Azәrbaycanda inflyasiyanın ikirәqmli hәddә çatması makroiqtisadi tarazlıq vә

Şәkil 3. 

Neft hasilatı & İnflyasiya

0

5

10

15

20

25

30

35

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

M

ln.

 Ton

0

2

4

6

8

10

12

Fa

iz

(%

)

Neft Hasilatı(mln ton)

İnflyasiya (%)

 

Mәnbә: Azәrbaycan Respublikası Dövlәt Statistika Komitәsi 

 

Qrafikdәn göründüyü kimi, 2000-2003-cü illәrdә neft 

hasilatı    әsasәn dәyişmәz qalmış, hәmin dövr әrzindә  

inflyasiya sәviyyәsi 5 faiz әtrafında olmuş,  lakin 2004-cü ildәn 

etibarәn inflyasiya әyrisi artıma doğru meyllәnmişdir. 2005-

2006-cı illәrdә isә neft hasilatının artımı ilә iqtisadiyyatda 

inflyasiyanın   yüksәlmәsi arasında düz mütәnasiblik hökm 

sürmüş vә bü mütәnasiblik dünya bazarında neftin qiymәti ilә 

dә әlaqәdar olmuşdur.  

Belәliklә  dә, iqtisadiyyatda  milli  valyutanın 

mәzәnnәzinin bahalaşması, dövlәt xәrclәrinin kәskin artımı  vә 

inflyasiyaının ikirәqәmli әdәdlә ifadә olunması  ilk növbәdә öz 

mәnfi tәsirini qeyri-neft sektorunun inkişafina göstәrmәkdәdir. 

Buna görә dә Azәrbaycan iqtisadiyyatının qarşısında duran hәlli 

---

18 

 

 

vacib mәsәlәlәrdәn biri dә yaxın vә orta müddәtli dövrdә bu  

göstәricilәrin artim tempinin optimal sәviyyәsini 

müәyyәnlәşdirmәk vә ona uyğun  dövlәt siyasәtini qurmaqdan 

ibarәtdir. Bu istiqamәtdә  mövcud  olan  yeganә  tәdqiqat 

(ARDNF-Oksford modeli) göstәrir ki, yaxın müddәtli dövr üçün  

7-8 faizlik inflyasiya sәviyyәsi,  23-25 faizlik dövlәt xәrclәrinin 

artımı    vә    manatın 1 AZN/$ABŞ  nәzәrәn nominal 

mәzәnnәsinin  5-6 faizlik möhkәmlәnmәsi qeyri-neft 

sektorunun 7-8 faizlik artımını tәmin edә bilәr. 

Nәzәrә alsaq ki, son iki il әrzindә dövlәt xәrclәri 2 

dәfәdәn çox artıb, manatin nominal mәzәnnәsi  ABŞ dollarina 

nisbәtdә orta hesabla 5-6 faiz möhkәmlәnib,  bu halda hәmin 

dövrdә inflyasiya sәviyyәsi ilә qeyri-neft sektorunun artım 

tempi arasındaki  әlaqә maraq doğurur. Bu asılılığın qrafiki 

tәqdimatını verәk: 

 Şәkil 4.