Мцяллифдян

Yerin  relyefi  mikroiqlim  Ģəraitinə,  eləcə  də  üzümün 

məhsuldarlığına  və  keyfiyyətinə  güclü  təsir  edir.  Yamaclarda 

yerləĢən  üzümlüklərdən  daha  keyfiyyətli  məhsul  alınır.Cənub 

rayonlarında olan yamaclıqların Ģimal hissəsində isə tünd və desert 

Ģərab sortlarının  becərilməsi yaxĢı nəticə verir. ġimal rayonlarında 

olan  yamaclıqların    isə  cənub,  cənubi-qərb  və  cənubi-  Ģərq 

hissələrində  üzüm  yaxĢı  bitir,  tez  yetiĢir,  gilədə  çoxlu  Ģəkər 

toplanır. 

---

 

~ 76 ~ 

 

Üzümlüklərin  dəniz  səviyyəsindən  yerləĢmə  yüksəkliyi    də 

alınan  məhsulun  kəmiyyət  və  keyfiyyətinə  təsir  edir.  Isti  iqlimli 

zonalarda  (Özbəkistan,  Tacikistan,  Türkmənistan  və  b. 

respublikalarda) üzüm 700 metrdən çox; bir qədər isti- 400-600m 

və  daha  çox;  bir  qədər  soyuq-150-250m  yüksəklikdə  becərilir. 

Əgər  isti  keçən  düzən  rayonlarda  üzümdən  yüksək  ekstraktlı 

intensiv  rənglənmiĢ  Ģirin  və  tünd  Ģərablar  alınırsa,  dağlıq 

rayonlarda  zərif  süfrə  Ģərabı  və  Ģampan  Ģərab  materialı  alınır. 

Dağlıq  rayonlarda  yüksək  günəĢ  iĢığı    və  ultrabənövĢəyi  Ģüalar 

üzüm giləsində çoxlu miqdarda karbohidratlar toplanmasına səbəb 

olur.  Bununla  yanaĢı,  zülal  azotunun  və  pektinin  nisbi  miqdarı 

artır, ətirli maddələrin  miqdarı yüksəlir, gilə intensiv rəng almaqla, 

onun  emalından  alınan  məhsul  zərifliyi  və  dadının  yumĢaqlığı  ilə 

fərqlənir.  

Üzümçülükdə  istifadə  olunan    aqrotexniki  üsullar,  emal 

sanayesində tətbiq olunan texnoloji  əməliyyatlarla bərabər, Ģirə və 

Ģərabda  yüksək  keyfiyyət  təmin  edirlər.  Daimi  təsirə  malik  daha 

səmərəli  aqrotexniki  amil,  üzümlüklərin  düzgün  salınmasıdır. 

Buraya  qida  sahəsi,  bitkiyə  forma  verilməsi,  dayaq  sistemi  və  b. 

aiddir. 

Üzüm  məhsulunun    kondinsiyalılığını  və  yüksək  keyfiyyətini 

təmin  edən  bir  sıra  aqrotexniki  üsullar  hər  il  aparılır  və  müəyyən 

müddətdən  sonra  təkrar  olunur.  Belə  üsullara  gübrənin  verilməsi, 

üzümlüklərin  suvarılması,  zoğların  kəsilməsi,  bitkinin  yükünün 

nizamlanması, zoğların ucunun vurulması və s. aiddir.  

Üzüm  bitkisinə  forma  verilməsi  ən  vacib  aqrotexniki 

amillərdən olub, onun köməkliyi  ilə xarici Ģəraitdən daha səmərəli 

istifadə  edilməsi  mümkün  olur.  Forma  vermənin  üzümün 

keyfiyyətinə  təsiri,  onun  sortundan  və  ekoloji  Ģəraitdən  asılıdır. 

Tənəyə  düzgün  forma  verilməsi  zoğların,  yarpaq  və  salxımın 

fəzada  sərbəst  yerləĢməsinə  imkan  verir  ki,  bu  da  yarpaqların 

fotosintez  enerjisini  yüksəltməyə  və  gilədə  çoxlu  Ģəkər 

toplanmasına  Ģərait  yaradır.  Tənəyin  yerüstü  hissəsinin  torpaq 

səthindən çox, yaxud az məsafədə yerləĢməsi də üzüm məhsulunun 

keyfiyyətinə,  o  cümlədən  Ģirədə  Ģəkər  və  turĢuluğun  miqdarına, 

---

 

~ 77 ~ 

 

onun rənginə və digər vacib texnoloji göstəricilərə təsir edir.