Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki idarəetmə VƏ texnologiya kolleci

R

əqəmlər - Yeddi növ səadət bəxş edən 7 yapon allahı:• Uzun ömür 

 Maddi rifah; 

 

Düzlük; 

 H

əyatdan məmnunluq; 

 

Müdriklik; 

 

Qüvvət; 

H

əmçinin məlumdur: 

 Planetl

ərin yeddi mənası; 

 

Zikkuratın  yeddi  mərtəbə4si  (Mesopatomiya  məbədləri),  ruhi 

kamilliy

ə yüksəlişin rəmzi; 

 Nuh g

əmisinin yeddi cütü; 

 

İohannın yeddi möhürü; 

 Yeddi c

əbrayıl; 

 axir

ət heyvanının yeddi başı; 

 q

əzəbin yeddi badəsi. 

S

əkkizguşəli  ulduz:  dünyəvi  xeyirxahlıq,  rifah  və  yeni  həyatın  əbədilik 

r

əmzi;  cənnət  simvolu.  Allahın  astroloji  rəmzi  kimi,  dünya  mədəniyyəti 

tarixind

ə  ilk  dəfə  Şumerdə  yaranmışdır.  Burada  məhəbbət,  məhsuldarlıq, 

ölkənin  mühafizə  və  rifah  ilahəsi  olan  İnanna  bu  kulturoloji  simvolla  təsvir 

edilirdi. Misird

ə Sirius “Sotis” adlanırdı. Ona ulduzların şahı, xoşbəxt ailə və 

analıq rəmzi, uzaq səfərlərdə yol göstərən ulduz kimi ehtiram edilirdi. Onu 

“ulduzların anası”, dünyanın hakimi, ilin fəsillərinin yaradıcısı adlandırırdılar. 

Sirius - 

külək, su və məhsuldarlıq ilahəsi olan İzidanın ulduzu idi. Buna görə 

d

ə simasını dəyişərək, gah quşa, gah da əqrəbə çevrilən İzida möhtəşəm 

---

38 

 

qüdrət, mərhəmət və rəhmdillik rəmzi hesab olunurdu. Misirdə ilin əvvəlini 

17 iyul tarixind

ə, səmada Sirius görünəndən sonra təbiətin canlanması, Nil 

çayının  qabardığı  zaman  qeyd  edirdilər.  London universitetinin  professoru 

Meri  Boysun  rekonstruksiyasına  görə,  Zərdüşt  kahinləri  dünyanın 

yaranmasının  dualistik  təsvirini  tərtib  edərkən,  düşünürdülər  ki,  allahlar 

dünyanı  7  mərhələdə  yaratmışlar  -  səma,  su,  torpaq,  bitkilər,  heyvanlar, 

insan, od. Olumlu, ölümlü yeddiqat yaranışın arxasında baş verən xeyir-şər 

mübarizəsi  xeyirin  qələbəsi  ilə  başa  çatmalıdır.  Yüksək  mənəviyyatlı  bu 

f

əlsəfənin  əsas  prinsiplərindəki  varislik  dünya  monoteist  dinlərində  - 

iudaizm,  xristianlıq  və  islamda  da  müşahidə  edilir.  Sonralar  səkkizguşəli 

ulduzun b

ədii təcəssümü İntibah dövr italyan rəssamı Andrea Montenyanın 

“Cadugərlərin sitayişi” əsərində öz əksini tapmışdır. Sonralar isə bu ulduz, 

bizans 

ənənələrinə  uyğun  olaraq,  Müqəddəs  Məryəmin  Smolensk  və 

vladimir ikonalarında təsvir edilmişdir. 

R

əqəmin  rəmzi  mənası  pifaqor  və  islam  ənənələrinin  əsasını  təşkil 

edir.  R

əqəmin  rəmzi  mənası  müqəddəs  ədəbiyyat  və  incəsənətdə  istifadə 

olunur. 

- 

Pifaqorçulara görə, rəqəmlər insani və kosmik nizamın ahəngini əks 

etdirir:  t

ək  rəqəmlər  -  kişi,  işıqlı,  xeyirxah;  cüt  rəqəmlər  isə  -  qadın,  tünd, 

q

əzəb prinsiplərini ifadə edir. 

- 

İslam  ənənələri  rəqəm  incəsənətində  bütün  elmlərin  kökünü, 

müdrikliyin  əsasını,  biliyin  mənbəyini,  mahiyyətlərin  dayağını  görür.Dünya 

m

ədəniyyətində  rəqəmlərin  tək  və  cüt  (in,  yan)  bölgüsünün  dual  mifoloji 

t

əsnifatı universal əhəmiyyətə malikdir. Kainatın əsas koordinatlarını təsvir 

ed

ən müqəddəs rəqəmlər: 

0 - 

Sıfir - hər şeyin yaranması prinsipi ilə, əbədi və ilkin boşluq rəmzi; 

heç  bir  xassəsi,  hüdudu  və  həcmi  olmayan  rəqəm.  Xaos  və  ya  Hədsizlik 

(yunan), “olum-suzluq”. 

1+2=3 - 

kainatın təbəqələri - səma, torpaq, cəhənnəm və onunla bağlı 

müqəddəslər  (

q

ədim  hind  Trimurtisi,  qədim  iran  Traetaonusu,  slavyan 

Triqlavası

). 

4  - 

Dörd  -  Yunqa görə  bu,  insan  ağlı,  qavrayışı,  bütövlüyü  inkişafının 

arxetipidir. Özündə: 1 - Allah; 2 - Kainata müxalif; 3 - ruhun universal rəmzi; 

4  -  materiya,  zaman,  m

əkan  (ilin  4  fəsli,  dünyanın  dörd  tərəfi  və  s.) 

simvollarını birləşdirir. Moson təşkilatının rəmzidir. 

5 - 

Beş - dünyanın dörd tərəfinin mifləşdirilmiş qoruyucusu (lokapal) və 

kainatın  mərkəzi  beş  rəqəmini  veir.  Bu  rəqəm  də  Çin  mifologiyasında  5 

əsas ünsürü xarakterizə edir. 

---

39 

 

7  -  yeddi  - 

kainatın  yeddi  əsas  koordinatının  cəmi  (4+3)  -  kosmik 

v

əhdətin mücəssəməsi: 

 zaman - h

əftənin 7 günü 

Ulduzlara aid olan: 

 7 planet; 

 7  k

ərşvər  -  qədim  iranlıların  təsəvvüründə  dünyanın  bölündüyü 

əyalətlər; 

 Z

ərdüştlükdə dünyanın yaradılmasının 7 mərhələsi 

8 - s

əkkiz: 

 yeni, 

əbədi həyat, cənnət; sonsuzluq; 

 

kainatın istiqamətlərinin universal rəqəmi. 

9  -  doqquz  - 

allahların  qədim  misirdəki  enneadası,  məleykəliyin  9 

m

ərhələsi və s. 

12 ay, bürc işarələri, əhdi-ətiq (qədim) İsrail hissələri, 12 imam, və s. 

13 -On 

üç - “Şeytan düyünü”. Babilistanda, Çində, Yaxın Şərqdə və s. 

ölkələrdə  13  rəqəminə  astroloji  şərh  baxımından  xoşagəlməz  münasibət 

b

əslənilirdi.  Xristian  ənənəsində  bu  rəqəmin  əlverişli  olmaması  Sonuncu 

Axşam  13  nəfərdən  birinin  İsa  Məsihə  xəyanət  etməsi  ilə  əlaqələndirilir. 

Avropada sehrli kvadratla 

əlaqədar olan iblis rəqəmi kimi mənimsənilir.