Азярбайъан милли елмляр академийасы м. Фцзули адына ялйазмалар институту


rinkon «yazlıq əkin sahəsi».  Digər qrupa dövlət və ictimai fəaliyyət bildirən alınma sözlər daxildir: al-



Yüklə 3,51 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə16/48
tarix31.01.2017
ölçüsü3,51 Mb.
#7250
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   48

rinkon «yazlıq əkin sahəsi». 

Digər qrupa dövlət və ictimai fəaliyyət bildirən alınma sözlər daxildir: al-



guazil  «şerif»,  calaboose «türmə»,  emperasario «koloniya qubernatoru», padre 

«katolik ruhani» (3, 154). 

Fransız  dilindən alınmış xeyli söz XIX əsrə aiddir. XVII-XVIII əsrlərdə fran-

sız dili Şimali Amerikada səyahətçilərin, ovçuların, xəz dəri alverçilərinin və mis-

sionerlərin dili kimi işlənirdi. Həmin qrupa təsərrüfat fəaliyyəti ilə bağlı olan sözlər 

daxildir:  bourgeois «işgüzar  şərik»,  coureur de bois «ovçu», embarras «körpü-

cük», pose «keçid», «bərə». 

Digər qrupa Amerikanın həyat tərzini və mədəniyyətini bildirən sözlər daxildir: 



chowder «balıq və tərəvəzlə bişirilən qatı yemək», quantiers «ayaqqabı növü» və b. 

Niderland dilindən Amerika ingiliscəsinə daxil olmuş alınma sözlər mənaca 

beş  əsas qrupa bölünür. Əsas qrupa daxil olan sözlər holland icmasının təsərrüfat 

fəaliyyətini əks etdirir: 



Erve (nid.erve) «kiçik torpaq sahəsi»,  graght (nid.gracht) «xəndək»,  scow 

(«barja»), segt (nid.zicht) «oraq». 

Digər qrup tarixi alınmalar Amerikanın etnoqrafik mədəniyyətini əks etdirir: 

Bowery (nid.bouwerij) «ferma», «malikanə»,  cansloper (nid. schausloper) 

«kişi paltosu», kirmess (nid.kermis) «xeyriyyə bazarı»,  stoop (nid. stoep) 

«pilləkənli  artırma», «şüşəbənd». 

Alman immiqrantlarının dilindən daxil olmuş sözlərin  əksəriyyəti yemək və 

içməklə bağlıdır: 

Hamburger (alman. Hamburg). Bu söz içərisində bifşteks olan buterbrod 

mənasını ifadə edir. Hamburger Amerika ingiliscəsinə XIX əsrin ikinci yarısında 

daxil olmuşdur. 

Kaffeeklatsch (alm. kaffeeklatsch). Amerika ingiliscəsində bu söz «bayram 

söz-söhbəti», «laqqırtı» mənasında işlənir. XX əsrdə Almaniyadan gəlmiş immiq-

rantların dilindən alınmışdır və hazırda da işləkdir (6, 86). 

Pretzel – qızardılmış və duzlanmış peçenye; 

Frankfurter schnitzel – şnitsel növü; 

Wienewurst (qısa forması wiener və yaxud wienie), mövsümi sosiska və s. 

Amerika ingiliscəsində  işlənən irland mənşəli  shebang (“müvəqqəti sığı-

nacaq”) irland dilindəki shebeen (“qeyri-qanuni içki barı”) sözündəndir. Həmin söz 

qayel dilindəki seibe (“parç”) sözündən törəmişdir. Başqa bir irland sözü - shanty 

(“daxma”) irland dilindəki sean-tigh (“shan tee” kimi tələffüz edilir) “köhnə, qədim 

ev” mənasındadır. 



Shanty sözü əsasında hətta başqa leksemlər də meydana çıxmışdır. 1882-ci 

ildə  shantytown ifadəsi meydana çıxmışdır ki, bu da şəhərlərin  ətrafında yoxsul 

təbəqə tərəfindən tikilmiş xırda evləri, daxmaları ifadə etmişdir. Bu adın meydana 

çıxması irland mənşəli immiqrantların Amerikaya gəldikdə əksər hallarda belə məs-



 

Filologiya  məsələləri – №5, 2014

 

 



156

kənlərdə, yəni şəhərin kənarlarındakı gecəqondularda yaşamalı olması ilə əlaqədar-

dır. Bostonda shanty  İrish ifadəsi 1948-ci ildə Bostona köçmüş yoxsul irland 

immiqrantlarını ifadə edirdi. 

İrlandiyadan gəlmiş immiqrantlar, bir qayda olaraq, fəhlə, qulluqçu işləyir və 

yaxud da əskərlikdə xidmət edirdilər. O zaman xalq dilində işlənməyə başlayan bid-



dy (“xidmətçi qız”) ifadəsi irland mənşəli Bridget qadın adının ixtisar edilməsi yolu 

ilə düzəlmiş, yəni xüsusi isimdən yaranmışdır. 

Zənci dilindən alınmış sözlərdən biri barb (“at”) sözüdür. Bu söz ingilis dili-

nə  təsadüfən daxil olmamışdır. At zəncilərin  əməyində vacib bir yer tuturdu, ona 

görə də bu heyvanın adı da onların ən çox işlətdiyi bir söz kimi ingilis dilində özünə 

yer etmişdi. 

Afrikalıların adət-ənənələrini əks etdirən bir sıra geyimlərin adları da  hazırda 

koloritə malikdir. Məhz Afrika mənşəli olan zəncilərin baş geyimi kimi işlətdikləri 

fəs zənci dilində fez adlandığı üçün ingilis dilinə tərcümə olunmadan daxil olmuş-

dur. Çünki gəlmə avropalılar özləri belə geyimdən istifadə etmirdilər, ona görə də 

onun ingilis dilinə tərcümə edilməsi də mümkün deyildi (5, 188). 

Bir sıra tarixi alınmaların etimologiyasına nəzər salaq. Santa Claus sözünün 

mənası asanlıqla təyin olunur. «Şaxta baba» mənalı Santa Claus Niderland dilindəki 

sinterklaas sözündəndir. Kla(a)s niderlandca Nicholaas adının qısa formasıdır. Be-

ləliklə Santa Claus əslində Santa Nikolaas adındandır. 



Yankee sözünün mənşəyi isə mübahisəlidir. Ehtimala görə, yankee Niderland 

dilindəki Yan Kees (John cheese) sözündədir. 1650-ci illərdən işlənməyə başlamış 

bu ifadə hollandlara istinadən saymazyana müraciət forması kimi işlənirdi (3, 148). 

Bu qənaətə gəlmək olur ki, Şimali Amerikanın məskunlaşdığı dövrdə ingilis 

dilinin Amerika variantının inkişafında yeni həyat tərzi  və tarixi hadisələrlə 

əlaqədar olaraq xeyli sayda tarixizmlər meydana çıxmışdır. Bu leksik təbəqə 

ölkənin mədəniyyətindən tutmuş siyasi həyatınadək  bir çox sahələrə aiddir. Hansı 

sahəyə aid olmalarından asılı olmayaraq bu tarixizmlər ABŞ dil realilərinin önəmli 

bir hissəsini təşkil edir və onların bir çoxunun dildə üslubi-emosional funksiyaya 

malik olması məhz tarixi koloritlə bağlıdır. 

 

Ədəbiyyat 



 

1.   Graidie G. Historical changes and English word-formation. Chicago, 1962. 

2.  Gumprze J.J. and Levinson S.C.Rethinking Linguistic Relativity. Cambridge 

University Press, 1966. 

3.   Mencken H. The American language. N.Y., 1945. 

4. Sapir Edward. Selected writings of E.Sapir in Language, Culture, and 

Personality. University of California Press, 1949. 

5.   Serjeantson M. A History of Foreign words in English, London, 1937. 

6.  Webster’s New World Dictionary of the American Language. Clevelend-New-

York. v. 1-2., 1964. 

 

 

 



 

 

Filologiya  məsələləri – №5, 2014

 

 



157

G.Qadimova 

Historical words as a source in lexical development of language 

Summary 


 

Settlement of North America by European immigrants, their new life style, 

the names of outstanding persons and important events gave rise to enrichment of 

the English lexicon with numerous historical words and expressions. Such lexical 

units refer to various branches  of life and constitute a significant part of language 

realities. Simultaneously the historical lexical units also include stylistic-emotional 

colour, which signify the importance of historical words as stylistically colourd 

devices. 

 

Г.Гадимова 



Историзмы как источник в развитии лексики языка 

Резюме 


 

Поселение в Северней Америке европейских иммигрантов, их новый об-

раз жизни, имена знаменитых лиц и важных событий, содействовали обогаще-

нию английского языка и появлению в нем слов и выражений исторического 

характера. Такие лексические единицы относятся к разным отраслям жизни и 

составляют  значительную  часть  реалий  в  английском  языке.  Одновременно 

среди  историзмов  имеются  стилистически  окращенные  формы,  которые 

демонстрируют важность изучения историзмов в области стилистики. 

 

Rəyçi:                     Rafiq  Şabanov 



                     filologiya üzrə fəlsəfə  doktoru, dosent  

 

 



 

Filologiya  məsələləri – №5, 2014

 

 



158

                                                                                     AİDA BAXŞƏLİYEVA                          

 AAHM

aida@/mail.ru 

 

MÜASİR İNGİLİS ƏDƏBİ DİLİNDƏ SİFƏT DÜZƏLDƏN ŞƏKİLÇİLƏR 

VƏ ONLARIN AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ EKVİVALENTLƏRİ 

 

Açar sözlər: sifət, semantika, nitq hissələri, leksika, qrammatika, sözün kökü, mor-

fologiya. 



Клюцевые  слова:  Суффиксы,  грамматика, продуктивнсть,  образование  при-

лагательных, морфологический, лексика,  сематика, части речи, корень слова. 



Key words: suffix, grammar, productive, creating adjectives, morphological, lexics, 

semantics, part of speech, root of the word. 

 

Tədqiqat məqsədindən asılı olaraq, suffikslərin müxtəlif təsnifatından istifadə 



olunub və təkliflər olunub. Suffikslər öz mənşəyinə görə, yaratmalı olduqları nitq his-

səsinə görə, işlənmə tezliyinə görə (nə qədər tez-tez ona rast gəlinir), praktik olmağına 

görə, xarakteristikalarına görə təsnif olunurlar. Suffikslər sözün sonunda tam yeni söz 

əmələ  gətirmək üçün yerləşən sözdüzəldici  şəkilçilərdir. Suffiksin semantik dəyəri 

vardır, amma ona müstəqil nitq hissəsi kimi rast gəlinmir. Morfoloji cəhətdən iki söz 

məsələn: “jewelry”, “jewels” sözləri ilkin olaraq eyni prinsipli kökdən yaranıb; 

konsepsual struktur hər iki sözdə:   -s  “jewels” sözündə və “-ry” “jewelry”sözündə cəm 

bildirir. Amma fərq isə onların qrammatik və leksik mənasındadır. “-s” şəkilçisi 

qrammatik kateqoriyanı  dəyişməyən formantdır. “Plural” (cəm), burada “-ry” 

“individuallar qrupu, topluluq” semantik əsaslı söz sinfini yaradır. 

 Nitq  hissələri içərisində suffikslər leksik-qrammatik qruplarina əsasən 

semantik cəhətdən təsnif olunurlar və nəhayət amma ən azı olmadan onların əlavə 

olunduğu kök (stem)-lərin növündən asılı olaraq təsnif olunurlar. Sinxron yanaşma 

ilə uyğun olaraq biz müasir ingilis dilində tez-tez rast gəlinən nitq hissələrinə görə 

təsnif etməyə başlayaraq bu daha bu daha məqsədəuyğun olardı. 

Onların mümkün semantik gücünü işıqlandıran sözlər uyğun  şəkildə irəlidə 

göstəriləcək.  Əgər biz öz yanaşmamızı  dəyişsək, suffiksləri siqnalizə (signalize) 

etmək üçün xidmət etməli olduğunu leksikoqrammatik mənası ilə maraqlansaq, biz 

hər bir nitq hissəsinin tərkibində daha çox açıqlanmış leksik qrammatik siniflər və 

qeyri-siniflər olduğunu bilməyə nail olarıq. 

Leksik qrammatik sinif eyni leksik-qrammatik məna daşıyan leksik ele-

mentlər sinifi kimi və  həmçinin bu vahidlərin içərisində ifadə olunan qrammatik 

kateqoriyalar daxil olan ümumi formalar sistemi kimi təyin edilə bilər. Bir sinifin 

elemetləri eyni uyğun söz ilə əvəz oluna bilər və özünə xas morfoloji nümunə ilə və 

ümumi sözdüzəldən affikslər ilə xarakterizə oluna bilərlər.  

Sırf sifət əmələ gətirən suffikslərlə yaxından tanış olaq. Hər nitq hissəsinin öz 

sözdüzəldici suffiksləri olduğu kimi sifətin də özünə  məxsus sözdüzəldici 

suffiksləri vardır. Bu suffikslər də müxtəlif qrulara bölünürlər. 

Sifət  əşyanın  əlamətini  bildirir və “what”, “what kind of” (necə), “which” 

(hansı) suallarına cavab olur.  

Quruluşuna görə sifətlər:  


 

Filologiya  məsələləri – №5, 2014

 

 



159

sadə (big, large, red, niece, etc); 

düzəltmə (historical, hopeless, wonderfull); 

mürəkkəb (dark-blue, good-looking, brand-new) olurlar. 

Sadə sifətlər bir kökdən ibarət olur və onlara heç bir suffiks artırılmır. 

Düzəltmə sifətləri əmələ gətirmək üçün isim, fel və sifətlərə sözdüzəldici suf-

fikslər aşağıdakılardır: 

- Full – carefull, doubtful (isim) 

- Less –hopeless, useless (isim) 

- Ous – dangerous, famous (isim) 

- Able – countable, eatable (fel) 

 comfortable (isim)    

- ible – responsible (isim)  

- ish – childish (isim) 

- ent/-ant – different, important (fel) 

- al- cultural (isim) 

- some (handsome) 

Suffikslər produktiv və qeyri-produktiv olurlar. Qeyri-produktiv suffikslərə-

full, -ible, -able, -ent, -ant, -en, -ous, -some aiddir. 

Produktiv sifət düzəldən suffikslərə -less (friendless), -like, -ish,-ed, aid-

dir.Əksər sifətlərin müqayisə  dərəcələri vardır. Müqayisə  və üstünlük dərəcələri. 

Müqayisə dərəcəsi keyfiyyətin nisbətən ən üstün dərəcəsini göstərir.Qeyd etdiyimiz 

kimi sifətin adi dərəcə (the positive degree), üstünlük dərəcəsi ( the superlative 

degree) vardır.  

Sifətlərə xas olan əlamət və keyfiyyətlərin dərəcələri iki yolla ifadə edilir. 

1)  Sintetik yolla, yəni sifətlərin sonuna suffikslər əlavə etməklə; 

2)  Analitik yolla, yəni sifətlərin əvvəlini köməkçi söz əlavə etməklə. 

Bu üsullardan hansının seçilməsi ixtiyarı olmuyub, sifətin fonetik tərkibindən 

asılı olur: birhecalı və bəzi ikihecalı sifətlərin dərəcə formaları sintetik, iki və daha 

çox hecalı sifətlərin dərəcə formaları isə analitik yolla düzəldilir. 

Sifətin adi dərəcəsini düzəltmək üçün heç bir suffiksdən istifadə olunmur. 

Sifətlər adi dərəcədə as...as, not so...as bağlayıcıları ilə işlənərkən müqayisə olunan 

şəxs və əşyaların eyni dərəcəli keyfiyyətə, əlamətə malik olub olmadığını bildirir. 

Məsələn: 

1)  My brother is as strong as yours – Mənim qardaşım səninki kimi güclüdür. 

2)  Their way is not so long as mine – Onların yolu mənimki kimi uzun deyil. 

Birhecalı sifətlərin müqayisə dərəcəsini düzəltmək üçün onların sonuna “-er” 

üstünlük dərəcəsini düzəltmək üçün isə “-est” suffiksi artırılır. Məsələn:  

adi dərəcə, müqayisə dərəcəsi, üstünlük dərəcəsi 

long longer longest 

short shorter shortest 

İkihecalı sifətlərin əksəriyyətini və çoxluhecalı sifətlərin hamısının müqayisə 

dərəcəsi analitik yolla,yəni müqayisə dərəcəsindən sifətdən əvvələ “more”, üstünlük 

dərəcəsində isə “most” sözü artırmaqla düzəldilir. Məsələn: adi dərəcə, müqayisə 

dərəcəsi, üstünlük dərəcəsi 

famous, more famous, most famous important, more important, most im-

portant 


 

Filologiya  məsələləri – №5, 2014

 

 



160

Sifətin müqayisə  dərəcəsində  hər hansı bir şəxs və  əşyanın başqa bir şəxs 

yaxud  əşyadan keyfiyyətcə artıq olduğunu bildirilir. Bu halda “than” sözündən 

istifadə olunur. Bu bağlayıcı dilimizdə “-dan,-dən”  şəkilçisi, yaxud da “-dan... 

daha”, “dən...daha” tərkibi ilə tərcümə edilir. Məsələn, 

1)  My room is larger than yours – Mənim otağım sizinkindən (daha) genişdir. 

2)  This question is more important than that  one – Bu məsələ ondan (daha) 

vacibdir. 

Azərbaycan dilində olduğu kimi, ingilis dilində də üstünlük dərəcəsi əşya və 

ya şəxsin onun daxil olduğu sinifdə ən yüksək keyfiyyətə malik olduğunu bildirir. 

Məsələn: 

1)  The Volga is the longest river in Europe – Volqa Avropada ən uzun 

çaydır. 

2)  The USA is the most democratic country in the world – ABŞ dünyada ən 

demokratik ölkədir. 

Müassir ingilis dilində bir neçə sifət vardır ki, onların dərəcə formaları su-

perletiv yolla düzəldilir, yəni hər formada (adi, müqayisə və üstünlük dərəcə forma-

larında) müxtəlif kökdən olan sifət işlənir. Bu sifətlər aşağıdakılardır: 

adi dərəcə, müqayisə dərəcəsi, üstünlük dərəcəsi 

good,  better,  best 

bad,  worse,  worst 

little,  less,  least  

Sifətin aşağıdakı sintaktik xüsusiyyətləri vardır: Cümlədə sifət həm təyin, 

həm də tamamlıq ola bilər.  

A little fat chap thrust out his underlip and the tall fellow frowned (Mansfield) 

(təyin). 

Laura was terribly nervous ( Mansfield ) ( tamamlıq ). 

Müassir mərhələdə sifətdüzəldən suffikslər arasında –able, -al (-ial), -an, -ed, 

-ic, -y daha produktiv suffikslər hesab olunurlar. Ümumi məna nöqteyindən adektiv 

suffikslər iki böyük qruplar yaradır. 

1)  Birinci qrupda əsas “münasibət” mənasını kəsb etməsi hesab olunur: “aid 

olan, oxşarlığı olan, xarakterik xüsusiyyətlər və əlamətlər, kökün ifadə etməli oldu-

ğu bir şeyi xatırladan” kimi mənanı ifadə edir. Məsələn, “Ornamental” – bəzək əş-

yası kimi istifadə olunan, “volcanic” – vulkanik, “neighbourly” – qonşu münasibəti, 

dost münasibəti və s. 

2)  Ikinci qrup suffikslər üçün əsas mövcud olma/olmama hesab olunur: kö-

kün ifadə etməli olduğu bir şeyin miqdarını və yaxud olmayan bir şeyi təyin edir. 

Məsələn: 

Carbonic – tərkibində karbon olan, 

Fibrous – toxumalı, 

Moneyed – varlı, pullu, 

Moneyless – pulsuz 

Bu bölmədə öyrənəcəyimiz digər mənaları şərti olaraq sözdüzəldici hesab edə 

bilərik. 



-able (-ible) suffiksi ilə düzələn sifətlər: 

Modellər: v+able   Adjective 

N+ able (ible,ble)  Adjective 


 

Filologiya  məsələləri – №5, 2014

 

 



161

Müassir ingilis dilində  dəyişə bilən –able suffiksi çox geniş yayılib. Onun 

üstün cəhəti ondan ibarətdir ki, o felin kökünə  əlavə olunur, amma həmçinin 

isimlərin də kökünə əlavə oluna bilir. –able suffiksinin ümumi mənası hər hansı bir 

xarakterik xüsusiyyəti ifadə etməkdir. 

İsimə “-able” suffiksi əlavə edildikdə həm aktiv kateqoriyalı məna verə bilər 

(fashionable   pertaining to fashion), həm də pasiv kateqoriyalı  məna verə bilər 

(objectionable  that may be objected to; carriageable – that can be carried). Felin 

sonuna “-able” suffiksini əlavə etsək  əsas sözdüzəldici olan “passiv imkan, tabe 

olma” mənalarını verir. Məsələn: 

readable  that can be read 

catchable  that can be caught 

seeable  that can be seen 

Sifətlərin sonuna “-able” suffiksi əlavə etsək aktiv xarakterik xüsusiyyət, 

uyğunluq mənalarını verəcək. Məsələn: 

suitable – such as to suit 

durable – such as to last  

serviceable – that can be seen 

perishable – subject to decay or destruction. 

Bəzən həm aktiv həm də passiv mənaların birgə  işlənməsi hallarına rast 

gəlmək olar.  Məsələn: 

Floatable – 1)that can float 2) be floated on 

Changeable – 1) that is apt to change 2) that can be changed 

Müassir ingilis dilində “-able” suffiksi öz produktivliyini ilə çox 

fərqlənir,onun köməyi ilə istənilən təsirli fellərdən sifət düzəltmək olar,  bu da 

kompakt sintatik konstruksiya yaratmağa imkan verir. Məsələn: 

She was very paintable. 

“-able” suffiksi gələcəkdə sözdüzəltmə yaratmaq üçün bizə çoxlu imkanlar 

verir. 

-al suffiksi ilə düzələn sifətlər  

Model: n+ -al  Adj. 

“-al” suffiksi müasir ingilis dilində yüksək produktivliyi ilə fərqlənir və kökün 

ifadə etdiyi bir şeylə əlaqəni ( oxşarlığı, törəməni və s.) bildirir. Məsələn: 

Addicdental – təsadüf 

“Ornamental” – bəzək  əşyası kimi işlənən gələcəkdə daha aktiv düzəltmə 

sözlər yaratması imkanları vardır: accidentally, normalize, ensociality ( something 

“completely or perfectly social”) 

Müasir ingilis dilində amonim “-al” suffiksi də vardır ki, isim yaratmaq üçün 

onlardan istifadə olunur. 



-an suffiksi ilə düzələn sifətlər (-ean, -ian)  

Model: n+ an  Adj. 

 “-some” suffiksi sifətlərin kökünə birləşir və söz kökünün ifadə etdiyi bir 

şeydən bir az fərqli olan, ona bənzəməyən” mənalarını bildirir. Məsələn, longsome 

– bir az uzanmış, darıxdırıcı, lonesome – yalnız. Belə  mənada – some suffiksi 

əşyanın daxili və xarici cəhətlərini, insanın xarakterinin emosional tərəflərini ifadə 

edən sifət mənşəli söz kökləri ilə birləşir. 


 

Filologiya  məsələləri – №5, 2014

 

 



162

İngilis dilinin müasir inkişaf mərhələsində “-some” suffiksi yüksək sözdüzəl-

dici suffikslər siyahisina daxil edilmir. Bu şəkilçidən gələcəkdə “lightsomeness” 

lightsomely kimi sözdüzəltmələrdə istifadə oluna bilər. 

 

Ədəbiyyat 



 

1)  Мешков О.Д Словообразование современного английсково языка, М. 1986. 

2)  И.В. Арнольд. Лексикология современного английского языка. 

3)  A. Koonin. English Lexicology. 

4)  E.H.  Бортничук.  И.П.  Пастушенко.  Словообразование  в  современном 

английском языке. 

5)  П.М. Каращук Словообразование английского языка. 

6)  М.Orembovskaya, T. Qvarjaladze. English Lexicology. 

                                                                                                                 

A.Bashaliyeva 

Adjective building suffixes 

Summary 


 

Suffixes can be varied according to their being productive and non productive. 

They enrich English language for their wordbuilding character and almost owns the 

borrowed words. 

Since, technics develop in the society new words appear in the language. In 

these cases the role of suffixes is great. Suffixes will be important and helpful 

element for building adjectives in the English language in the future. 

                         

А.Бакшалиева.                          

Суффиксы, образующие прилагателных 

Резюме 

 

Суффиксы  могут  различаться  своей  продуктивностью  и  непродукти-



вностью. 

Они обогащают английский язык словообразующым характером и почти 

присваивает заимствованныеслова. 

С  развитием  технологий  в  обществе  появляются  неологизмы.  В  таких 

случаях  велика  роль  суффиксов.  В  будущем  суффиксы  будут  важным  и  по-

лезным элементом в образовании прилагательных английского языка. 

 

Rəyçi:                  Nuriyyə Rzayeva 



 filologiya 

üzrə fəlsəfə doktoru,dosent 



 

Filologiya  məsələləri – №5, 2014

 

 



163

М.МАМЕДОВА  

М.СУЛТАНОВА  

АЗМИУ 


maya@mail.ru 

 

ГРАМАТИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ ПРЕДЛОЖЕНИЯ, КАК ПРЕДПОСЫЛКА 



К ПРАВИЛЬНОМУ ПОНИМАНИЮ И ПЕРЕВОДУ ТЕКСТА 

 

Açar sözlər: tərcümə, mənalı, mənasız. 



Key words: translation, logically, illogically 

Клюцевые слова: Перовод,  логический,  нелогический 

 

Для правильного понимания предложения и последующего правильного 

перевода необходима быстрая синтаксическая ориентирова,  т.е. умение нахо-

дить главные и второстепенные члены предложения и устанавливать их взаи-

мосвязь по формальным признакам. 

Средством  для  такой  ориентировки  является  грамматический  анализ 

предложения,  который  подводит  к  раскрытию  содержаниея  текста . На  пер-

вый взгляд такой способ может показаться трудоемким и замедляющим про-

цесс  перевода.  Но  когда  приобретается  прочный  навык  быстро  и  правильно 

выделятъ главное в предложении, отделять его от второстепенного, руководс-

твуясъ при этом формалъными признаками построения предложения по спе-

цифическим для английского языка правилам, процесс перевода значителъно 

облегчается  и  ускоряется  и  становится  осмысленным.  И  наоборот,  неумение 

проводить  такой  анализ  часто  приводит  к  тому,  что  студент, аспирант  после 

значительных затрат энергии и времени, заявляет:  «Все слова нашел, а пере-

вод не получается». 

Опыт показывает, что анализ предложения – это необходимая предпосылка 

к пониманию текста. Надо, однако, помнить, что грамматический анализ иност-

ранного текста существенно отличается  от анализа на родном языке. 

Грамматический  анализ  не  самоцель,  а  лимъ  средство  для  понимания 

текста, а следователъно, и для правильного перевода. 


Yüklə 3,51 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   48




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin