Kokanduni uz
Yüklə 15,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.
kokanduni.uz Tabiiy geografiya kursi bo‘yicha quyidagi muamolarni hal etish na’munasini ko‘ rsatishi mumkin: 1. Mineral resurslar muammosi. Bunda o‘qituvchi minreal tesurslarni iqtisodiyotning bosh tarmoqlarini rivojlantirish omili ekanligi, bunday resurslarga bo`lgan ehtiyojning tinimsiz ortib borayotganligi, mineral resurslarning turlaridan xo`jalik ehtiyojlari yo`lida rejali foydalanish kerakligini tushuntirib, bu kabi muammolarni hal etish bo‘yicha o‘quvchilar bilan birgalikda yangi takliflar, g‘oyalar ishlab chiqadi. 2. Jahonning biologik resurslaridan foydalani sh muammosi. Bunda o‘qituvchi o‘quvchilar bilan birgalikda o‘rmon mintaqasi joylashgan hududlar, jahon o’rmon resurslarining kamayib ketayotganligi, janubiy mintaqa o’rmonlariga bir necha yuz yillar davomida o’rmonni yoqib yer ochish va ekstensiv yaylov ch orvachiligi katta zarar yetka zayotganligi, tropik o’rmonlarni saqlash yuzasidan BMT rahbarligida amalga oshirilayotgan ishlar bo‘yicha o‘quvchilarga ma’lumotlar berib, ularni bu muammolarning yechimini topishga yo‘naltiradi. 3. Sho’rlanish va cho’llanish muammosi. Muammoli ta’limda o‘ qituvchi cho'llanishning tuproq yoki o‘z xususiyatlarini yo‘qotadigan yoki tabiiy hodisalar tufayli tanazzulga uchragan tabiiy jarayon ekanligi, shunigdek, cho'llanish hosildor tuproqning yo'qolishini va qolgan ekotizimning o'z regulyativ funktsiyasini bajara olmasligini nazarda tutadigan jarayonlardan biri ekanligini, cho‘llanish muammosi esa yerning ekin ekilmaydigan yaroqsiz holga kelishi, cho‘llanish natijasida qashshoqlikning kelib chiqishi va boshqa muammolar paydo bo‘lishini misollar yordamida tushun tiradi va muammoli ta’lim texnologiyalari orqali o‘quvchilarning bu bo‘yicha mustaqil fikr yuritish ko‘nikmalarini rivojlantiradi. 4. Chuchuk suv tanqisligi muammosi. Aholi va shaharlarning tez o`sib borishi, qishloq xo`jaligining kengayishi, sanoatning rivojlanishi suvga bo`lgan talabni oshirayotganligi, insoniyatni kelajakda kutayotgan ichimlik suvi tanqisligi muammosi, insoniyatning ehtiyojini qondiradigan ichimlik suvi daryo suvlaridan tejamkorona foydalanish kerakligi bo‘yicha ma ’lumotlar beriladi va o‘quvchilarda mustaqil fikrlash ko‘nikmalarini rivojlantiradi. 5. Dunyo okeani boyliklaridan oqilona foydalanish muammosi. Bu geografik muammoni talqin qilishda o‘qituvchi avvalo o‘quvchilarga dunyo okeanining mineral va biologik resurslaridan foydalanishni to‘g‘ri yo‘lga qo‘yish, dunyo okeanining neft bilan qoplanishini oldini olish, dunyo okeani insoniyatning oziq- ovqatga bo‘lgan talabini qondirishi bo‘yicha muammoli fikr- mulohazalarni o‘rtaga tashlaydi va o‘quvchilar bilan hamkorlik da bu masalalarga to‘g‘ri yechim topib, o‘quvchilarning ijodiy izlanishlari va mustaqil fikrlash qobiliyatlarini rivojlantiradi. 6. Orol muammosi. O‘qituvchi Orol dengizining qurishi sababalarini, Orol dengizi qurigan yerlardagi ekologik muvozanatning buzilganligi, buning aholi salomatligiga salbiy ta’siri bo‘yicha tushunchalar berib o‘tadi va Orol muammosini hal etish bo‘yicha dunyo hamjamiyati tomonidan amalga oshirilayotgan ishlarni aytib o‘tadi, shuningdek, bu borada o‘quvchilarning ham fikr va g‘oyalar iga quloq tutadi. Bu orqali ularda kreativ qobiliyatlarni rivojlantiradi. Muammoli ta’lim boshqa ta’lim turlaridan o‘zining zamonaviyligi, muammoli vazifalarini muvaffaqiyat bilan amalga oshiradigan, o‘quvchilarning mustaqil fikrlash, qarorlarqabul |