Natəvan xanım. XIX yüzilliyin ikinci yarısında arzusu və əməliylə Qarabağ
xanlığına şərəf gətirən bir el anası qızğın fəaliyyətə başladı. Cəmi 60 il ömür sürən
mənalı, qəmli-ələmli həyat tərzi keçirən Xurşidbanu Natəvan Qarabağın axırıncı xanı
Mehdiqulu xanın qızıdır. Daha çox "Xan qızı" kimi çağırılan Natəvan xanım
zəmanəsinin kamil təhsilini almış, ərəb və fars dillərini öyrənmişdir. Yüksək
mədəniyyət sahibi, səmimi məxluq olan bu gözəl qadın davranışı, əqli, zəkası, fitri
istedadı, uzaqgörənliyi ilə sayılmış, seçilmişdir. El anası kimi, elinə yanan kimi.
Görkəmli şair, mahir rəssam olan Natəvan xanım "Məslici-üns" və "Məclisi-
fəramuşan" adlı mötəbər ədəbi məclislərin yaradıcılarından olmuş, yeri gəldikdə
mənəvi və maddi yardım göstərmiş, Qarabağda şair, rəssam və musiqiçilərin
yetişməsində onun böyük xidmətləri olmuşdur.
Natəvan xanım Qarabağ xanlığının sosial həyatında müstəsna xidmətlər
göstərmişdir. O, böyük xeyriyyəçi adını şərəflə daşımışdır. Alicənablığı, səxavəti,
əliaçıqlığı, yoxsullara, fəqir-füqəralara, şikəstlərə əl tutması, qədir-qiymət verməsilə
tanınmışdır.
Natəvan xanımın Qarabağ xanlığının möhkəmlənməsi və inkişafında xüsusi
xidmətləri olmuşdur. O, el-oba yollarının, mövcud körpülərin salınması və təmir
edilməsinə yardım etmiş, Şuşaya "Xan qızı bulağı" adını daşıyan su kəməri
çəkdirmişdir.
Dostları ilə paylaş: |