Dissertasiyanın tə
rtib edilm
əsi qayda arı:
Ə
sas t
ə
l
ə
bl
ə
r
Dissertasiyanı
n m
ə
tni makinada (qara lentd
ə
n v
ə
qara sur
ətçıxaran kağızdan
istifad
ə
etm
ə
kl
ə
) v
ə
ya kompüterd
ə
çap olunur. Çap A4 (210x297 mm) formatlı
ağ kağızın bir üzü
nd
ə
, makinada s
ə
tirl
ər arasındakı mə
saf
ə
2 interval,
kompüterd
ə
is
ə
1,5 interval olmaqla yerin
ə
yetirilm
ə
lidir.
Kompüterd
ə
yığılan mətn aşağıda göstə
ril
ən şriftlə
rl
ə
çap olunmalıdır:
- Az
ə
rbaycan dilind
ə
latın əlifbası ilə
Az-Times Lat-14, Az Tms 97 Lat14, Alk-Az-
Tms-14, A3 Times AzLat-14, Times Roman AzLat-
14 şriftlə
ri il
ə
;
- Rus dilind
ə
kiril
əlifbası ilə
Times New Roman Cry-14, Rus Helviltica-14, Arial
(Cyr)-
14 şriftlə
ri il
ə
;
51
-
İngilis dilində
m
ə
tn Times New Roman-14, Arial-
14 şriftlə
ri il
ə
çap olunur.
Şə
kill
ə
r v
ə
c
ə
dv
ə
ll
ə
r A3 (297x420 mm) formatda da yerin
ə
yetiril
ə
bil
ə
r.
Dissertasiyanı
n m
ətni boş sahə
l
ə
rin göst
ə
ril
ə
n ölçül
ə
ri gözl
ə
nilm
ə
kl
ə
çap edilir:
sol boş sahə
-
30 mm, sağ
-
10mm, yuxarı və
aşağı
-
20 mm (yuxarı və
sonuncu
s
ə
tr
ə
q
ə
d
ə
r).
Sözl
ə
r
arasındakı mə
saf
ə
ni n
ə
z
ə
r
ə
almaqla, s
ə
tird
əki işarə
l
ərin sayı 60
-65-d
ə
n
az olmamalıdır. Sə
hif
ə
d
ə
s
ə
tirl
ərin sayı 29
-
31 olmalıdır.
Dissertasiyadakı
bütün x
ə
tl
ə
r, h
ə
rfl
ə
r, r
ə
q
ə
ml
ə
r v
ə
işarə
l
ər aydın, eyni qaralıqda
olmalıdır.
Dissertasiyanı
n m
ə
tnin
ə
ayrı
-ayr
ı sözlər, formullar, şərti işarə
l
ə
r qara mür
ə
kk
ə
b
v
ə
ya qara tuşdan istifadə
etm
ə
kl
ə
ə
lav
ə
oluna bil
ə
r.
Ə
lav
ə
m
ətnin sıxlığı ə
sas
m
ətnin sıxlığına yaxın olmalıdır.
Dissertasiyada
çapdan sonra aşkar edilmiş sə
hvl
ə
r v
ə
qrafik yanlışlıqlar düzə
ldil
ə
bil
ə
r. H
ə
r s
ə
hif
ə
d
ə
düz
əlişlərin sayı ikidən çox olmamalıdır.
Doktorluq
dissertasiyasını
n h
ə
cmi 200-250 s
ə
hif
ə
, namiz
ə
dlik
dissertasiyasını
n
h
ə
cmi 100-150 s
ə
hif
ə
(şə
kill
ə
r, c
ə
dv
ə
ll
ə
r, qrafikl
ə
r,
ə
lav
ə
l
ə
r v
ə
ə
d
əbiyyat siyahısı
istisna olmaqla) olmalıdır.
Humanitar elml
ə
r üzr
ə
dissertasiya
nı
n h
ə
cmi 20-30 %
artıq ola bilə
r.
Dissertasiyanı
n
ə
sas m
ə
tni f
əsil, yarımfə
sil v
ə
b
ə
ndl
ə
r
ə
bölünür.
F
ə
sill
ərin başlıqları mə
tn
ə
simmetrik şə
kild
ə
, böyük h
ə
rfl
ə
rl
ə, yarımfə
sill
ə
rin
başlıqları isə
abzasdan başlayaraq
s
ə
tri h
ə
rfl
ə
rl
ə
y
azılmalıdır (birinci baş hə
rf
istisna olmaqla).
Başlıqların yazılışında sözlə
r s
ə
tird
ə
n s
ə
tr
ə
keçirilm
ə
m
ə
li,
başlığın sonunda nöqtə
qoyulmamalıdır.
Ə
g
ər başlıq iki cümlə
d
ə
n ibar
ə
tdirs
ə
,
onları nöqtə
qoymaqla bir-birind
ən ayırmaq lazımdır.
“Mündəricat”, “Giriş”, “Nə
tic
ə”, “İstifadə
edilmiş ə
d
əbiyyat”, “Əlavə
l
ər” sözlə
ri
dissertasiyanın uyğun struktur hissəsinin başlığı kimi qə
bul edilm
ə
lidir.
F
ə
sil v
ə
yarımfəsil arasındakı, elə
c
ə
d
ə
başlıq və
m
ə
tnin (b
əndin) arasındakı
m
ə
saf
ə
2 interval olmalıdır.
Başlığın altından xə
tt ç
ə
km
ə
k olmaz.
H
ə
r f
ə
sil yeni s
ə
hif
ə
d
ən başlanmalıdır.
52
Nömr
ə
l
ə
m
ə
Dissertasiyanı
n s
ə
hif
ə
l
ə
ri
ə
r
ə
b r
ə
q
ə
ml
ə
ri il
ə
nömr
ə
l
ə
nir.
Dissertasiyanı
n s
ə
hif
ə
l
ə
ri nömr
ə
l
ə
n
ə
rk
ə
n titul v
ə
r
ə
qi d
ə
n
ə
z
ə
r
ə
alınır.
Titul
v
ə
r
ə
qind
ə
nömr
ə
çap edilmir, ondan sonra g
ə
l
ə
n s
ə
hif
ə
“2” rə
q
əmi, sonrakı
s
ə
hif
ə
l
ə
rd
ə
is
ə
ardıcıl nömrə
l
ə
r s
ə
hif
ənin yuxarı sağ küncündə
çap edilir.
S
ə
hif
ə
l
ə
r (
ə
lav
ə
l
ər, arayışlar, aktlar və
s. daxil olmaqla) ardıcıl olaraq nömrə
l
ə
nir.
İstifadə
olunmuş ə
d
əbiyyat siyahısına daxil olan bütün nəşrlə
r
ə
r
ə
b r
ə
q
ə
ml
ə
ri il
ə
ardıcıl nömrə
l
ə
nm
ə
lidir.
F
ə
sill
ə
r rum r
ə
q
ə
ml
ə
ri il
ə
ardıcıl olaraq nömrə
l
ə
nir (m
ə
s
ə
l
ə
n: I f
ə
sil).Münd
ə
ricat,
giriş və
n
ə
tic
ə
y
ə
nömr
ə
qoyulmur.
Yarımfə
sil nömr
ə
si bir-birind
ə
n nöqt
ə
il
ə
ayrılan fə
slin v
ə
yarımfə
slin
nömr
ə
l
ə
rind
ə
n ibar
ətdir. Yarımfə
slin sonunda nöqt
ə
işarə
si qoyulur, m
ə
s
ə
l
ə
n:
2.5. (ikinci f
əslin beşinci yarımfə
sli).
Yarımfə
slin daxilind
ə
b
ə
ndl
ər olduqda onlar ardıcıl olaraq ə
r
ə
b r
ə
q
ə
ml
ə
ri il
ə
nömr
ə
l
ə
nir. B
ə
nd nömr
ə
si bir-birind
ə
n nöqt
ə
il
ə
ayrılan fəslin, yarımfə
slin v
ə
b
ə
ndin nömr
ə
sind
ə
n ibar
ə
tdir. Nömr
ə
nin sonunda nöqt
ə
işarə
si qoyulur,
m
ə
s
ə
l
ə
n: 2.5.1. (ikinci f
əslin beşinci yarımfə
slinin birinci b
ə
ndi).
Ayrıca sə
hif
ə
d
ə
yerl
əşə
n illüstrasiyalar da (c
ə
dv
ə
ll
ə
r, çertyojlar, sxeml
ə
r,
qrafikl
ə
r) dissertasiya
nı
n s
ə
hif
ə
l
ə
ri kimi nömr
ə
l
ə
nir. Ölçül
əri A4 formatından
böyük olan c
ə
dv
ə
ll
ər, şə
kill
ə
r, çertyojlar bir s
ə
hif
ə
kimi q
ə
bul edilir v
ə
dissertasiya
nı
n sonunda n
ə
tic
ə
d
ən sonra onların mə
tnd
əki sıra ardıcıllığı ilə
yerl
əşdirilir.
Dissertasiya
nı
n m
ə
tni v
ə
c
ə
dv
ə
ll
ə
r
ə
arayış və
a
ydınlaşdırıcı xarakter daşıyan
qeydl
ər ardıcıl olaraq ə
r
ə
b r
ə
q
ə
ml
ə
ri il
ə
nömr
ə
l
ə
nm
ə
lidir.
Ə
g
ə
r c
ə
mi bir qeyd
varsa, o nömr
ə
l
ə
nmir,
ə
g
ə
r qeydl
ərin sayı birdə
n çoxdursa, qeydl
ə
r nömr
ə
l
ə
nir v
ə
“Qeyd” sözündə
n v
ə
nömr
ə
d
ə
n sonra iki nöqt
ə
qoyulur. M
ə
s
ə
l
ə
n: Qeyd 1:
Qeydl
ərin çapı üçün şriftin ölçüsü 12, sətirarası mə
saf
ə
1 interval olmalıdır.
İ üstrasiya
İllüstrasiyalar keyfiyyətli olmalıdır.Şə
kill
ə
r h
əm qara tuş və
ya qara mür
ə
kk
ə
bl
ə
ç
ə
kil
ə
bil
ə
r, h
ə
m d
ə
r
ə
ngli ola bil
ə
r.
Dissertasiyada ancaq kompüter v
ə
ya cizgi yolu il
ə
yerin
ə
yetirilmiş şə
kill
ə
rd
ə
n v
ə
orijinal fotolardan istifad
ə
etm
ə
k olar.
A4 formatından kiçik olan fotolar standart ağ və
r
ə
q
ə
yapışdırılmalıdır.
53
İllüstrasiyalar elə
yerl
əşdirilmə
lidir ki, dissertasiya
nı
dönd
ə
rm
ə
d
ə
n v
ə
ya saat
ə
qr
ə
bi istiqam
ə
tind
ə
dönd
ə
rdikd
ə
onlara baxmaq mümkün olsun.İllüstrasiyalar
m
ə
tnd
ə
onlara birinci istinaddan sonra yerl
əşdirilmə
lidir.
İllüstrasiyalar (cə
dv
ə
ll
ə
rd
ən başqa) “Şək.” sözü ilə
nişanlanır və
f
ə
slin daxilind
ə
ə
r
ə
b r
ə
q
ə
ml
ə
ri il
ə
nömr
ə
l
ənir.İllüstrasiyanın nömrə
si bir-birind
ə
n nöqt
ə
il
ə
ayrılan
f
ə
slin nömr
ə
sind
ə
n v
ə
illüstrasiyanın ardıcıl nömrə
sind
ə
n v
ə
illüstrasiyanın ardıcıl
nömr
ə
sind
ə
n ibar
ə
tdir. M
ə
s
ə
l
ən: Şə
k. 1.2 (birinci f
əslin ikinci şə
kli).
İllüstrasiyanın nömrə
si v
ə
adı illüstrasiyanın altında yerləşdiri
lir.
C
ə
dv
ə
ll
ə
r
Dissertasiya
işində
r
ə
q
ə
mli materiallar, ad
ə
t
ə
n, c
ə
dv
ə
l kimi t
ə
rtib olunur.H
ə
r bir
c
ə
dv
əlin müvafiq başlığı olmalıdır.“Cə
dv
əl” sözü və
başlıq böyük hə
rfl
ə
rl
ə
başlanmalıdır.Başlığın altından xə
tt ç
ə
kilm
ə
m
ə
lidir.
C
ə
dv
ə
l, m
ə
tnd
ə
onun ilk xatırlanmasından sonra elə
yerl
əşdirilir ki,
dissertasiya
nı
dönd
ə
rm
ə
d
ə
n v
ə
ya saat
ə
qr
ə
bi istiqam
ə
tind
ə
dönd
ə
rildikd
ə
n sonra onu oxumaq
mümkün olsun.S
ə
tirl
ə
rin v
ə
sütunların sayı çox olan cə
dv
ə
ll
ə
ri hiss
ə
l
ə
r
ə
bölüb bir
neç
ə
s
ə
hif
ə
d
ə
yerl
əşdirmə
k olar.
F
ə
slin içind
ə
ki c
ə
dv
ə
ll
ər ardıcıl olaraq ə
r
ə
b r
ə
q
ə
ml
ə
ri il
ə
nömr
ə
l
ə
nir (
ə
lav
ə
d
ə
verilmiş cə
dv
ə
ll
ə
r istisna olmaqla).C
ə
dv
ə
lin nömr
ə
si bir-birind
ə
n nöqt
ə
il
ə
ayrılan
f
ə
slin nömr
ə
sind
ə
n v
ə
c
ə
dv
əlin ardıcıl nömrə
sind
ə
n ibar
ə
tdir. M
ə
s
ə
l
ə
n: c
ə
dv
ə
l
1.2. (birinci f
ə
slin ikinci c
ə
dv
əli). Əgə
r dissertasiyada c
ə
mi bir c
ə
dv
ə
l varsa, onu
nömr
ə
l
ə
m
ə
k v
ə
“Cə
dv
əl” sözü yazmaq lazım deyildir.
Ə
g
ə
r c
ə
dv
ə
l iki v
ə
daha çox s
ə
hif
ə
d
ə
yerl
əşirsə, “Cə
dv
əl” sözü və
onun nömr
ə
si
c
ə
dv
ə
lin birinci s
ə
hif
əsinin sağ üst tə
r
ə
find
ə
bir d
ə
f
ə
göst
ə
rilir; c
ə
dv
ə
lin qalan
hiss
ə
l
ə
rinin müvafiq yerl
ə
rind
ə
“ardı” sözü yazılır.
Ə
g
ə
r dissertasiyada bir neç
ə
c
ə
dv
əl varsa, onda “ardı” sözünün qarşısında cə
dv
ə
lin nömr
əsi yazılır. Mə
s
ə
l
ə
n:
c
ə
dv
ə
l 1.2-
nin ardı.
C
ə
dv
əlin adı və
nömr
ə
si c
ə
dv
ə
lin üstünd
ə
yerl
əşdirilir
.Nömr
ə
sağ küncdə
çap
edilir.
C
ə
dv
ə
ll
ə
rin sütun v
ə
s
ə
tirl
ərin başlıqları, onların içə
risind
ə
ki m
ə
lumatlar üçün
şriftin ölçüsü 12, sətirarası mə
saf
ə
1 interval olmalıdır.
Formullar
M
ə
tnd
ə
veril
ən formullar (sayı birdən artıqdırsa) ə
r
ə
b r
ə
q
ə
ml
ə
ri il
ə
ardıcıl
nömr
ə
l
ə
nm
ə
lidir. Formulun nömr
ə
si bir-birind
ə
n nöqt
ə
il
ə
ayrılmış fə
slin v
ə
formulun ardıcıl nömrə
l
ə
rind
ə
n ibar
ə
tdir. Formulun nömr
ə
si onunla bir s
ə
viyy
ə
d
ə
s
ə
hif
ənin sağ tə
r
ə
find
ə
möt
ə
riz
ə
nin içind
ə
yazılır. Mə
s
ə
l
ə
n: (3.1)-y
ə
ni üçüncü
54
f
ə
slin birinci formulu.
Formulda rast g
ə
lin
ən simvolların qiymə
ti v
ə
ə
d
ə
di
əmsalların izahı, onların
formuldakı yerləşmə
l
ər ardıcıllığını nə
z
ə
r
ə
alaraq, bilavasit
ə
formulun altında
verilir. H
ə
r bir simvolun v
ə
ə
d
ə
di
əmsalın qiymə
ti yeni s
ə
tird
ə
yerl
əşdiri
lm
ə
lidir.
İzahatın birinci sətri “Burada” sözündən başlamalıdır.
T
ə
nlikl
ə
ri v
ə
formulları mə
tnd
ən boş sə
tirl
ə
r vasit
ə
sil
ə
ayırırlar.
H
ə
r formulun
üstünd
ə
v
ə
aşağısında bir
-
iki boş sətir olmalıdır. Əgə
r t
ə
nlik bir s
ə
tr
ə
yerl
əşmə
yibs
ə, onun ardı bə
rab
ə
rlik (=) v
ə
ya plyus (+), minus (-), vurma (x),
bölm
ə
(:) işarə
l
ə
rind
ə
n sonra yeni s
ə
tr
ə
keçiril
ə
bil
ə
r.
Dostları ilə paylaş: |