Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki idarəetmə VƏ texnologiya kolleci

M

ədəniyyətdə  etnos  anlayışı  -  Məlum  olduğu  kimi  sivilizasiyanı 

müxtəlif  mədəniyyətlər təşkil  edir.  Bəşəriyyət  çoxsaylı  xalqlardan  ibarətdir. 

M

ədəniyyət  daşıyıcısı  rolunda  şəxsiyyət  deyil,  etnoslar  çıxış  edir.  Etnos 

yunanca q

əbilə, tayfa, xalq mənasını verir. Bəzən bir xalq bir mədəniyyətdir 

ifad

əsi işlədilir. Etnos qan qohumluğu olan adamların yaratdığı sayca böyük 

q

əbilə,  tayfa,  xalq  və  millətləri  birləşdirən  addır.  Xalq  –  etnik  birliklərin 

başlıca  formasıdır.  Onun  daxilində  dili,  geyimi,  yaşayış  forması,  ailə 

quruluşu  ilə  fərqlənən  etnik  qruplar  xüsusi  sürətdə  seçilir.  Bir  etnosun 

formalaşması  üçün  müəyyən  faktorlar  rol  oynayır.  Etnik  yaradıcı  faktorlar 

bunlardır:  

1. 

Qan qohumluğu – ümumi əcdaddan əmələ gəlmə; 

---

28 

 

2.  Sabit n

əsillərarası varislik; 

3. 

Ərazi birliyi; 

4.  Dil birliyi; 

5. 

Tarixi oxşarlıq birliyi; 

6. 

Ümumi mədəniyyət və ənənələr; 

7. 

Ümumi şüur. 

Etnosun iki mühüm əlaməti var: 

1. 

Qan qohumluğu olan qrup – bioloji əlamət; 

2.  N

əsillərarası birlik forması – sosial əlamət. 

Müxtəlif  səbəblərə  görə  xalqlar  yer  kürəsinin  müxtəlif  ərazilərinə  köç 

ed

ə  bilirlər.  Bu  proses  miqrasiya  adlanır.  Bir  xalqın  köç  etmə  prosesi 

müxtəlif  səbəblərə  görə  baş  verə  bilər.  Qədim  dövlətlərin  ərazilərinə 

s

əpələnmiş etnos hissələri diasporalar yaradır. “Diaspora” yunanca yayılma 

sözündən  götürülüb.  Ümumiyyətlə  diaspora  bir  çox  sosial  amillər 

n

əticəsində yaranıb.