bo‘ladi. Toshning o ‘zi bizga nisbatan mutlaqo neytraldir. U agar iner-
siya kuchini e'tiborga olmasak, hech qanday qarshilik ko‘rsatmaydi.
Lekin, bizning ta ’sirimizga m ushuk o'zining fe ’l-atvoridan kelib
chiqib, faol javob qaytaradi. A gar obektning javob munosabati,
unga k o ‘rsatilayotgan ta ’sirga b o g ‘liqlik b o is a , unda bu tizim
ikki
yoqlama aloqa qobiliyatiga ega tizim
deyiladi.
Tizim ning fe’l-atvori tufayli tashqi ta ’sir kuchaysa, bu musbat
ikki yoqlam a aloqa, agar kam aysa bu manfiy ikki yoqlama aloqa
hisoblanadi. Alohida hollarda tashqi ta ’sir nolga aylanadi. Buni
go-
meostatik ikki yoqlama
aloqa deb yuritiladi. M asalan, doimo birday
turuvchi inson tanasining tem peraturasi. Tirik organizmda bunday
m exanizm lar juda ko‘p. Voqealar oqim ida tizim ning
xususiyatlari
o'zgarmasdan qolsa,
bu tizim ni
invariant
tizim deyiladi.
M a’lum maqsad bilan uyushtiriladigan har qanday harakatim iz-
da ham ikki yoqlama aloqa m exanizm lari qatnashadi. M asalan, bir
odam uchrashuv joyini tayinlaydi. ikkinchisi esa uchrashuv joyini
va vaqtini takrorlab aytib oladi. Bu mexanizm tizimni yanayam
barqaror, ishonchli va effektiv bo‘lishini ta ’m inlashga qaratilgan.
Kibernetika
(grekcha “ta ’m inlovchi”) - bu ikki yoqlama aloqali
murakkab tizimlarni boshqarish haqidagi fan b o ulib, u matema-
tika, texnika va neyrofiziologiya fanlarning umumiy chegarasida
hosil bo‘lgan. K ibernetikaning asoschisi haqli ravishda am erikalik
m atem atik
Dostları ilə paylaş: 
