Dispanserizatsiya – bu tibbiyot muassasalarida har doim shifokorlar tomonidan odamlar sog‘lig‘ini bilish, kasallikning oldini olish, ularni o‘z vaqtida davolash va profilaktika qilishdir.
Kasalliklarni profilaktika qilish har bir jamiyat a’zosini har qanday holatda sharoitini ta’minlashdir. Bunda atrof-muhitni muhofaza qilish ko‘zda tutilmoqda, shu bilan birga onalik va bolalikni asrash va hokazo.
Vaksinatsiya – bu ko‘pgina og‘ir yuqumli kasalliklarda qo‘llanilib, organizmga tushishi mumkin bo‘lgan infeksiyaga qarshi qo‘llaniladi. Emlashdan so‘ng organizmda yetarlicha miqdorda ma’lum infeksiyaga qarshi antitelolar ishlab chiqariladi.
Emlash turiga qarab infeksiya qo‘zg‘atuvchisiga qarshi antitelolar (immunitet) bir necha oydan bir necha yilgacha va hatto umrbod saqlanadi.
Sanitar-oqartuv ishlarini olib borish. Har bir hamshira ish jarayonida qandaydir ko‘rinish darajasida o‘zgartirish kiritadi. Misol uchun, ish jarayonida bemorlarga qisqa maslahat berish, oila a’zolariga kasallik haqida ma’lumot berish, auditoriyalarda ma’ruza o‘qish. Shu kasallik haqida ma’lumot berish. Atrof muhit tozaligini saqlash inson sog‘ligi uchun muhim ahamiyatga ega, sanoat, qishloq xo‘jaligida ishlab chiqa rishni tez sur’atlar bilan rivojlantirishda, atmosferaning ifloslanishi bugungi kunda dolzarbligicha qolmoqda. Ishlab chiqarish chiqindilari atrof muhitni ifloslashiga sabab bo‘lmoqda. Hamshira ish faoliyatida aholi o‘rtasida keng miqyosda sanitar-oqartuv ishlarini olib borishi va tabiatni mihofaza qilishni targ‘ibot qilishi kerak.
2. Salomatlikni saqlashda ruhiy holatni boshqarish. Katta yoshdagilar salomatligini muhofaza qilishning asosiy prinsiplari va sog‘lom turmush tarzi targ‘iboti vositalari O‘zini o‘zi boshqarish keng ma’noda organizm barcha tizimlarining faolligini boshqarishdir. Faollik barcha tirik mavjudotga xos bo‘lib, ularning rivojini mustaqillikdagi asosiy kuch deb belgilaydi. Biologik holat o‘zini o‘zi boshqarishga gomeostaz, ya’ni tana haroratining doimiyligi, arterial qon bosimi, qon shakli elementlarining bir xilligini namoyon eta oladi (albuminlar, immunoglobulinlar va hokazo). Ruhan o‘zini o‘zi boshqarish orqali inson tashqi omillarning salbiy ta’sirini kamaytira olish imkoniyatiga egadir.
