturşular alına bilər. R - CO - COOH + 2H + → R - CHOH - COOH Bu proseslərin çox böyük əhəmiyyəti vardır. Belə ki, belə yollarla orqanizmlər tərəfindən aminturşularının sintezi həyata keçirilə bilir. Aminturşularının sintezi, göründüyü kimi, oksidləşdirici dezaminləşmənin əksinə olan qaydada baş verir. R - CO - COOH + NH 3 + H
2 → R - CHNH 2 - COOH + H 2 O
İkinci aminturşuların (ilk aminturşuları yox) sintezi, yenidənaminləşmə (təkraraminləşmə) reaksiyaları vasitəislə həyata keçirilir.
R - CO - COOH + R I - CHNH 2 - COOH → → R - CHNH 2 - COOH + R I - CO - COOH Göbələk orqanizmində zülalların parçalanmasının son məhsulları bir tərəfdən, ammonyak, digər tərəfdən isə karbon turşusunun diamididir – yəni sidik cövhəridir [CO(NH 2 ) 2 ].
Sidik cövhərinin aminturşularından əmələ gəlməsinə aid misal kimi, onun arginindən yaranmasını göstərmək olar. H 2 N \ CNH (CH 2 )
- CHNH 2
- COOH + H 2 O → ⁄⁄ arginin HN
→ CO(NH 2 ) 2 + H
2 NCH
2 · CH
2 · CHNH
2
| COOH
Göbələklərdə sidik cövhərinin əmələ gəlməsi, nuklein turşularının, daha doğrusu, pirimidin əsaslarının parçalanması nəticəsində də baş verir. N = CNH 2 HN — CO HN — CO | | | | | | CO CH + H 2 O
⎯ → ⎯ − 3 NH CO CH + H 2
CO CH 2 + | || | || | | HN — CH HN — CH HN — CH 2
sitozin uridin hidrouridin Yüklə 1,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|