Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki idarəetmə VƏ texnologiya kolleci

Liderlik  m

ədəniyyəti  -  əməkdaşların  ümumi  və  fərdi  tələbatları  və 

maraqlarının təmin edilməsi şərti ilə liderin öz biliyi, bacarığı, siyasi savadı 

ilə  kollektiv  qarşısında  duran  vəzifələri  həll  etmə  bacarığıdır.  İdarəçilərin 

özünü  təkmilləşdirməsini,  bilikləri  və  qabiliyyətlərinin  inkişaf  etdirməsini 

tələb  edir.  Liderlik  mədəniyyəti  əsasən  milli,  beynəlxalq,  iqtisadi,  ailə 

idarəçiliyi və şəxsiyyətin özünüidarəsində tətbiq edilən universal idarəetmə 

modelidir. Lider 

– bərabər insanlar arasında birincidir. Vəzifəsində və sosial 

mövqeyində 

deyil, 

şəxsi 

keyfiyyətlərində, 

intellektual 

və 

etik 

mədəniyyətində,  elmi  bilikləri,  təcrübəsi,  iradəsi,  insaniyyətində  üstünlüyə 

malik olan mədəniyyətli insandır. İstənilən halda lider, həm peşəkarlıq, həm 

də  insani  keyfiyyətləri  sayəsində  hörmət  qazanmalıdır.  Həmçinin,  lider 

təşkilatın əməkdaşlarının ümumi vəzifəsinin yerinə yetirilməsini, kollektiv işi, 

işçilərin  qarşılıqlı  hörmətini  istiqamətləndirməyi  bacarmalıdır.  Onların 

inkişafına yardım etməlidir. Yüksək idarəetmə mədəniyyətinə malik lider öz 

işini  yaxşı  bilməli  və  dediyi  sözlərin  həqiqiliyinə  inanmalıdır.  Kollektiv 

---

24 

 

əməkdaşlarının  enerji  və  istedadlarından  düzgün  istifadə  etməyi 

bacarmalıdır.  İnsan  psixologiyasını  yaxşı  dərk  etməlidir.  Kollektiv 

qarşısında  duran  problemlərin  həlli  üçün  o,  elmi  və  praktiki  yanaşmanı 

özündə bacarıqla birləşdirməlidir. Lider başqalarından daha uzağı görmək 

qabiliyyətinə  malik  olmalıdır,  insanları  yaxşı  ayırd  etməli  və  ədalətli  qərar 

verməlidir. Düzgün dərk etmə - düzgün fəaliyyətin açarıdır. Liderin düzgün, 

məhsuldar  təfəkkürü  onun  doğru  əməllərini  və  qərarlarını  formalaşdırır  ki, 

bunun  ardınca  konkret  nəticələr  gəlir.  O,  həm  də  qəlbini  qoyan  insanları 

möhkəm  bir  komandada  birləşdirməyi  bacarmalıdır.  Yaxşı  lider  iş 

prosesind

ə  yaranan  gözlənilməz  çətinliklərin  aradan  qaldırılması  üçün 

lazım  olan  dözüm  və  təmkinə  də  malik  olmalıdır.  O,  qızıl  orta  həddi 

saxlamalı,  ifrata  varmamalı,  əməkdaşlara  qarşı  münasibətdə  ədalətli, 

dürüst, alicənab olmalıdır. 

Liderlərin aşağıdakı təsnifatı vardır: 



 

ruhlandıran lider; 



  universal lider; 



 

situasiyaya görə lider; 



 

işgüzar lider. 

Liderlərin fərqi: 



  formal lider 

– o, situasiyaya tutduğu vəzifəyə görə təsir edir; 



  qeyri-formal  lider 

–  o,  situasiyaya  qabiliyyətinə,  məlumatlılığına  və 

ya hansısa xüsusiyyətinə görə təsir edir.   

Yada salaq: 

Prioritet 

–  hər  hansı  fəaliyyət  həyata  keçirilməsində  vaxt  etibarı  ilə 

birincilik. Müəyyən bir sahədə üstünlük 

Rifah 

– firavan, xoş güzəran 

Stereotip 

– möhkəm, davamlı, daimi olan, dəyişməz qalan 

İfrat – həddi aşmamaq 

 

 

---

25