Ziyoda masharipova

Shi-fo-yi vas / - 1 qad-rin, haj / -ri-la be-mo / -roM an-dan so‘r,
V - - -
v - -
-
V
-
-
-
V
-
-
-
Ma Jo iy lun та fo iy lun та fo iy lun та fo iy lun
Zu-lo-li zav /- q shav-qin tash /- na-i diy-do /- roMan-dan so‘r.
V - - -
v - -
-
V
-
-
-
V
-
-
-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

L a-bing sir-rin / ge-lub guf-to / ra ban-dan o ‘z / ga-dan so‘r-m a,
V - - -
V
- - -
V
-
-
-
V
-
-
-
Bu pin-hon nuk / ta-ni b ir vo / qi-fi as-ro / ro ‘-lan-dan so‘r.
V - - -
v
- - -
V
-
-
-
V
-
-
-
G o ‘-zi yosh-lu / la-ring holi / n na bil-sun / m ard u m i g ‘ofil,
v
- - -
V - - -
V -
-
-
V
-
-
-
Ka-vo-kib say / ri-ni shab to / sa-har be-do / ro ‘-lan-dan so‘r.
v
- - -
V
- - -
V
-
-
-
V
-
-
-
G ‘a-ming-dan sham ’ / tak yon-dim, / sa- bo-dan so‘r / ma ah-vo-lim,
V - - -
v
- - -
V
-
-
-
V
-
-
-
Bu ah-voli / sha-bi hij-ro n / ba-nim -la yo / ro ‘-lan-d an so‘r.
V - - -
v
- - -
V
-
-
-
V
-
-
-
X -aro-bi jo / mi ish-qam , n a r / gi-si m as-ting/ bi-Iur ho-lim,
V
- - -
V - - -
V
-
-
-
V
-
-
-
X a-ro-ba-tah / li-ning ah-vo / li-ni xum -m o/ ro ‘-Ian-dan so‘r.
V - - -
V - - -
V
-
-
-
V
-
-
-
M u -h ab -b at laz / za-tin -d in be / x a-b ar-d ir zo / hi-di g ‘o-fil,
V - - -
v
- - -
V
-
-
-
V
-
-
-
Fu-zu-liy ish / q zav-qin, zav / qi shav-qi vo / ro ‘-lan-dan so‘r.
v
- - -
V
- - -
V
-
-
-
V
-
-
-
Yuqorida kuzatganimizdek, hijo va ruknlar tartibidan m a’lum 
boMadiki, ushbu g ‘azal aruzning hazaji musammani musabbag* vaznida 
yaratilgan ekan. Har bir baytda sakkiz rukn mavjud. Demak, g‘azalni 
o'qish jarayonida sakkiz o'rinda qisqa tin olib (pauza) to ‘xtab o ‘tiladi.
G ‘azalda qisqa va cho‘ziq hijolardan tashqari, o ‘ta cho'ziq hijolar 
ham mavjud. Chunonchi, birinchi baytdagi 
bemor, diydor
so'zlarining 
ikkinchi bo‘g ‘ini cho‘zib talaffuz qilinadi. Shuningdek, keyingi bayt- 
lardagi 
bemor, hushyor, yor, xummor, vor
kabi qofiyadosh bo‘lib kelgan 
so‘zlar tarkibidagi o, yo tovushlari ham cho‘zib talaffuz qilinadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Ushbu g‘azalda vazn talabiga ko ‘ra, ayrim yopiq hijolar oxiridagi 
undosh tovush o ‘zidan keyingi unli bilan boshlangan so‘zga qo‘shilib 
o ‘qiladi. 
Masalan, birinchi baytidagi 
“hajr ila ”
birikmasi 
haj-ri-
la
tarzida, 
“bemor о Чап d a n
” birikmasi 
be-m o-ro‘-lan-dan
tarzida 
o ‘qiladi. Bundan keyingi baytlardagi 
bemor ola nd an
deb takrorlanuv- 
chi so‘zlaming barchasi ham shu tarzda o ‘qiladi. Vazn talabiga ko‘ra, 
undosh bilan tugagan so‘zning unli bilan boshlangan so‘zga qo‘shilib 
ketish hodisasi “vasl” deb ataladi.
M ashq. Alisher Navoiyning quyidagi g ‘azalini o‘qib nasriy bayo- 
nini tuzib chiqing. Hijo va ruknlarga ajratib vaznini aniqlang. G ‘azalni 
ifodali o ‘qishni mashq qiling.
Muvofiq kiydilar, bo‘lmish m agar navro‘z ila bayram,
Chaman sarvi yashil xil’at, m ening sarvi ravonim ham.
Chaman sarvi qolib hayron, m ening sarvim qilib javlon,
Aning shaydosi bir dehqon, munga shaydo bori olam.
Chaman sarvi qolib bebar, m ening sarvim bo‘lub dilbar,
Ani el aylabon muztar, bu yeldek sekratib adham.
Q o‘nub ul sarv uza bulbul, chekib gul shavqidan g ‘ulg‘ul,
Bu sarv uzra ochilib gul, anga terdin tushub shabnam.
Qilib ohim sari parvo, bu yon mayl etmading qat’o,
Sabodin, ey qadi ra’no, b o ‘lur ham sarv gah-gah ham.
Bu bog‘ ichra may, ey soqi, ki bormen asru mushtoqiy,
Ki anda sarv ham boqiy emas, gul ahdi ham mahkam.
Navoiy, kuyin et manzil, yuzu qaddig‘a bo‘l moyil,
Ki bog‘ etmas seni xushdil, gulu sarv aylamas xurram.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---