Azərbaycan Respublikasının Diplomatiya Tarixi
Yüklə 4,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
428
XARİCİ İŞLƏR NAZİRLİYİNİN DİPLOMATİK KORPUSU HAQQINDA QISA MƏLUMAT
Sülh konfransına göndərilən Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvü.
Respublikası Xarici İşlər Nazirliyi nəzdindəki Cənubi Qafqazda rus siyasətinə dair materiallar toplayan xüsusi komissiyanın üzvü.
İşlər Nazirliyi nəzdindəki Cənubi Qafqazda rus siyasətinə dair materiallar toplayan xüsusi komissiyanın üzvü.
Respublikası Xarici İşlər Nazirliyi nəzdindəki Cənubi Qafqazda rus siyasətinə dair materiallar toplayan xüsusi komissiyanın üzvü.
Respublikasının Batumdakı baş konsulluğunun katibi. Babayev Qulam Rza oğlu - 1919-cu ilin noyabr ayının 21-dən Azərbaycan Respublikasının İran hökuməti yanında diplomatik nümayəndəliyinin əməkdaşı. Zakaspidə konsul agenti.
Respublikasının Ermənistan hökuməti yanında diplomatik nümayəndəliyin informasiya şöbəsinin müdiri.
İstanbuldakı nümayəndə heyətinin üzvü. Camalov Hüseyn bəy Mirzə oğlu -1919-cu ilin dekabr ayının 14-dən Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyi nəzdindəki Cənubi Qafqazda rus siyasətinə dair materiallar toplayan xüsusi komissiyanın üzvü.
olmuş, 1912-ci ildə Moskva Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. O, çox gənc yaşlarında IV Dövlət Dumasına deputat seçilərək, 1912-1917-ci illərdə onun müsəlman fraksiyasının fəal üzvlərindən biri olmuşdur. M.Y.Cəfərov öz çıxışlarında müsəlmanların maarifləndirilməsi, onların milli və vətəndaş hüquqlarının qorunması məsələlərinə xüsusi əhəmiyyət verərək kazarmalara çevrilmiş məscidlərin geri qaytarılması, bağlanmış milli məktəblərin açılması tələblərini irəli sürmüş, çarizmin köçürmə siyasətini kəskin tənqid etmişdir. M.Y.Cəfərov 1917-ci ilin fevral inqilabından sonra IV Dövlət Dumasının Cənubi Qafqazdan olan üzvlərinin təşəbbüsü ilə yaradılmış xüsusi Zaqafqaziya Komitəsinin üzvü olmuş, həmin komitədə sənaye və ticarət işlərinə rəhbərlik etmişdi. 1917-ci ilin noyabrında Zaqafqaziya Komissarlığı təsis edildikdə M.Y.Cəfərov komissarlıqda ticarət və sənaye naziri vəzifəsini tutmuş, 1918-ci ilin
429
fevralında Zaqafqaziya Seymi işə başladıqdan Seymin müsəlman fraksiyasının fəal üzvü olmuş, bir sıra hallarda fraksiyanın iclaslarına sədrlik etmişdir. 1918-ci ilin may ayının 28-də İstiqlaliyyət bəyannaməsini imzalayanlardan biri olan M.Y.Cəfərov F.X.Xoyskinin yaratdığı birinci hökumət kabinetində ticarət və sənaye naziri vəzifəsini tutmuş, kabinetin istefasından sonra o, 1918-ci ilin iyun ayından Azərbaycan Respublikasının Gürcüstan hökuməti yanında diplomatik nümayəndəsi işləmiş və 1919-cu ilin aprelində təşkil olunmuş IV hökumət kabinetində xarici işlər naziri vəzifəsini tutmuşdur.
İstanbuldakı diplomatik nümayəndəliyinin katibi. Dadaşov Qafar - 1920-ci ildən Azərbaycan Respublikasının Petrovsk şəhərində konsul agenti. Əfəndiyev Mahmud bəy - 1918-ci ilin noyabr ayının 7-dən Azərbaycan Respublikasının Batumda baş konsulu. Əliyev Məmməd - 1919-cu ildən Gürcüstan hökuməti yanında nümayəndəlikdə Azərbaycan Respublikasının hərbi attaşesi. Podpolkovnik. Əliyev Mikayıl - 1918-ci ildən Petrovsk şəhərində Azərbaycan Respublikasının konsul agentliyinin katibi. Əmircanov Əliyar bəy - 14 mart 1920-ci ilin mart ayının 14-dən Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin diplomatik şöbəsində qulluqçu. 1920-ci ilin aprel ayının 1-dən Xarici İşlər Nazirliyi katibinin əməkdaşı.
Nazirliyi nəzdindəki Cənubi Qafqazda rus siyasətinə dair materiallar toplayan xüsusi komissiyanın üzvü.
Respublikasının Ənzəlidəki vitse-konsulluğunda katib. Hacıbəyov Ceyhun bəy Əbdülhüseyn oğlu - 1918-ci ilin dekabr ayından Paris Sülh konfransına göndərilən Azərbaycan nümayəndə heyətinin müşaviri. Hacınski Məmməd Həsən Cəfərqulu oğlu -1875-ci ilin mart ayının 3-də Bakıda anadan olmuş, 1902-ci ildə Peterburq Texnologiya İnstitutunu bitirdikdən sonra Bakıya qayıtmış və 1902-1917-ci illərdə Bakı Dumasının üzvü olmuşdur. M.H.Hacınski 1904-cü ildən başlayaraq şəhərin ictimai-siyasi həyatında yaxından iştirak etmiş, müsəlman əhalisi arasında siyasi iş aparan "Hümmət" təşkilatının yaradıcılarından olmuşdur. O, 1911-ci ildə Bakıda əsası qoyulan Müsavat partiyasının ilk üzvlərindən biri olmuş, 1917-ci ilin rus inqilabına qədər partiyanın gizli tədbirlərində iştirak etmişdir. 1917-ci ilin martında Bakıda yaradılan Müsəlman Milli Şurasının İcraiyyə Komitəsinə rəhbərlik edən M.H.Hacınski həmin ilin aprelində Bakıda keçirilən Qafqaz müsəlmanlarının, habelə 1917-ci ilin mayında keçirilən Rusiya müsəlmanlarının Moskva qurultayında fəal iştirak etmişdir. O, 1917-ci ilin oktyabrında Türk Ədəmi Mərkəziyyət - Müsavat partiyasının birləşdirici qurultayında Mərkəzi Komitəyə üzv seçilmiş, həmin ilin
430
payızında yaradılan Cənubi Qafqaz Komissarlığının və sonrakı dövrdə Zaqafqaziya Seyminin tərkibində müxtəlif rəhbər vəzifələr tutmuşdur. M.H.Hacınskinin diplomatik fəaliyyəti hələ o, xarici işlər naziri vəzifəsini tutmazdan əvvəl başlamışdır. Cənubi Qafqaz Komissarlığının və Seyminin Türkiyə ilə apardığı Trabzon və Batum danışıqlarında M.H.Hacınski Azərbaycanı təmsil etmişdir. O, 1918-ci ildə Fətəli xan Xoyskinin başçılığı ilə yaradılmış 1-ci və 2-ci hökumət kabinələrində Azərbaycan Respublikasının xarici işlər naziri vəzifəsini tutmuş,1918-ci ilin dekabr ayından Paris Sülh konfransına göndərilən Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvü olmuşdur. Hacıyev Balabəy - 1919-cu ilin may ayının 15-dən Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyi dəftərxanasının xüsusi tapşırıqlar üzrə məmuru. Hacıyev İsmayıl - 1919-cu ildən Azərbaycan Respublikasının Yekaterinburq şəhərindəki nümayəndəliyin iqtisadiyyat şöbəsinin əməkdaşı işləmişdir.
Respublikasının Dağlılar Respublikasında, sonra isə Ermənistan hökuməti yanında diplomatik nümayəndəsi işləmişdir.
hökuməti yanında konsul agenti olmuşdur. Hüseynzadə Əli bəy Hüseyn bəy oğlu - 1918-ci ilin dekabr ayından Paris Sülh konfransına göndərilən Azərbaycan nümayəndə heyətinin əməkdaşı. Xanbudaqov R. - 1920-ci ilin mart ayının 16-dan Azərbaycan Respublikasının İtaliyada diplomatik nümayəndəliyinin başçısı. Xasməmmədov Xəlil bəy Hacıbaba oğlu - 1918-ci ildə İstanbul sülh konfransına göndərilmiş Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvü. Xəlilov Məmməd bəy - 1920-ci ilin fevral ayının 1-dən Azərbaycan Respublikasının Ənzəli şəhərinə vitse-konsulu təyin edilmişdir. Xoyski Fətəli xan İsgəndər xan oğlu - 1875-ci ildə Şəki şəhərində anadan olmuş, 1897-ci ildə Moskva Universitetinin hüquq fakültəsini bitirmişdir. 1897- 1907-ci illərdə o, Yelizavetpol, Kutaisi, Yekaterinador quberniyalarında müxtəlif vəzifələrdə çalışmışdır. 1907-ci ildə Xan Xoyski II Dövlət Dumasına Gəncədən deputat seçilmiş və milli haqların əldə edilməsi istiqamətində millət vəkili kimi səmərəli fəaliyyət göstərmişdir. İkinci Dövlət Duması buraxıldıqdan sonra Azərbaycana gələn F.X.Xoyski 1907-1912-ci illərdə Gəncə, 1913-1917-ci illərdə isə Bakı dairə məhkəmələrində andlı iclasçı kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1917-ci ilin rus inqilabından sonra fəal siyasi mübarizəyə qoşulan Fətəli xan Bakıda yaradılan Müsəlman Milli Şurasının Müvəqqəti İcraiyyə Komitəsinin üzvü olmuş və az sonra Bakı şəhər Dumasının sədri seçilmişdir. O, 1917-ci ilin noyabr ayında yaradılmış Zaqafqaziya Komissarlığında Xalq Maarifi Komissarı, 1918-ci ilin aprel ayında yaradılmış Zaqafqaziya federasiyası hökumətində isə ədliyyə naziri vəzifələrini tutmuşdur. 1918-ci ildə may ayının 28-də Azərbaycanın istiqlalı elan 431
olunduqdan sonra bir-birinin ardınca yaradılan üç hökumət kabinəsinə məhz Fətəli xan Xoyski rəhbərlik etmişdir. O, cümhuriyyət hökuməti dövründə birinci dəfə 1918-ci ilin dekabr ayının 26-dan 1919-cu ilin mart ayının 14-nə kimi, ikinci dəfə 1919-cu ilin dekabr ayının 24-dən 1920-ci ilin aprel ayının 1-nə kimi Azərbaycanın xarici işlər naziri olmuşdur. 1920-ci ilin aprelində Azərbaycan Cümhuriyyəti devrildikdən sonra Fətəli xan həmin ilin iyununda Tiflisdə erməni terrorçuları tərəfindən qətlə yetirilən Azərbaycanın ilk dövlət xadimi və diplomatı idi. Xuramoviç İsmayıl bəy - 1919-cu ilin iyul ayının 7-dən Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyi dəftərxanasının direktoru. 1919-cu ilin avqust ayının 12-dən eyni zamanda informasiya bürosuna başçılıq etmiş, 1920-ci ilin aprel ayının 1-dən Gürcüstandakı diplomatik nümayəndəliyin müşaviri vəzifəsinə təyin edilmişdir.
İşlər Nazirliyinin diplomatik şöbəsinin rəisi vəzifəsini icra etmişdir. İsrafilov Müslüm bəу - 1920-ci ilin aprel ayının 1-dən Azərbaycan Respublikasının İrandakı diplomatik nümayəndəliyinin birinci katibi. Koqnovitski Pavel İvanoviç - 1919-cu ilin sentyabr ayının 1-dən Paris Sülh konfransına göndərilmiş nümayəndə heyəti üçün material toplayan komissiyanın üzvü təyin edilmişdir. 1920-ci ildən Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin topoqrafiya və statistika şöbəsinin müdiri işləmişdir. Kriçinski Aslan bəy - 1919-cu ilin oktyabr ayının 13-dən Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyi nəzdindəki Cənubi Qafqazda rus siyasətinə dair materiallar toplayan xüsusi komissiyanın sədri.
Respublikası Xarici İşlər nazirinin müşaviri vəzifəsini icra etmişdir. 1919-cu ilin may ayının 10-dan nazirliyin dəftərxanasının direktoru olmuşdur. 1919-cu ilin iyul ayının 27-dən İstanbuldakı diplomatik nümayəndəlikdə müavin və maliyyə hissəsinin müşaviri təyin edilmişdir.
Respublikasının Ermənistan hökuməti yanında diplomatik nümayəndəliyinin qulluqçusu.
Respublikasının Ermənistan hökuməti yanında diplomatik nümayəndəliyinin katibi.
konsulluğunun katibi. Qiyasbəyov Mustafa bəy - 1 yanvar 1920-ci ilin yanvar ayının 1-dən Azərbaycan Respublikasının Ermənistan hökuməti yanında diplomatik nümayəndəliyinin müşaviri və xüsusi tapşırıqlar üzrə məmuru işləmişdir.
432
Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin ümumi şöbəsinin müdiri vəzifəsini icra etmişdir. Məhəmməd Ağa oğlu - 1920-ci ilin fevral ayından Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyi nəzdindəki Cənubi Qafqazda rus siyasətinə dair materiallar toplayan xüsusi komissiyanın üzvü.
konfransına göndərilən Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvü. Məlikov Səfvət bəy Həsən bəy oğlu - 1918-ci ilin dekabr ayından Paris Sülh konfransına göndərilən Azərbaycan nümayəndə heyəti katibliyinin əməkdaşı. Məmmədov Zeynal - 1919-cu ildən Azərbaycan Respublikasının Petrovsk şəhərində konsul agenti təyin edilmişdir. Mehdiyev (Mirmehdiyev) Miryaqub - 1918-ci ilin dekabr ayından Paris Sülh konfransına göndərilən Azərbaycan nümayəndə heyətinin müşaviri. Məmmədov T. - 1919-cu ildə Zaqafqaziya konfransında Azərbaycan nümayəndə heyətinin katibi. Mirzəbabayev M.S. - 1919-cu ildən Azərbaycan Respublikasının Ermənistandakı diplomatik nümayəndəliyinin katibi. Mirzə Ələkbər xan - 1920-ci ildən Azərbaycan Respublikasının İrandakı diplomatik nümayəndəliyinin ikinci katibi. Mirzə İbrahim xan - 1920-ci ildən Azərbaycan Respublikasının İrandakı nümayəndəliyinin katibi. Musayev Ağa Saleh oğlu - 1920-ci ilin yanvar ayının 15-dən Azərbaycan Respublikasının Ermənistan hökuməti yanında diplomatik nümayəndəliyinin müşaviri vəzifəsini icra etmişdir.
Respublikasının Gürcüstan hökuməti yanında diplomatik nümayəndəliyində konsulluq şöbəsinin rəisi.
Respublikasının İstanbuldakı nümayəndə heyətinin katibi. Pərviz Mirzə - 1920-ci ildən Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin dəftərxanasının müdiri işləmişdir. Rəsulzadə Məhəmməd Əmin Hacı Molla Ələkbər oğlu - 1918-ci ildə İstanbula sülh konfransına göndərilmiş Azərbaycan nümayəndə heyətinin sədri. 1918-ci ildə yaradılmış Azərbaycan Milli Şurasının sədri.
Zakaspi hökuməti yanında konsulluğun katibi. 1 oktyabr 1919-cu ilin oktyabr ayının 1-dən Xarici İşlər Nazirliyinin ümumi şöbəsinin rəisi. 1920-ci ilin aprelində diplomatik münasibətlər qurmaq üçün Polşaya ezam olunmuşdur. Rüstəmbəyov Əsəd bəy - 1919-cu ildən İstanbuldakı Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvü. 433
hökuməti yanındakı diplomatik nümayəndə.
Azərbaycan Respublikasının Zakaspi hökuməti yanında konsulu. 1919-cu ilin oktyabr ayının 7-dən Azərbaycan Respublikasının İrandakı diplomatik nümayəndəliyinin müşaviri, 1920-ci ildən isə diplomatik nümayəndənin müavini. Sadıqov Camal - 1919-cu ildən Azərbaycan Respublikasının Ukraynada konsulu vəzifəsini icra etmişdir. Səfərəlibəyov Şirin bəy - 1919-cu ilin sentyabr ayının 1-dən Azərbaycan Respublikasının Ermənistandakı diplomatik nümayəndəliyinin müşaviri vəzifəsini müvəqqəti icra etmişdir.
konfransına göndərilmiş Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvü. Skotland-Liddel - 1919-cu ilin sentyabr ayının 6-dan Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin informasiya şöbəsinin əməkdaşı. Sulkeviç Quzman - 1920-ci ildən Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi dəftərxanasının direktor müavini, 1920-ci ilin aprel ayının 1-dən isə nazirliyin departament direktoru.
Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi dəftərxanasının direktor müavini. Sultanov Paşa bəy - 1919-cu ilin sentyabr ayının 15-dən Azərbaycan Respublikasının Rostov-Don şəhərində konsul agenti. Sübhanverdixanov Abdulla bəy - 1918-ci ilin iyul ayının 26-dan Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi katibi olmuşdur. 1 yanvar - 1 fevral 1919-cu ilin yanvar ayının 1-dən fevral ayının 1-nə qədər nazirliyin dəftərxanasının direktoru vəzifəsini icra etmişdir. 1919-cu ilin oktyabr ayının 22-dən Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin diplomatik şöbəsinin müdiri vəzifəsini icra etmişdir. 1920-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Batum şəhərində vitse-konsulu vəzifəsinə təyin edilmişdir.
Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyində kargüzar vəzifəsini müvəqqəti icra etmişdir. 1920-ci ildən nazirliyin informasiya şöbəsinin rəisi olmuşdur.
Paris Sülh konfransına göndərilən Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvü. Şıxlinski Abdulla ağa - 1920-ci ilin mart ayının 27-dən Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin diplomatik şöbəsinin qulluqçusu, 1920-ci ilin aprelindən diplomatik şöbədə qeydiyyat bölməsinin müdiri.
komandanlığı yanında nümayəndəsi. Talışinski - 1919-cu ildən Azərbaycan Respublikasının Gürcüstandakı diplomatik nümayəndəliyinin ikinci katibi. 434
Respublikasının Ermənistandakı diplomatik nümayəndəsi. 1919-cu ilin oktyabrından nazir müavini vəzifəsini icra etmişdir. 17 yanvar 1920-ci ilin yanvar ayının 17-dən müvəqqəti olaraq Xarici İşlər naziri vəzifəsini icra etmişdir.
ayından Paris Sülh konfransına göndərilən Azərbaycan nümayəndə heyətinin katibi.
genişlənən Azərbaycan milli hərəkatının ən tanınmış nümayəndələrindən idi. O, 1863-cü ildə Tiflisdə doğulmuş, 1888-ci ildə Peterburq Universitetinin hüquq fakültəsini bitirmişdir. 1896-cı ildən Bakıya gələn Əli Mərdan bəy 1897-ci ildən etibarən Azərbaycanda milli ideyanın inkişafında mühüm rol oynamış, "Kaspi" qəzetinin redaktoru olmuş və 1917-ci ilə qədər davamlı olaraq bu qəzeti nəşr edə bilmişdir. 1905-1907-ci illərin birinci rus inqilabı dövründə Ə.M.Topçubaşov siyasi mübarizənin önündə olmuş, Rusiya Müsəlmanlar İttifaqına rəhbərlik etmiş, birinci Dövlət Dumasına vəkil seçilmiş, Dumanın müsəlman fraksiyasına başçılıq etmiş və bütövlükdə XX əsrin əvvəllərində Rusiya müsəlmanlarının liderinə çevrilmişdir. 1906-cı ilin iyulunda Vıborq bəyannaməsini imzaladığından paytaxtın Krestni həbsxanasında bir neçə ay yatmalı olmuşdu. 1917-ci il inqilabından sonra Ə.M.Topçubaşov yenidən siyasi proseslərin mərkəzi simalarından birinə çevrilmiş və Bakıda müsəlman Milli Şurasının əsas təşkilatçılarından biri olmuşdur. 1917-ci ilin aprelində Qafqaz müsəlmanlarının Bakı qurultayı, həmin ilin mayından Rusiya müsəlmanlarının Moskva qurultayı məhz Ə.M.Topçubaşovun ideya və siyasi rəhbərliyi altında keçirilmişdir. O, 1918-ci ilin avqustunda fövqəladə səlahiyyətli nümayəndə kimi Osmanlı İmperatorluğunun paytaxtı İstanbul şəhərinə ezam olunmuş, həmin ilin oktyabrında isə Azərbaycan Respublikasının xarici işlər naziri təyin edilmişdir. 1918-ci ilin dekabr ayında Ə.M.Topçubaşov Azərbaycan parlamentinin sədri seçilmiş və Paris Sülh konfransına göndərilən Azərbaycan nümayəndə heyətinə başçılıq etmişdir. Topçubaşov Rəşid bəy Əli Mərdan bəy oğlu - 1918-ci ilin dekabr ayından Paris Sülh konfransına göndərilən Azərbaycan nümayəndə heyəti sədrinin şəxsi katibi.
Respublikasının Gürcüstandakı diplomatik nümayəndəsi vəzifəsində işləmişdir. Vəkilov İbrahim ağa Paşa oğlu - 1920-ci ildən Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin hərbi-topoqrafiya şöbəsinin rəisi işləmişdir. General-mayor. Vəkilov Mustafa bəy Nadir ağa oğlu - 1918-ci ildə Ə.M.Topçubaşovun rəhbərliyi ilə İstanbula göndərilən Azərbaycan missiyasının katibi Vəzirov (Çəmənzəminli) Yusif Vəzir Mirbaba oğlu - 1918-ci ildən Ukrayna, Polşa və Krımda Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəsi, 435
1919-cu ilin dekabr ayının 24-dən isə İstanbulda diplomatik nümayəndəliyin başçısı vəzifəsində işləmişdir. Yelenin Əli bəy Zahirbəy oğlu - 1919-cu ilin iyul ayının 14-dən Azərbaycan Respublikasının Dağlılar Respublikası hökuməti yanında diplomatik nümayəndəliyinin katibi təyin edilmişdir. 1919-cu ilin sentyabr ayının 1-dən Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin diplomatik şöbəsində kargüzar. Yüklə 4,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|