Azərbaycan respublikasinin ümumtəHSİl məKTƏBLƏRİ ÜÇÜn biologiya fəNNİ kurikulumu

C. -2.1.7 
F-t.-1.1.1 
1.1.1. İnsanı öyrənən 
elm sahələrini 
(anatomiya, 
fiziologiya, gigiyena, 
psixologiya ) şərh edir 
və kiçik təqdimatlar 
hazırlayır. 
F-t.-1.1.1 
1.1.1. Canlıları 
öyrənən elm sahələri 
(sitologiya, 
histologiya, biokimya) 
barədə məlumat 
toplayır və təqimatlar 
hazırlayır. 
K.-1.1.1 
1.1.1. Canlıları öyrənən 
elm sahələrinin 
(embriologiya, 
paleontologiya, genetika) 
xüsusiyyətlərinə dair 
məlumatlar toplayır, 
təqdimatlar hazırlayır.
F-t.- 1.1.1 
K.-1.1.1 
1.1.1. Canlıları öyrənən elm 
sahələrinin (seleksiya, 
biotexnologiya,mikrobiolog
iya, bionika) 
xüsusiyyətlərini şərh edir, 
təqdimatlar hazırlayır. 
F. -3.2.1 
F-t.-1.1.1 
K.- 1.1.1; 1.2.1 
C.-1.3.1. 
1.1.2. Canlıların 
quruluşunu təsvir 
edir. 
İnf.1.2.3. 
1.1.2. Canlıların 
müxtəlifliyi haqqında 
mülahizələrini şərh 
edir. 
C.-2.1.1 
İnf.1.2.3. 
1.1.2. İnsan 
orqanizminin təşkil 
səviyyələrini təsvir 
edir.
F.-2.1.1 
1.1.2. Canlıların 
kimyəvi tərkibini şərh 
edir. 
K.-1.1.1; 1.2.1 
F.-1.1.3; 2.1.3 
1.1.2. Canlıların kimyəvi 
tərkibində baş verən 
dəyişiklikləri izah edir, 
təqdimatlar hazırlayır. 
K.-1.2.1; 2.1.1; 2.2.1 
F.- 1.1.1; 2.1.1; 2.1.3 
1.1.2. Canlıların kimyəvi 
tərkibi və orada baş verən 
dəyişikliklərə dair 
müşahidələr aparır, 
nəticələri barədə 
təqdimatlar edir. 
K.- 1.1.1 
F.- 1.1.1; 1.1.2 
1.1.3. Canlıların 
quruluşunu öyrənmək 
üçün lazım olan əsas 
laboratoriya 
avadanlıqlarını 
1.1.3. Canlıların 
quruluşunun 
öyrənilməsində 
laboratoriya 
avadanlıqlarından 
1.1.3. Canlıların 
quruluşunu öyrənmək 
üçün təcrübələr aparır 
və nəticələrini izah 
edir. 
1.1.3. Canlıların 
quruluşunun 
öyrənilməsinə dair 
laboratoriya işlərində 
müasir 
1.1.3. Müasir 
avadanlıqlardan istifadə 
etməklə canlıların 
kimyəvi tərkibində baş 
verən dəyişiklikləri 
1.1.3. Müasir 
avadanlıqlardan istifadə 
etməklə canlıları öyrənən 
elm sahələrinin 
nailiyyətlərinə dair məruzə 

---

23 
fərqləndirir. 
F.-2.2.2. 
istifadə qaydalarına 
əməl edir.
K.- 3.1.1. 
K.1.1.1; 2.1.1; 3.1.1. 
avadanlıqlardan 
istifadə qaydalarını 
izah edir. 
F.- 3.1.1; 3.2.1. 
müşahidə edir, 
təqdimatlar hazırlayır. 
K.-1.1.1; 1.2.1; 2.2.1. 
və təqdimatlar hazırlayır. 
F.- 3.2.1; 3.2.2. 
K.- 4.3.1. 
1.1.4. Canlıların 
təsnifatının rol və 
əhəmiyyətini izah 
edir. C.2.1.7. 
İnf.1.2.2.; 1.2.3. 
1.1.4. Canlıların 
sistematik 
kateqoriyalarını 
fərqləndirir. 
İnf.1.2.2.; 1.2.3. 
1.1.4. Canlıların nəsil 
ağacını tərtib edir. 
İnf.2.1.2. 
1.1.4. Mikrotəkamülü
izah edir və ona dair 
təqdimatlar hazırlayır. 
İnf. 2.1.3.;2.2.5. 
1.1.4. Makrotəkamül 
haqqında məlumat 
toplayır və təqdimat 
hazırlayır. 
İnf.2.2.3; 2.2.4. 
1.1.4. Yer üzərində həyatın 
əmələ gəlməsinə dair 
fikirləri müqayisəli şəkildə 
şərh edir. 
K.- 1.1.1; 2.2.1 
C.-2.1.3. 
2. Bioloji proseslər 
2.1. Bioloji proseslərin tənzimlənməsinə dair bilik və bacarıqlar nümayiş etdirir. 
2.1.1. Bioloji 
proseslərin 
xüsusiyyətlərini 
sadalayır. 
F.- 2.2.1. 
2.1.1. Müxtəlif 
canlılarda gedən 
həyati prosesləri 
fərqləndirir. 
F-t.-1.1.1;1.1.2. 
C.-2.1.5. 
K.- 4.2.1. 
F.-2.2.1. 
2.1.1. İnsan 
orqanizmində baş 
verən bioloji 
prosesləri izah edir. 
F-t.-1.1.1. 
K.-2.1.1. 
2.1.1. Bioloji 
proseslərin mahiyyət 
və məzmunu ilə bağlı 
təqdimatlar hazırlayır.
F-t-1.1.2. 
K.-2.1.1. 
2.1.1. Bioloji proseslərin 
mexanizmini şərh edir, 
məruzə və təqdimatlar 
hazırlayır. 
F.- 2.2.1. 
F-t.-2.1.1; 1.1.1. 
K.1.1.1. 
2.1.1. Bioloji proseslərin 
mexanizminin müqayisəli 
şərhinə dair referat və
təqdimatlar hazırlayır. 
C.- 2.1.7. 
2.1.2. Maddələr 
mübadiləsinin 
pozulma hallarını izah 
edir. 
F.-2.1.1. 
F-t. 1.1.2. 
2.1.2. Maddələr 
mübadiləsinin 
pozulma səbəblərini
sadalayır.. 
C.-2.1.7.;
F-t.-1.3.4. 
K.-2.1.1; 3.1.1 
2.1.2. Zərərli 
vərdişlərin insan 
orqanizminə mənfi 
təsirini izah edir. 
F-t.-1.1.2; 1.1.1. 
2.1.2. Maddələr 
mübadiləsinin 
pozulma səbəblərini 
faktlarla izah edir və 
təqdimatlar hazırlayır. 
F-2.2.1. 
K-2.1.1; 1.2.1 
2.1.2. Maddələr 
mübadiləsində baş verən 
dəyişikliklərin 
mexanizmini şərh edir, 
təqdimatlar hazırlayır. 
K.-2.2.1;2.1.1; 1.1.1. 
F.-2.1.3. 
F-t. -1.2.1. 
2.1.2. Maddələr 
mübadiləsində baş verən 
dəyişikliklərin fərqli 
mexanizmlərini müqayisəli 
şəkildə şərh edir,məruzə 
təqdimatlar hazırlayır. 
C.- 2.1.7. 
K.-1.2.1; 2.1.1. 
F.-2.1.1. 
2.1.3. Bioloji 
proseslərə dair sadə 
2.1.3. Bioloji 
proseslərdə baş verən 
2.1.3. İnsan 
orqanizmində baş 
2.1.3. Bioloji 
proseslərin mahiyyəti 
2.1.3. Bioloji proseslərdə 
baş verən dəyişikliklərin 
2.1.3. Bioloji prosesdə baş 
verən patoloji 

---

24 
təcrübələr və
hesablamalar aparır. 
F.- 2.1.4. 
R. -1.2.1. 
dəyişikliklərə dair 
hesablamalar aparır və 
nəticələri 
ümumiləşdirir. 
C..- 2.1.4. 
F-t.-2.3.4; 1.1.1. 
F.-2.2.1. 
R. -1.2.1. ; 5.1.1.; 
5.1.2. 
İnf.-2.2.2.
verən bioloji 
proseslərə dair 
təcrübələr, riyazi 
hesablamalar aparır,
nəticələrini 
ümumiləşdirir. 
F.- 1.1.3; 1.1.4. 
F-t.-2.1.3. 
K.-2.1.1. 
R. -5.1.1.;5.1.2. 
və məzmununu, baş 
verən dəyişiklikləri 
riyazi üsullarla 
əsaslandırır. 
K.-2.2.2.; 3.1.1. 
R. -5.1.1.; 2.3.1.; 
5.1.3. 
mexanizmini müxtəlif 
üsullarla əsaslandırır. 
F-t.-2.1.2. 
K.-2.2.1.; 4.1.1. 
F.- 2.2.1. 
dəyişikliklərin fərqli 
mexanizmlərinin 
xüsusiyyətlərini riyazi 
üsullarla əsaslandırır və 
təqdimatlar hazırlayır. 
F-t. -2.2.5. 
F.- 2.2.1. 
3. İnsan və onun sağlamlığı 
3.1. İnsanın biososial təbiəti haqqında bilik və bacarıqlar nümayiş etdirir. 
3.1.1. Canlıların 
təsnifat sistemində 
insanın yerini 
müəyyənləşdirir. 
H-b.- 1.2.1. 
İnf.-1.2.3. 
3.1.1. İnsanı digər 
məməlilərlə müqayisə 
edir. 
F-t.-2.1.1. 
İnf.-1.2.3. 
 
3.1.1. İnsanın 
formalaşmasında 
əməyin rolunu izah 
edir. 
F-t.-1.3.4. 
3.1.1. İnsanın 
formalaşmasında 
sosial amillərin rolu 
və əhəmiyyətinə dair 
təqdimatlar hazırlayır. 
F-t.-1.2.4; 4.1.1. 
H-b.-3.2.1. 
3.1.1.İnsanın tarixi inkişaf 
mərhələlərini müqayisəli 
şərh edir,məruzə və 
referatlar hazirlayır. 
3.1.1. İnsanın fərdi və tarixi 
inkişafına dair müqayisələr 
aparır, təqdimatlar edir. 
3.1.2. İnsanı sosioloji 
varlıq kimi digər 
canlılardan 
fərqləndirir. 
H-b.-3.2.1. 
3.1.2.İnsanın ali sinir 
fəaliyyətini izah edir. 
F-t.-1.2.4. 
3.1.2. İnstinkt, 
düşüncəli fəaliyyət və 
təfəkkürü fərqləndirir. 
F-t.-2.3.5; 4.1.1. 
3.1.2. İnsanın ali sinir 
fəaliyyətinin 
mexanizmini şərh edir 
və təqdimatlar 
hazırlayır. 
F-t.-4.1.2. 
3.1.2. İnsanda baş verən 
psixi dəyişiklikləri 
faktlarla izah edir, 
referatlar hazırlayır. 
C.-3.1.1. 
3.1.2. Psixi proseslər və 
orada baş verən 
dəyişiklikləri müqayisəli 
şərh edir və referatlar 
hazırlayır. 
F-t.-4.1.2; 4.1.1 
3.2. Sağlamlığın qorunmasına dair bacarıqlar nümayiş etdirir. 

---

25 
3.2.1. Bitki və 
heyvanların insan 
sağlamlığında rolunu 
izah edir. 
F-t.-2.3.4. 
H-b.-4.1.1. 
3.2.1. Müxtəlif 
canlıların insan 
orqanizmində 
törətdiyi xəstəlikləri 
və onların əlamətlərini 
fərqləndirir.
F-t.-2.1.2. 
H-b.-4.1.1. 
3.2.1. Sağlamlığın 
qorunması qaydalarını 
izah edir. 
F-t.-2.1.1; 2.3.4. 
H-b.-4.1.1. 
3.2.1. İrsi xəstəliklər, 
onların qarşısının 
alınması yollarını 
faktlarla  izah edir.
F-t.-2.1.2. 
H-b.-4.1.1. 
3.2.1. Yoluxucu 
xəstəliklər, onlardan 
qorunma yolları haqqında 
referat, təqdimat 
hazırlayır. 
İnf.-2.2.3; 2.2.4. 
3.2.1. İnsan orqanizmində 
baş verən xəstəliklərin 
hüceyrə səviyyəsində 
olduğunu əsaslandırır, 
məruzə və təqdimatlar 
hazırlayır. 
F-t.-2.1.1. 
3.2.2. Dərman 
bitkilərini fərqləndirir.
F-t.-2.3.4; 2.1.2. 
C.-2.1.8. 
3.2.2. Müalicəvi 
əhəmiyyətinə görə 
dərman bitkilərini 
qruplaşdırır. 
F-t.-1.1.2; 2.1.2. 
H-b.-4.1.1. 
3.2.2. Xəstəliklər, 
zədələnmələr zamanı 
ilkin yardım göstərir. 
F-t.-1.3.5.; 2.3.5. 
3.2.2. Sağlam həyat 
tərzi və reproduktiv 
sağlamlığın 
əhəmiyyətini şərh 
edir, referatlar 
hazırlayır. 
F-t.-2.1.1; .1.2.;1.1.1. 
K.-4.2.1. 
F.-2.2.1. 
H-b.-4.1.1. 
3.2.2. Sağlam həyat 
tərzində gigiyena 
qaydalarının rolunu və 
əhəmiyyətini 
dəyərləndirir, məruzə və 
təqdimatlar hazırlayır. 
F-t.-1.2.3; 2.2.5. 
İnf. 2.2.3.; 2.2.4. 
3.2.2. Sağlam ailənin 
qurulmasında sağlam həyat 
tərzinin rolunu 
dəyərləndirir, məruzə və 
təqdimatlar hazırlayır. 
4. Canlılar və ətraf mühit 
4.1. Canlıların bir-biri ilə və ətraf mühitlə qarşılıqlı əlaqəsinə dair bilik və bacarıq nümayiş etdirir. 
4.1.1. Canlıların ətraf 
mühitlə və bir-birilə 
əlaqəsini izah edir.