Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRİ h I azərbaycan döVLƏt pedaqoji universiteti
Yüklə 175,75 Kb.
|
|
FƏSİL
RİYAZİYYATIN TƏDRİSİ METODİKASI BİR ELM KİMİ § 1 Riyaziyyatın tədrisi metodikasının məqsəd və vəzifələri Pedaqogika elmi təlim və tərbiyənin qarşılıqlı əlaqədə olan ümumi qanunauyğunluqlarını işləyib hazırlayır. Hər bir xüsusi metodika, o cümlədən, riyaziyyat tədrisi metodikası pedaqogika elminin bir sahəsi olub, ümumpedaqoji qanunauyğunluqlar əsasında təlim-tərbiyənin konkret məsələ- lərini öz spesifikasına uyğun həll edir. Ali məktəbdə tədris prosesi tələbələrin təfəkkür fəaliyyətinin təşkili və idarə olunması sistemi kimi nəzərdə tutulur. Tədrisin təfəkkür məqsədləri, təlimin nəticələri və bu nəticələrə nail olmaq üçün vasitə və metodları - tədris prosesinin bir sistem kimi elementlərini təşkil edir. Tədris metodikasının əsas xüsusiyyətlərindən biri - tələbələrə müstəqil təfəkkür metodlarını və fəaliyyətin elmi cəhətdən əsaslandırılması kimi keyfiy- yətləri aşılamaqdan ibarətdir. Riyaziyyatı tədris edən müəllim fənni şagirdlər başa düşdüyü şəkildə, elmi cəhətdən qüsursuz, yüksək səviyyədə şərh etməli və bununla da şagirdlərdə elmi biliklərə həvəsi və tələbatı artırmağa çalışmalı, riyazi məsələlərin həllində onları müstəqilliyə sövq etməlidir. Riyaziyyatın tədrisi metodikası qabaqcıl müəllimlərin iş təcrübəsini öyrə- nib ümumiləşdirməklə, gənc müəllimlərin iş prosesində bir sıra səhvlər burax- masını və yersiz vaxt itkisinin qarşısını almağa kömək edir. Müəllim riyaziyyat tədrisi metodikasını öyrənməklə, ümumi pedaqoji səviyyəni yüksəldir, pedaqoji işin ümumi metodlarını mənimsəyir, -•riyaziyyat tədrisinin müxtəlif üsulları və priyomları ilə tanış olub, onları müqayisə edir və qazandığı vərdişləri digər pedaqoji fənlərin öyrənilməsində və praktikada tətbiq edir. metodikanın öyrənilməsi pedaqoji praktika ilə müşayət olunur və tədqi- qat işini aparmaq vərdişini qazanır. ibtidai siniflərdə riyaziyyat tədrisinin məqsədləri aşağıdakılardır: 29
Şagirdlərin riyazi təfəkkürünün inkişaf etdirilməsi əsasında riyazi anlayışların mənimsənilməsi (nəzəri məqsəd). Riyazi vərdişlərin formalaşması (praktik məqsəd). Şagirdlərin hərtərəfli inkişafı (tərbiyəvi məqsəd). Bu məqsədlərə nail olmaq üçün riyaziyyat tədrisi metodikası şagirdləri tədris materialı üzərində işləmək metodları ilə silahlandırır. Yuxarıda qeyd olunan məqsədlərə nail olmaq üçün riyaziyyat tədrisi metodikası qarşısında konkret vəzifələr durur: İbtidai siniflərdə riyaziyyatdan öyrəniləcək materialın seçilməsi. Riyaziyyatın ibtidai məktəb kursu üzrə tədris proqramının işlənib hazırlanması. Təlim-tərbiyə işləri üçün effektli metodların və priyomların müəyyən edilməsi. Seçilmiş material üzrə tədrisin təşkili və aparılması. Bu vəzifələrin həyata keçirilməsi bir elm kimi riyaziyyatın ibtidai məktəb kursu tədrisi metodikasının məzmununu təşkil edir. Məktəbin ibtidai sinifləri üçün riyaziyyatdan tədris materialı seçərkən və tədris proqramı işləyib hazırlayarkən, gündəlik həyatımızda riyaziyyatın tətbi- qi və rolu hökmən nəzərə alınmalıdır. Çünki ümumtəhsil məktəblərində şa- girdlər riyaziyyatdan kifayət qədər bilik, bacarıq və vərdişlər qazanmalıdırlar. Mövcud tədris proqramına əsasən, ibtidai siniflərdə şagirdlər mənfi olma- yan tam ədədlər, onlar üzərində hesab əməlləri və sadə kəsrləri öyrənməklə yanaşı, kəmiyyətlərin ölçülməsi, əyani həndəsə materialı və cəbr elementləri ilə tanış olurlar. Ədəd anlayışının formalaşdırılması və inkişafı, kəmiyyətlər və onların ölçülməsi, hesab əməlləri qanunları, kəmiyyətlər arasındakı funk- sional asılılıqlar ilə ilk tanışlıq, xüsusi halda kəmiyyətlər arasındakı düz və tərs mütənasib asılılıqlar, ən sadə tənliklərin və bərabərsizliklərin həll edilməsi bütün kurs ərzində diqqət mərkəzində olur. Riyaziyyatın tədrisi metodikasının vəzifəsi - şagirdləri həm də riyazi anla- yışlar ilə tanış etmək üçün ən səmərəli üsullar axtarıb tapmaqdan ibarətdir. Bunun üçün təlim prosesində şagirdlərin yaddaşına deyil, onların bu və ya di- gər anlayışı şüurlu surətdə dərk etmələrinə diqqət yetirməlidir. Belə təlim metodu şagirdlərin məntiqi təfəkkürünü, riyazi bacarıqlarını inkişaf etdirir. Yalnız belə olduqda, riyazi təhsil praktik əhəmiyyət kəsb edir. Tədris prosesinin məqsədəmüvafıq təşkili zamanı səmərəli metod və priyomların tətbiq edilməsi şagirdlərdə riyaziyyat fənninə həvəs oyadır və bir sıra müsbət əxlaqi keyfiyyətlər aşılayır. Beləliklə, riyaziyyat tədrisi metodikası aşağıdakı suallara cavab verməlidir:
Riyaziyyatı nə üçün öyrənirik? Riyaziyyatdan nəyi öyrənmək lazımdır? Riyaziyyatı necə öyrənmək lazımdır? Bu suallara cavab vermək üçün ilk növbədə riyaziyyat elminə, pedaqogi- kaya, psixologiya və riyaziyyat tədrisi metodikasına əsaslanmaq lazımdır. Yüklə 175,75 Kb. Dostları ilə paylaş:
|