B. N. Oripov tasviriy san’at va uni 0 ‘qitish metodikasi
Yüklə 5,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
rasm. Perspektiva.
Obyekt — rasmi chiziladigan joy yoki narsa (predmet) dan iborat bo‘ladi. Ufq chtzig'i — kuzatuvchining o‘z bo‘yiga nisbatan ko‘zining to ‘g‘risidan o‘tgan, ko‘z balandiigidagi shartli chiziqdir (20- rasm). Bu chiziqning usti va ostidagi tekislik ufq tekisligi bo‘ladi. Surat tekisligiga perpendikular — tik bo'lgan to‘g‘ri chiziqlar ufq chizig‘ida birlashib, markazning tutash nuqtasini tashkil etadi. Perspektiva qoidalarini bilish va unga amal qilish uchun odam ko‘zi orqah, uning kuzatish davridagi ayrim holatlardan xabardor bo‘lishi lozim. Chunki, narsalar va obyektlami to‘g‘ri kuzatish va idrok etish uchun, uning tasvirini maqsadga muvofrq holda yaratish kuzatuvchining ko‘z va ko'rish qobihyatiga bog‘liqdir. Chunki, odam ko‘zi tuzilishining fiziologik xususiyatiga ko‘ra ko‘rilayotgan maydonning kengayib borishi va uzoqlashuvi nati- jasida predmetlaming kichrayib va xiralashib ko‘rinish hodisasi yuz beradi. Ko‘z m a’lum masofada turgan narsani to ‘liq, tiniq, o ‘z balandligi va enini real holda ifoda etadi. Bu nuqta ko‘rishning eng aniq nuqtasi va idrok etish maydonidir. Narsalar ko‘zga nisbatan shu nuqtadan uzoqlashsa ham, unga yaqinlashsa ham, narsani ko‘rinish holati o‘zgaradi. Ammo bu maydon va nuqtani ko‘zga nisbatan uzoq-yaqin bolishi ko‘rish a’zolarining ishlash faoliyatiga bog‘liqdir. Ayrim kishilar yaqinroqdagi narsalarni, ayrimlar esa uzoqroqdagi narsalarni yaxshi ko‘radilar. Shu boisdan aytish mumkinki, odamlarning ко‘rish nuqtasi va idrok etish maydoni turlicha uzoqlikda va kenglikda belgilanadi. Ana shu qonuniyatga ko‘ra kuzatuvchidan uzoqlashayotgan narsalar albatta kichrayib, ularning sirt qirralari yoki shakl chegaralari xiralashib, ranglari umumlasha boshlaydi. Bu esa perspektiva qoidalarini ifoda etadi. Xullas, rasm chizishda eng muhimi Yüklə 5,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|