N. O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi
Yüklə 1,57 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- TKT markali kolodkali tormoz. 47-rasm. Elektrogidravlik yuritmali kolodkali tormoz.
Ikki kolodkali tormozlar. Yuk ko‘tarish mashinalarida ikki kolodkali tormozlar keng qo‘llaniladi. Bu tormozlarning tormoz momenti har bir kolodkadagi tormoz momentlarining yig‘indisidan tashkil topgan bo‘ladi. Ikki kolodkali tormozning hisoblash sxemasi 45-rasm, b da ko‘rsatilgan. Agar shkiv rasmda ko‘rsatilgandek soat mili yo‘nalishida ay- lanayotgan bo‘lsa: I tayanch uchun muvozanat tenglamasi:
II tayanch uchun muvozanat tenglamasi:
Bu formulalarda Ftl momenti ikkala richag uchun bir xil qiymatga ega bo‘lgani uchun Ni va N2 kuchlari o‘zaro teng bo‘lmaydi: N1/N2. Ikki kolodkali tormozning tormozlovchi momenti:
1, 2 richag kolodkalarining sharnirlariga ta’sir qiluvchi N1 fNi va N2, /N2 kuchlarning teng ta’sir etuvchisi: Ai = 7Ni2 + Ni2 f2 = Ni 71 + f2, S2 = Nn2 + N2 f2 = N. #+T,
agar N^N2 bo‘lsa, S^Sj bo‘ladi. Sp S2 kuchlarning ayirmasi tormoz valini eguvchi kuch hisoblanadi: AS = 5 - S2 = N^i+f - NJi + f2 yoki AS = 2Ft I f T1772 ?2 . /*2 l2 '1 + f b Agar b = 0 bo‘lsa, S = 0 va Sx = S2 bo‘ladi. Shuning uchun hozirgi tormozlarda to‘g‘ri richaglardan foydalaniladi (46, 47-rasmlar). To‘g‘ri richagli tormozlarda tormozlovchi moment quyida- gicha aniqlanadi: Tt= fFtD1 ^, N • mm, (87) bu yerda: // — richag tizimining foydali ish koeffitsienti (richag sharnirlaridagi ishqalanishni yengishga sarf bo‘ladigan quvvatni hisobga oluvchi), // = 0,90...0,95 olinadi (katta qiymat moy- lanadigan sharnirlar uchun). Kolodkali tormozlarda shkivni qisish va bo‘shatish richag tizimidagi prujinalar va elektromagnit 7 vositasida bajariladi. Kolodkali tormoz shkivini qisish uchun asosiy prujinaning Fa kuchidan foydalaniladi. Asosiy prujina o‘ng tomondagi uchi bilan chap richakga ulangan shtokni o‘ng tomonga suradi. Shtok 5 richaglarni o‘ng tomonga suradi. Richaglar kolodka 3 yor- damida shkivni qisadi. Asosiy prujinaning ikkinchi, chap tomondagi uchi tortqi 6 ni chap tomonga suradi. Tortqi 6 o‘ng tomondan richag 2 ni chap tomonga suradi. Richag 2 kolodka 4 yordamida shkivni qisadi. Shunday qilib, tormoz shkivni ikkala kolodka bilan mahkam qisadi, ya’ni, shkiv tormozlanadi. Tormoz shkivini bo‘shatish uchun elektromagnitlardan foydalaniladi. Elektromagnit g‘altagi 9 ga elektr toki ulanganda elektromagnit yakori 7 O3 nuqta atrofida soat mili yo‘nalishida biror а burchakka burilib, sterjen 8 ni chap tomonga suradi. Sterjen 8 shtok 5 yordamida ikkala richagni shkivdan uzoqlashtiradi. Ikkala richagning shkivdan bir xil masofaga uzoqlashishini ta’- 46-rasm. TKT markali kolodkali tormoz. 47-rasm. Elektrogidravlik yuritmali kolodkali tormoz. 73 minlash maqsadida o‘ng tomondagi richakka rostlovchi vint 10 o‘rnatiladi. Kolodkani tormozdagi yordamchi prujina Fb kuchidan 1 richagni chap tomonga surish uchun foydalaniladi. Bu prujina- ning kuchi 20...60N oralig‘ida olinadi. Tormozni qisuvchi kuch Ft quyidagicha aniqlanadi: (88) F = Tt li t fD-n I ■ Ft kuch asosiy va yordamchi prujinalar kuchlari farqiga teng bo‘ladi: Ft = Fо - Fb. (89) Ikki kolodkali tormoz elektromagnitlaridagi kuch Fm va shkivni qisuvchi kuch N orasidagi bog‘lanish quyidagicha aniqlanadi: Fm-^m К = vNE i, (90) bu yerda: Fm — elektromagnitni tortuvchi kuch, N; vm — yakor yo‘li, mm; К — elektromagnit yakori yo‘lidagi foydalanish koeffitsienti, К = 0,8...0,85 olinadi. E — ish bajaruvchi kuch qo‘yilgan nuqta yo‘li; v — richag tizimining foydali ish koeffitsienti. Kolodkali tormozlarda shkiv bilan kolodka orasidagi o‘rtacha bosim quyidagicha aniqlanadi: P = N = Ak . в ■ £ (91) bu yerda: Ak — bitta kolodkadagi ishqalanuvchi yuza, mm2; D — shkiv diametri, mm; V — kolodka eni, mm; £ — kolodka bilan shkiv o‘rtasidagi qamrov burchagi, grad., £ = 60°...110° olinadi. |P | — ruxsat etilgan bosim, qiymati ishqalanuvchi sirtlar materialiga qarab 14-jadvaldan olinadi. 74 14-jadval Yüklə 1,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|