Microsoft Word mm cavab az imtahan docx

Dezaktivasiyanın əsas məqsədi – radioaktiv maddələrlə yoluxma səviyyəsinin 
maksimal dərəcədə azaldılmasıdır. 
Bu məqsədə çatmaq üçün fiziki və kimyəvi metodlardan istifadə olunur. 
Yoluxmuş əşyaların (qurğuların) səthi ilə zəif əlaqədə olan radioaktiv maddələri, 
məsələn, obyektin üzərinə düşmüş radioaktiv tozu fiziki metod ilə kənar edirlər 
(tozu su ilə yumaq, parça ilə silmək, çırpmaq və s.). Dezaktivasiyanın fiziki 
metdoları az effektli olduqda, yəni radioaktiv maddələr yoluxmuş əşyalarla 
(qurğularla) möhkəm əlaqədə olduqda kimyəvi metodlardan (turşuların, 
qələvilərin, yuyucu vasitələrin və s. radioaktiv maddələrlə əlaqədə olduqda su ilə 
rahat təmizlənən digər birləşmələrin tətbiqi) istifadə olunur. 
Paltarların ən sadə dezaktivasiya yolu – silkələmə, tozu taxta ilə çırpma, fırça, 
tozsoran ilə təmizləmə, bu üsulların az effektliliyi zamanı, yuyucu vasitələrlə 
xüsusi çamaşırxanalarda yuyulmadır. 
Suyun dezaktivasiyası üçün bioloji süzgəclərdən istifadə olunur. 
Yaxşı qablaşdırılmış məhsulların dezaktivasiyası üçün onları yuyurlar, 
qablaşdırılmamış məhsulların dezaktivasiyası üçün isə onların üst səthlərini 
soyurlar. Azqiymətli və kiçik miqdarlı məhsulları məhv edirlər.
Dezaktivasiyanın həyata keçirilməsinə nəzarət dozimetrik və radiometrik 
cihazlarla yerinə yetirilir. 
Dezaktivasiyanı həyata keçirən şəxslər mühafizə vasitələrindən istifadə etməli, 
paltarın radioaktiv yoluxmasına vaxtaşırı dozimetrik nəzarəti yerinə yetirməli və 
dezaktivasiyanı keçirdikdən sonra tam sanitar təmizlənməlidir. 
45. Tam və qismən sanitariya təmizlənməsi. 
Radiasiyalı, kimyəvi və bioloji təhlükəli obyektlərdə qəzalar baş verdikdə və 
kütləvi qırğın silahları (nüvə, kimyəvi, bioloji) tətbiq edildikdə insanların dərisi, 
paltarları, texniki vasitələr, binalar, mühafizə qurğuları və ərazi radioaktiv, 
kimyəvi, güclü təsirli zəhərli maddələr və bioloji vasitələrlə zəhərlənə bilər. 

---

Radioaktiv maddələrin təsiri bir neçə gün ərzində, damcı şəklində olan 
zəhərləyici maddələr bir neçə gün, soyuq vaxtlarda isə bir neçə həftə və ay davam 
edir. Bioloji vasitələrin təsir müddəti bir neçə gün və ay ola bilər. 
Adamlar zəhərləndikdə sanitariya təmizlənməsi, ərazilər, qurğular, binalar, 
texniki vasitələr xüsusi təmizləmə keçməlidirlər. Sanitariya təmizlənməsi – 
adamların bədəninin və paltarlarının zəhərlənmələrdən təmizləməkdən ibarətdir. 
Bu təmizləmə qismən və tam ola bilər.