B. N. Oripov tasviriy san’at va uni 0 ‘qitish metodikasi
NARSANING 0 ‘ZIGA QARAB RASM CHIZISH
Yüklə 5,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qalamtasvir Qalamtasvir
|
2.1. NARSANING 0 ‘ZIGA QARAB RASM CHIZISH
Narsaning o ‘ziga qarab rasm chizish — rasmi chiziladigan narsa, obyekt va voqeaning rasm chizuvchining bevosita kuzatuvi asosida biron-bir tekislikda ifodalanishidir. Rasmi chiziladigan narsa natura deyiladi. Biron taglik ustiga yoki tekislikka, m a’lum bir mavzu yoki kompozitsiya asosida rasmini chizish uchun moslashtirib qo‘yila- digan natura yoki naturm ort postanovka deyiladi. N aturm ort esa rasmini chizish uchun qo ‘yiladigan natura yoki postanovkadagi ikki va undan ortiq biron-bir mavzu ham da mazm undagi predm etlar to ‘plamidir. N atura qo ‘yiladigan maxsus moslama taglik deyiladi. Naturaning tagiga, orqasiga maxsus rang, yorug‘lik hosil qilish uchun qo ‘yiladigan mato fon yoki drapirovka deyiladi. N aturm ortni tashkil qiladigan narsalar — naturmort pred- metlari yoki elementlari deyiladi. N arsan in g o ‘ziga qarab rasm chizish ikki y o ‘nalishda: ,,qalamtasvir“ , ya’ni qalam bilan rasm ishlash va ,,rangtasvir“ , ya’ni ,,akvarel“ bo ‘yog‘i bilan rasm ishlash olib boriladi. 1 Rasm chizishning eng samarali uslubi — natural va geometrial uslubdir. Chunki, rasm chizishni o‘rganish naturaga qarab, geometrik qurishlar asosida rasm chizish bilan olib beriladi. Bu uslub eng samarali, zamonaviy, klassik va an’anaviy uslubdir. 47 Qalamtasvir Qalamtasvir — nafsa va voqealar tasvirining chiziq-shtrixlar vositasida qalam bilan ifodalanishidir (10- rasm). Qalamtasvir — rasm chizishning asosi b o ‘lib, narsaning ras- m ini qalam da tasvirlashni bilmay turib, hech qanday tasvir- ning rangi-tusini ifodalab bo ‘lmaydi. Shu boisdan ham taniqli 48 rassom M ikelanjelo — „Qalamtasvir — shakl yaratish san’ati b o ‘lib, rangtasvir, haykaltaroshlik va m e’m orchilikning oliy nuqtasi va barcha fanlaming ildizi — negizidir“ ‘, — deb ko'rsatgan edi. San’atning bu yo‘nalishiga Qadimgi Misr, Y unon, Xitoy, Hindiston, Italiya, Ispaniya, Fransiya, Germaniya, Portugaliya, Rossiya mamlakatlarida alohida e ’tibor beriladi va u mustaqil fan sifatida o ‘rgatiladi. Narsaning o ‘ziga qarab rasm chizishda akademik kom po- zitsiyalar yaratish kabi qalamtasvirdan foydalanishning juda ko ‘p uslublari ishlab chiqilgan. Ishlanish texnikasiga k o ‘ra qalamtasvir rassom tom onidan q o ‘lda ishlangan — original va maxsus qolip — klishalar asosida bosilgan bo‘ladi. Bosilgan qalamtasvir ishlari gravyura va litografiya usulida ishlanadi. Original qalamtasvir ishlar o ‘zining ishlanish uslubiga ko‘ra: etud, eskiz, xomaki ish, ijodiy va akademik ish turlariga b o ‘linadi. Yüklə 5,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|