B. T. Musayev, K. R. Aliyeva, B. Narimanov O‘zbekiston respublikasining konstitutsiyaviy huquqi darslik toshkent – 2019


§ 8. Konstitutsiya va qonunning ustunligi



Yüklə 0,86 Mb.
səhifə10/88
tarix26.10.2022
ölçüsü0,86 Mb.
#66363
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   88
B. T. Musayev, K. R. Aliyeva, B. Narimanov O‘zbekiston respublik-fayllar.org

§ 8. Konstitutsiya va qonunning ustunligi
Konstitutsiya va qonunning ustunligining ta’minlanishi huquqiy davlatning muhim belgilaridan biri bo’lib, u O’zbekistonda davlat-huquqiy qurilishining eng asosiy prinsipidir.
Konstitutsiyani qonunga nisbatan ustunligi deyilganda boshqa birorta qonun, ularning normalari konstitutsiyaga zid bo‘lmasligini, Qonunning ustunligi deganda boshqa birorta qonun osti hujjatlarini qonunga zid kelmasligi tushuniladi.
Konstitutsiya eng oliy kuchga ega alohida tartibda qabul qilinadigan davlatning asosiy qonunidir. U xalq tomonidan (referendum orqali) yoki oliy vakillik organi Oliy Majlis (Parlament) tomonidan qabul qilindi3. Konstitutsiya O‘zbekiston hududida birdek kuchga ega. O‘zbekistonda qabul qilingan qonunlar va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar Konstitutsiya asosida va uni ijro qilish uchun qabul qilinadi.
Konstitutsiya va qonunning ustunligi yana bu masala Konstitutsiyada maxsus belgilanganligida ham ko‘riladi. Konstitutsiyaning III bobi “Konstitutsiya va qonunning ustunligi” deb nomlanib, bu konstitutsiyaviy tuzumning asoslari, asosiy prinsipi sifatida belgilanganligini ko‘rsatadi.

Konstitutsiyaning 15-moddasiga asosan,

O'zbekiston Respublikasida O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi va qonunlarining ustunligi so'zsiz tan olinadi.


Davlat, uning organlari, mansabdor shaxslar, jamoat birlashmalari, fuqarolar Konstitutsiya va qonunlarga muvofiq ish ko'radilar.

Konstitutsiya va qonun ustuvorligini so‘zsiz tan olish huquqiy davlat sharti hisoblanadi. Bu fuqarolar huquq-erkinliklarini ta'minlash, ijtimoiy munosabatlarni to‘g‘ri tashkil qilish, Konstitutsiyaviy tuzumni barqarorligini ta'minlash, bozor munosabatlarini shakllantirish garovidir.


Konstitutsiya va qonunlarning ustunligini ta'minlashda turli tuzilmalar ishtirok etib, bunda Konstitutsiyaviy sud alohida o‘rin tutadi.
Konstiutsiya qoidalari uning turli moddalarida mustahkamlanib eng oliy huquqiy – norma sifatida rasmiylashtirilgan. Shuning uchun konstitutsiyaning har qanday normani, qoidani hayotga tatbiq qilish, qo‘llash, fuqaro hayotda, jamiyat hayotida, davlat hayotida muhim ahamiyat kasb etadi. Konstitutsiya qoidalarini hayotda qo‘llash uchun esa ularni mazmun-mohiyatini, maqsadini, aniq bilishi zarur. Shundagina Konstitutsiya qoidalari to‘g‘ri talqin qilinishi, hayotda qo‘llanishi mumkin. Konstitutsiya qoidalarini nafaqat noto‘g‘ri qo‘llash, hatto uning normalarini noto‘g‘ri talqin qilish ham Konstitutsiyani buzilishiga olib kelishi, mamlakat manfaatiga zarar yetkazishi mumkin.



Yüklə 0,86 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   88




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin