AZƏrbaycan respublikasinin cinayət məCƏLLƏSİ

Cəzaların toplanması zamanı müddətlərin müəyyən edilməsi qaydası 
68.1. Cinayətlərin məcmusu və hökmlərin məcmusu üzrə cəzalar qismən və ya tamamilə 
toplanılarkən azadlıqdan məhrum etmənin bir gününə: 
68.1.1. intizam xarakterli hərbi hissədə saxlamanın bir günü; 
68.1.2. azadlığının məhdudlaşdırılmasının iki günü; 
68.1.3. islah işlərinin və ya hərbi xidmət üzrə məhdudlaşdırmanın üç günü; 
68.1.4. ictimai işlərin səkkiz saatı bərabər tutulur. 

68.2. Müəyyən vəzifə tutma və ya müəyyən fəaliyyətlə məşğul olma hüququndan məhrum 
etmə, nəqliyyat vasitəsini idarə etmək hüququndan məhrum etmə, xüsusi və ya hərbi 
rütbədən, fəxri addan və dövlət təltifindən məhrum etmə, habelə cərimə və ya əmlak 
müsadirəsi növlərində cəza islah işləri, intizam xarakterli hərbi hissədə saxlama, hərbi xidmət 
üzrə məhdudlaşdırma və ya azadlıqdan məhrum etmə ilə toplandıqda, onlar müstəqil icra 
olunur. 
Maddə 69. 
Cəza müddətlərinin hesablanması və cəzanın hesaba alınması 
69.1. Müəyyən vəzifə tutma və ya müəyyən fəaliyyətlə məşğul olma hüququndan məhrum 
etmənin, nəqliyyat vasitəsini idarəetmə hüququndan məhrum etmənin, hərbi xidmət üzrə 
məhdudlaşdırmanın, islah işlərinin, azadlığın məhdudlaşdırılmasının, intizam xarakterli hərbi 
hissədə saxlamanın, azadlıqdan məhrum etmənin müddətləri aylarla və illərlə, ictimai işlərin 
müddəti isə saatlarla hesablanır. 
69.2. Bu Məcəllənin 69.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş cəza növlərinin dəyişdirilməsi və 
ya toplanması, habelə cəzanın hesaba alınması zamanı müddətlər günlərlə hesablana bilər. 
69.3. Hökm qanuni qüvvəyə minənədək həbsdə saxlamanın müddəti azadlıqdan məhrum etmə 
müddətinə, intizam xarakterli hərbi hissədə saxlama növündə cəzanın müddətinə bir günə bir 
gün, azadlığın məhdudlaşdırılması növündə cəzanın müddətinə bir günə iki gün, islah işləri və 
hərbi xidmət üzrə məhdudlaşdırma növündə cəzanın müddətinə bir günə üç gün, ictimai işlər 
növündə cəzanın müddətinə isə bir günə səkkiz saat hesabı ilə hesablanır. 
69.4. Məhkəmə baxışınadək həbsdə saxlanılan məhkuma cərimə və ya müəyyən vəzifə tutma 
və ya müəyyən fəaliyyətlə məşğul olma hüququndan məhrum etmə növündə əsas cəza təyin 
edilərkən məhkəmə həbsdə saxlama müddətini nəzərə alaraq, təyin edilmiş cəzanı 
yüngülləşdirir və ya şəxsi bu cəzadan tamamilə azad edir. 
Maddə 70.
 Şərti məhkum etmə 
70.1. İslah işləri, hərbi xidmət üzrə məhdudlaşdırma, intizam xarakterli hərbi hissədə saxlama, 
azadlığın məhdudlaşdırılması və ya müəyyən müddətə azadlıqdan məhrum etmə növündə 
cəza təyin edən məhkəmə, məhkumun cəza çəkmədən islah olunmasını mümkün sayırsa, 
həmin cəzanın şərti olaraq tətbiq edilməsi haqqında qərar çıxara bilər. 
70.2. Məhkəmə şərti məhkum etmə təyin edərkən törədilmiş cinayətin xarakterini, ictimai 
təhlükəlilik dərəcəsini, məhkumun şəxsiyyətini, habelə cəzanı yüngülləşdirən və ağırlaşdıran 
halları nəzərə alır. 
70.3. Şərti məhkum etmə təyin edilərkən məhkəmə tərəfindən sınaq müddəti müəyyən olunur. 
Bu müddət ərzində məhkum öz davranışı ilə islah olunmasını sübut etməlidir. Sınaq müddəti 
altı aydan beş ilədək müddətə müəyyən edilir. 
70.4. Şərti məhkum etmə zamanı əlavə cəzalar təyin edilə bilər. 
70.5. Məhkəmə şərti məhkum etmə təyin edərkən məhkumun üzərinə aşağıdakı vəzifələri 
qoya bilər: onun davranışı üzərində nəzarəti həyata keçirən orqanlara məlumat vermədən 
daimi yaşayış yerini, təhsil yerini, iş yerini dəyişməmək, müəyyən yerlərə getməmək, 
alkoqolizmdən, narkomaniyadan, toksikomaniyadan və ya zöhrəvi xəstəliklərdən müalicə 
kursu keçmək, ailəsinə maddi yardım göstərmək. Məhkəmə, məhkumun üzərinə onun islah 
olunmasına kömək edən digər vəzifələr də qoya bilər. 

70.6. Şərti məhkum edilmiş şəxs üzərində nəzarəti müvafiq dövlət orqanları, hərbi qulluqçular 
üzərində nəzarəti isə hərbi hissələrin və müəssisələrin komandanlığı həyata keçirir. 
70.7. Sınaq müddəti ərzində şərti məhkum edilmiş şəxsin üzərində nəzarəti həyata keçirən 
dövlət orqanının təqdimatı əsasında məhkəmə, məhkumun üzərinə əvvəllər qoyulmuş 
vəzifələri tamamilə və ya qismən ləğv edə bilər, yaxud onun üzərinə yeni vəzifələr qoya bilər. 
Maddə 71.
 Şərti məhkum etmənin ləğv edilməsi və ya sınaq müddətinin uzadılması 
71.1. Sınaq müddətinin azı yarısı keçdikdən sonra şərti məhkum edilmiş şəxs öz davranışı ilə 
islah olunduğunu sübut edərsə, məhkəmə məhkumun üzərində nəzarəti həyata keçirən dövlət 
orqanının təqdimatı əsasında şərti məhkum etmənin ləğv edilməsi və məhkumluğun 
götürülməsi barədə qərar qəbul edə bilər. 
71.2. Şərti məhkum edilmiş şəxs məhkəmə tərəfindən onun üzərinə qoyulmuş vəzifələri 
yerinə yetirməkdən boyun qaçırdığına və ya ictimai qaydanı pozduğuna görə barəsində 
inzibati tənbeh tətbiq edildikdə, məhkəmə bu Məcəllənin 71.1-ci maddəsində göstərilən 
dövlət orqanının təqdimatı əsasında sınaq müddətini bir ildən çox olmayaraq uzada bilər. 
71.3. Şərti məhkum edilmiş şəxs sınaq müddətində məhkəmə tərəfindən onun üzərinə 
qoyulmuş vəzifələri mütəmadi və ya qərəzli olaraq yerinə yetirməkdən boyun qaçırdıqda, bu 
Məcəllənin 71.1-ci maddəsində göstərilən dövlət orqanının təqdimatı əsasında məhkəmə şərti 
məhkum etmənin ləğv edilməsi və hökmlə təyin olunmuş cəzanın icra olunması haqqında 
qərar çıxara bilər. 
71.4. Şərti məhkum edilmiş şəxs sınaq müddətində ehtiyatsızlıqdan cinayət törətdikdə və ya 
qəsdən böyük ictimai təhlükə törətməyən cinayət törətdikdə, şərti məhkum etmənin ləğv 
edilməsi və ya saxlanması barədə məsələ məhkəmə tərəfindən həll edilir. 
71.5. Şərti məhkum edilmiş şəxs sınaq müddətində qəsdən az ağır, ağır və ya xüsusilə ağır 
cinayət törətdikdə, məhkəmə şərti məhkum etməni ləğv edir və ona bu Məcəllənin 67-ci 
maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydalar üzrə cəza təyin edir. Bu Məcəllənin 71.4-cü 
maddəsində göstərilən hallarda da cəza bu qaydada təyin edilir. 
DÖRDÜNCÜ BÖLMƏ 
CİNAYƏT MƏSULİYYƏTİNDƏN VƏ CƏZADAN AZAD ETMƏ 
11-ci fəsil 
CİNAYƏT MƏSULİYYƏTİNDƏN AZAD ETMƏ 
Maddə 72. 
Səmimi peşmanlıqla bağlı cinayət məsuliyyətindən azad etmə 
KMQ 
72.1. İlk dəfə böyük ictimai təhlükə törətməyən cinayət törətmiş şəxs könüllü gəlib təqsirini 
boynuna aldıqda, cinayətin üstünün açılmasına fəal kömək etdikdə, cinayət nəticəsində 
dəymiş ziyanı ödədikdə və ya vurulmuş zərəri başqa yolla aradan qaldırdıqda cinayət 
məsuliyyətindən azad edilə bilər. 

72.2. Başqa növ cinayət törətmiş şəxs, bu Məcəllənin 72.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş 
şərtlər mövcud olduqda, yalnız bu Məcəllənin Xüsusi hissəsinin müvafiq maddələrində 
bilavasitə müəyyən edilmiş hallarda cinayət məsuliyyətindən azad edilə bilər. 
Maddə 73. 
Zərərçəkmiş şəxslə barışmaqla bağlı cinayət məsuliyyətindən azad etmə 
İlk dəfə böyük ictimai təhlükə törətməyən cinayət törətmiş şəxs zərərçəkmiş şəxslə barışdıqda 
və ona dəymiş ziyanı ödədikdə və ya vurulmuş zərəri aradan qaldırdıqda cinayət 
məsuliyyətindən azad edilə bilər. 
Maddə 74.
 Şəraitin dəyişməsi ilə bağlı cinayət məsuliyyətindən azad etmə 
Şəraitin dəyişməsi nəticəsində törədilmiş əməlin və ya bu əməli törətmiş şəxsin ictimai 
təhlükəli olmadığı müəyyən edildikdə, ilk dəfə böyük ictimai təhlükə törətməyən cinayət və 
ya az ağır cinayət törətmiş şəxs cinayət məsuliyyətindən azad edilə bilər. 
Maddə 75. 
Müddətin keçməsi ilə bağlı cinayət məsuliyyətindən azad etmə 
KM1 
75.1. Cinayət törətdiyi gündən aşağıda müəyyən edilən müddətlər keçdikdə, şəxs cinayət 
məsuliyyətinə cəlb edilə bilməz: 
75.1.1. böyük ictimai təhlükə törətməyən cinayətin törədildiyi gündən iki il keçdikdə; 
75.1.2. az ağır cinayətin törədildiyi gündən yeddi il keçdikdə; 
75.1.3. ağır cinayətin törədildiyi gündən on iki il keçdikdə; 
75.1.4. xüsusilə ağır cinayətin törədildiyi gündən on beş il keçdikdə. 
75.2. Müddətlər, cinayətin törədildiyi gündən ittiham hökmünün qanuni qüvvəyə mindiyi 
anadək hesablanır. Şəxs yeni cinayət törətdikdə, hər bir cinayətə görə müddət müstəqil 
hesablanır. 
75.3. Cinayət törətmiş şəxs istintaqdan və ya məhkəmədən gizlənərsə, müddətin axımı 
dayanır. Bu halda müddətin axımı, həmin şəxs tutulduğu və ya könüllü gəlib təqsirini 
boynuna aldığı vaxtdan bərpa olunur. 
75.4. Ömürlük azadlıqdan məhrum etmə növündə cəza nəzərdə tutulan cinayəti törətmiş şəxs 
barəsində müddətin tətbiq olunması məsələsi məhkəmə tərəfindən həll edilir. Məhkəmə, 
müddətin keçməsi ilə bağlı bu şəxsin cinayət məsuliyyətindən azad olunmasını mümkün 
hesab etmədikdə, həmin şəxsə ömürlük azadlıqdan məhrum etmə növündə cəza təyin edə 
bilməz. 
75.5. Bu Məcəllənin Xüsusi hissəsinin müvafiq maddələrində nəzərdə tutulmuş sülh və 
insanlıq əleyhinə, terrorçuluq, terrorçuluğu maliyyələşdirmə və müharibə cinayətləri törətmiş 
şəxslərə bu maddənin müddəaları tətbiq olunmur.  
12-ci fəsil 
CƏZADAN AZAD ETMƏ 
Maddə 76. 
Cəzadan şərti olaraq vaxtından əvvəl azad etmə 

76.1. Məhkəmə islah işləri, azadlığın məhdudlaşdırılması, intizam xarakterli hərbi hissədə 
saxlama, hərbi xidmət üzrə məhdudlaşdırma və ya müəyyən müddətə azadlıqdan məhrum 
etmə növündə cəza çəkən şəxsin islah olunmaq üçün cəzanı tam çəkməsinə lüzum olmadığı 
qənaətinə gələrsə, onu cəzadan şərti olaraq vaxtından əvvəl azad edə bilər. Bu halda, şəxs 
tamamilə və ya qismən əlavə cəzadan da azad edilə bilər. 
76.2. Cəzadan şərti olaraq vaxtından əvvəl azad etmə tətbiq edərkən, məhkəmə məhkumun 
üzərinə, bu Məcəllənin 70.5-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş və cəzanın çəkilməmiş müddəti 
ərzində onun tərəfindən icra edilməli olan vəzifələr qoya bilər. 
76.3. Cəzadan şərti olaraq vaxtından əvvəl azad etmə, məhkum: 
76.3.1. böyük ictimai təhlükə törətməyən və ya az ağır cinayət törətməyə görə təyin edilmiş 
cəza müddətinin ən azı yarısını; 
76.3.2. ağır cinayət törətməyə görə təyin edilmiş cəza müddətinin ən azı üçdə iki hissəsini; 
76.3.3. xüsusilə ağır cinayət törətməyə görə təyin edilmiş cəza müddətinin ən azı dörddə üç 
hissəsini həqiqətən çəkdikdən sonra, habelə əvvəllər cəzadan şərti olaraq vaxtından əvvəl 
azad edilmiş şəxs, əgər şərti olaraq vaxtından əvvəl azad etmə bu Məcəllənin 76.6-cı 
maddəsində nəzərdə tutulmuş əsaslara görə ləğv edilmişdirsə, təyin edilmiş cəza müddətinin 
ən azı dörddə üç hissəsini həqiqətən çəkdikdən sonra tətbiq edilə bilər. 
76.4. Azadlıqdan məhrum etmə cəzasının məhkum tərəfindən həqiqətən çəkilmiş müddəti altı 
aydan az ola bilməz. 
76.5. Cəzadan şərti olaraq vaxtından əvvəl azad edilmiş şəxslər üzərində nəzarəti müvafiq 
dövlət orqanları, hərbi qulluqçular üzərində nəzarəti isə hərbi hissələrin və müəssisələrin 
komandanlığı həyata keçirir. 
76.6. Cəzanın çəkilməmiş hissəsi ərzində məhkum: 
76.6.1. cəzadan şərti olaraq vaxtından əvvəl azad etmə tətbiq olunarkən məhkəmə tərəfindən 
onun üzərinə qoyulmuş vəzifələri yerinə yetirməkdən qərəzli olaraq boyun qaçırdıqda və ya 
ictimai qaydanı pozduğuna görə barəsində inzibati tənbeh tətbiq edildikdə, bu Məcəllənin 
76.5-ci maddəsində göstərilən orqanların təqdimatı əsasında məhkəmə şərti olaraq vaxtından 
əvvəl azad etmənin ləğv edilməsi və cəzanın çəkilməmiş hissəsinin icra olunması haqqında 
qərar çıxara bilər; 
76.6.2. ehtiyatsızlıqdan cinayət törətdikdə, cəzadan şərti olaraq vaxtından əvvəl azad etmənin 
ləğv edilməsi və ya saxlanılması barədə məsələ məhkəmə tərəfindən həll edilir; 
76.6.3. qəsdən cinayət törətdikdə, məhkəmə ona bu Məcəllənin 67-ci maddəsində nəzərdə 
tutulmuş qaydalar üzrə cəza təyin edir. Ehtiyatsızlıqdan cinayət törədildiyi və məhkəmə 
tərəfindən cəzadan şərti olaraq vaxtından əvvəl azad etmənin ləğv edildiyi halda da cəza 
həmin qaydalar üzrə təyin olunur. 
Maddə 77. 
Cəzanın çəkilməmiş hissəsini daha yüngül cəza növü ilə əvəz etmə 
77.1. Böyük ictimai təhlükə törətməyən və ya az ağır cinayət törətməyə görə müəyyən 
müddətə azadlıqdan məhrum etmə növündə cəza çəkən şəxsin cəzasını çəkdiyi dövrdə 
davranışını nəzərə alaraq, məhkəmə cəzanın çəkilməmiş hissəsini daha yüngül cəza növü ilə 
əvəz edə bilər. Bu halda şəxs tamamilə və ya qismən əlavə cəzadan da azad edilə bilər. 

77.2. Cəzanın çəkilməmiş hissəsinin daha yüngül cəza növü ilə əvəz edilməsi, cəza 
müddətinin ən azı üçdə bir hissəsi çəkildikdən sonra tətbiq edilə bilər. 
77.3. Cəzanın çəkilməmiş hissəsinin əvəz edilməsi zamanı məhkəmə bu Məcəllənin 42-ci 
maddəsində nəzərdə tutulmuş istənilən daha yüngül cəza növünü, hər cəza növü üçün bu 
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş həddə seçə bilər. 
Maddə 78. 
Xəstəliyə görə cəzanı çəkməkdən azad etmə 
78.1. Cinayət törətdikdən sonra psixi xəstəliyə tutulmuş və bunun nəticəsində öz əməlinin 
(hərəkət və ya hərəkətsizliyinin) faktiki xarakterini və ictimai təhlükəliliyini dərk etmək və ya 
həmin əməli idarə etmək imkanından məhrum olmuş şəxs cəzadan və ya cəzanın qalan 
hissəsini çəkməkdən azad olunur. Belə şəxs barəsində məhkəmə tərəfindən bu Məcəllə ilə 
nəzərdə tutulmuş tibbi xarakterli məcburi tədbirlər tətbiq edilə bilər. 
78.2. Cinayət törətdikdən sonra cəzanın çəkilməsinə mane olan sair ağır xəstəliyə düçar olmuş 
şəxs məhkəmənin qərarı ilə cəza çəkməkdən azad edilə bilər. 
78.3. İntizam xarakterli hərbi hissədə saxlama növündə cəza çəkən hərbi qulluqçular, onların 
hərbi xidmətə yararsız hesab edilməsinə səbəb olan xəstəliklərə düçar olduqda, cəzanın qalan 
hissəsini çəkməkdən azad edilirlər. Belə hallarda məhkəmə həmin şəxslərə (onkoloji 
xəstəliyin terminal mərhələsində olan şəxslər istisna olmaqla) cəzanın çəkilməmiş hissəsini 
daha yüngül cəza növü ilə əvəz edə bilər. 
78.4. Bu Məcəllənin 78.1 və 78.2-ci maddələrində göstərilən şəxslər sağaldıqları halda, bu 
Məcəllənin 75 və 80-ci maddələrində müəyyən edilmiş müddətlər keçməmişdirsə, cinayət 
məsuliyyətinə və cəzaya məruz qala bilərlər. 
Maddə 79. 
Hamilə  qadınlar  və  azyaşlı  uşaqları  olan 
şəxslər tərəfindən
cəzanın 
çəkilməsinin təxirə salınması 
79.1. Şəxsiyyət əleyhinə ağır və ya xüsusilə ağır cinayət törətməyə görə beş ildən çox 
müddətə azadlıqdan məhrum etməyə məhkum edilmiş şəxslər istisna olmaqla, məhkəmə 
məhkum edilmiş hamilə qadınlar və ya səkkiz yaşına qədər uşağı olan qadınlar, habelə səkkiz 
yaşına çatmamış uşağını təkbaşına böyüdən kişilər tərəfindən uşaq səkkiz yaşına çatanadək 
cəzanın çəkilməsini təxirə sala bilər. 
79.2. Bu Məcəllənin 79.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş şəxslər, məhkum edilmiş şəxslər 
üzərində nəzarəti həyata keçirən müvafiq dövlət orqanının xəbərdarlığından sonra uşaqdan 
imtina etdiyi və ya uşağı tərbiyə etməkdən boyun qaçırmaqda davam etdiyi halda, məhkəmə 
həmin orqanın təqdimatı əsasında cəzaçəkmənin təxirə salınmasını ləğv edə və məhkumu 
cəzanı çəkmək üçün hökmlə müəyyən olunmuş yerə göndərə bilər. 
79.3. Uşaq səkkiz yaşına çatdıqda, məhkəmə məhkum edilmiş şəxsi cəzanın çəkilməmiş 
hissəsindən azad edir və ya cəzanın çəkilməmiş hissəsini daha yüngül cəza növü ilə əvəz edir, 
yaxud məhkum edilmiş şəxsi cəzanın qalan hissəsini çəkmək üçün müvafiq müəssisəyə 
göndərir. 
79.4. Cəzaçəkmənin təxirə salındığı müddətdə məhkum edilmiş şəxs yeni cinayət törətdikdə, 
məhkəmə ona bu Məcəllənin 67-ci maddəsi ilə nəzərdə tutulmuş qaydalar üzrə cəza təyin 
edir. 

Maddə 80.
 İttiham hökmünün icrası müddəti ilə əlaqədar cəza çəkməkdən azad etmə 
80.1. Məhkəmənin ittiham hökmü qanuni qüvvəyə mindiyi gündən aşağıdakı müddətlərdə 
icra edilməmişdirsə, məhkum edilmiş şəxs cəza çəkməkdən azad olunur: 
80.1.1. böyük ictimai təhlükə törətməyən cinayətə görə məhkum edilərkən iki il keçdikdə; 
80.1.2. az ağır cinayət törətməyə görə məhkum edilərkən yeddi il keçdikdə; 
80.1.3. ağır cinayət törətməyə görə məhkum edilərkən on iki il keçdikdə; 
80.1.4. xüsusilə ağır cinayət törətməyə görə məhkum edilərkən on beş il keçdikdə. 
80.2. Məhkum edilmiş şəxs cəzanı çəkməkdən boyun qaçırdıqda, icra müddətinin axımı 
dayanır. Bu halda icra müddətinin axımı həmin şəxs tutulduğu və ya könüllü gəlib təqsirini 
boynuna aldığı vaxtdan bərpa olunur. 
80.3. Ömürlük azadlıqdan məhrum etmə cəzasına məhkum edilmiş şəxs barəsində icra 
müddətinin tətbiq olunması məsələsini məhkəmə həll edir. Məhkəmə icra müddətini tətbiq 
etməyi mümkün saymadıqda, həmin cəza növü müəyyən müddətə azadlıqdan məhrum etmə 
cəzası ilə əvəz edilir. 
80.4. Bu Məcəllənin Xüsusi hissəsinin müvafiq maddələrində nəzərdə tutulmuş sülh və 
insanlıq əleyhinə, terrorçuluq, terrorçuluğu maliyyələşdirmə və müharibə cinayətləri törətmiş 
şəxslərə bu maddənin müddəaları tətbiq olunmur.  
13-cü fəsil 
AMNİSTİYA. ƏFV ETMƏ. MƏHKUMLUQ 
Maddə 81. 
Amnistiya 
81.1. Amnistiya aktı fərdi qaydada müəyyən edilməyən şəxslər barəsində Azərbaycan 
Respublikasının Milli Məclisi tərəfindən qəbul edilir. 
81.2. Cinayət törətmiş şəxslər amnistiya aktı ilə cinayət məsuliyyətindən azad edilə bilərlər. 
Cinayət törətməyə görə məhkum olunmuş şəxslər isə cəzadan azad edilə bilərlər, yaxud onlara 
təyin olunmuş cəzanın müddəti azaldıla bilər və ya belə şəxslərin cəzasının çəkilməmiş 
hissəsi daha yüngül cəza növü ilə əvəz edilə bilər və yaxud belə şəxslər əlavə cəzadan azad 
edilə bilərlər. Amnistiya aktı ilə cəzasını çəkmiş şəxslərin məhkumluğu götürülə bilər. 
Maddə 82.
 Əfvetmə 
82.1. Əfvetmə fərdi qaydada müəyyən edilmiş şəxs barəsində Azərbaycan Respublikasının 
Prezidenti tərəfindən həyata keçirilir. 
82.2. Cinayət törətməyə görə məhkum olunmuş şəxs əfvetmə aktı ilə cəzanın qalan hissəsini 
çəkməkdən azad edilə bilər, yaxud ona təyin olunmuş cəzanın müddəti azaldıla bilər və ya 
belə şəxsin cəzasının çəkilməmiş hissəsi daha yüngül cəza növü ilə əvəz edilə bilər. 
82.3. Ömürlük azadlıqdan məhrum etmə cəzası əfv qaydasında iyirmi beş ildən çox olmayan 
müddətə azadlıqdan məhrum etmə cəzası ilə əvəz edilə bilər. 
82.4. Əfvetmə aktı ilə cəzasını çəkmiş şəxsin məhkumluğu götürülə bilər. 

Maddə 83. 
Məhkumluq 
83.1. Cinayət törətməyə görə məhkum edilmiş şəxs məhkəmənin ittiham hökmü qanuni 
qüvvəyə mindiyi gündən məhkumluğun götürüldüyü və ya ödənildiyi günə qədər məhkum 
olunmuş hesab edilir. Cinayətlərin residivi zamanı və cəza təyin edilərkən bu Məcəlləyə 
uyğun olaraq məhkumluq nəzərə alınır. 
83.2. Cəzadan azad edilmiş şəxs məhkumluğu olmayan hesab edilir. 
KM 
83.3. Aşağıdakı hallarda: 
83.3.1. şərti məhkum edilmiş şəxslər barəsində — sınaq müddəti başa çatdıqda; 
83.3.2. azadlıqdan məhrum etməyə nisbətən daha yüngül cəzaya məhkum edilmiş şəxslər 
barəsində — onlar cəzanı çəkib qurtardıqları gündən bir il keçdikdə; 
83.3.3. böyük ictimai təhlükə törətməyən və ya az ağır cinayət törətməyə görə azadlıqdan 
məhrum etməyə məhkum edilmiş şəxslər barəsində — onlar cəzanı çəkib qurtardıqları gündən 
üç il keçdikdə; 
83.3.4. ağır cinayət törətməyə görə azadlıqdan məhrum etməyə məhkum edilmiş şəxslər 
barəsində — onlar cəzanı çəkib qurtardıqları gündən altı il keçdikdə; 
83.3.5. xüsusilə ağır cinayət törətməyə görə məhkum edilmiş şəxslər barəsində — onlar 
cəzanı çəkib qurtardıqları gündən səkkiz il keçdikdə məhkumluq ödənilmiş hesab olunur. 
83.4. Məhkum edilmiş şəxs qanunla müəyyən edilmiş qaydada vaxtından əvvəl cəza 
çəkməkdən azad edildikdə və yaxud cəzanın çəkilməmiş hissəsi daha yüngül cəza növü ilə 
əvəz edildikdə, məhkumluğun ödənilməsi müddəti əsas və əlavə cəzanı çəkməkdən azad 
edildiyi vaxtdan hesablanır. 
KM3 
83.5. Şəxs cəzanı çəkib qurtardıqdan sonra nümunəvi davranışı ilə islah olunduğunu sübut 
edərsə, məhkəmə həmin şəxsin vəsatəti əsasında məhkumluğu vaxtından əvvəl onun 
üzərindən götürə bilər. 
83.6. Məhkumluğun ödənilməsi və ya götürülməsi məhkumluqla bağlı olan bütün hüquqi 
nəticələri ləğv edir. 
BEŞINCI BÖLMƏ 
YETKİNLİK YAŞINA ÇATMAYANLARIN CİNAYƏT MƏSULİYYƏTİ 
14-cü fəsil 
YETKİNLİK YAŞINA ÇATMAYANLARIN BARƏSİNDƏ CİNAYƏT 
MƏSULİYYƏTİNİN VƏ CƏZASININ XÜSUSİYYƏTLƏRİ 
Maddə 84. 
Yetkinlik_yaşına_çatmayanlara_təyin_edilən_cəzanın_növləri'>Yetkinlik_yaşına_çatmayanların_cinayət_məsuliyyəti'>Yetkinlik yaşına çatmayanların cinayət məsuliyyəti 
84.1. Cinayət törədərkən on dörd yaşı tamam olmuş, lakin on səkkiz yaşına çatmayan şəxslər 
yetkinlik yaşına çatmayanlar hesab olunur. 
84.2. Yetkinlik yaşına çatmayanlar cinayət törətdikdə, onlara cəza təyin edilə bilər və ya 
tərbiyəvi xarakterli məcburi tədbirlər tətbiq edilə bilər. 

Maddə 85. 
Yetkinlik yaşına çatmayanlara təyin edilən cəzanın növləri 
85.1. Yetkinlik yaşına çatmayanlara aşağıdakı cəza növləri təyin edilir: 
85.1.1. cərimə; 
85.1.2. ictimai işlər; 
85.1.3. islah işləri; 
85.1.4. müəyyən müddətə azadlıqdan məhrum etmə. 
85.2. Cərimə, yalnız müstəqil əmək haqqı və ya bu cəzanın icrasına yönəldilə bilən əmlakı 
olan yetkinlik yaşına çatmayan məhkuma təyin edilir. Cərimə altı yüz manatadək miqdarda 
təyin edilir. 
85.3. İctimai işlər qırx saatdan yüz altmış saatadək müddətə təyin olunur və yetkinlik yaşına 
çatmayan məhkumun bacardığı, onun təhsildən və əsas işindən asudə vaxtlarda yerinə 
yetirdiyi işlərdən ibarətdir. Bu cəza növünün icra müddəti on beş yaşınadək şəxslər üçün 
gündə iki saatdan, on beş yaşından on altı yaşınadək şəxslər üçün isə gündə üç saatdan çox ola 
bilməz. 
85.4. Yetkinlik yaşına çatmayan məhkumlara islah işləri iki aydan bir ilədək müddətə təyin 
edilir. Bu zaman məhkumun qazancından məhkəmənin hökmü ilə müəyyən edilmiş miqdarda, 
beş faizdən iyirmi faizə qədər pul dövlət nəfinə tutulur. 
85.5. Azadlıqdan məhrum etmə yetkinlik yaşına çatmayan məhkumlara on ildən çox olmayan 
müddətə təyin edilir. Yetkinlik yaşına çatmayan məhkumlar cəzalarını aşağıdakı tərbiyə 
müəssisələrində çəkirlər: 
85.5.1. yetkinlik yaşına çatmayan qızlar, habelə ilk dəfə azadlıqdan məhrum etməyə məhkum 
olunmuş yetkinlik yaşına çatmayan oğlanlar — ümumi rejimli tərbiyə müəssisələrində; 
85.5.2. əvvəllər azadlıqdan məhrum etmə növündə cəza çəkmiş yetkinlik yaşına çatmayan 
oğlanlar — möhkəm rejimli tərbiyə müəssisələrində. 
Maddə 86. 
Yetkinlik yaşına çatmayanlara cəza təyin edilməsi 
86.1. Yetkinlik yaşına çatmayana cəza təyin edərkən məhkəmə bu Məcəllənin 58-ci 
maddəsində müəyyən edilmiş hallardan başqa, həmçinin həmin şəxsin həyat və tərbiyə 
şəraitini, psixi inkişaf səviyyəsini, onun şəxsiyyətinin digər xüsusiyyətlərini və kənar 
şəxslərin ona təsirini nəzərə alır. 
86.2. Cəza təyin edilərkən yetkinlik yaşına çatmama yüngülləşdirici hal kimi, cəzanı 
yüngülləşdirən və ağırlaşdıran digər hallarla birlikdə nəzərə alınır. 
Maddə 87.