B. T. Musayev, K. R. Aliyeva, B. Narimanov O‘zbekiston respublikasining konstitutsiyaviy huquqi darslik toshkent – 2019

O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 34-moddasiga ko’ra,


O'zbekiston Respublikasi fuqarolari kasaba uyushmalariga, siyosiy partiyalarga va boshqa jamoat birlashmalariga uyushish, ommaviy harakatlarda ishtirok etish huquqiga egadirlar. Siyosiy partiyalarda, jamoat birlashmalarida, ommaviy harakatlarda, shuningdek hokimiyatning vakillik organlarida ozchilikni tashkil etuvchi muxolifatchi shaxslarning huquqlari, erkinliklari va qadr-qimmatini hech kim kamsitishi mumkin emas.
Oliy va o’rta diniy o’quv yurtlarida ta’lim olish uchun fuqarolar O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida”gi Qonuniga muvofiq umumiy majburiy o’rta ta’lim olganidan keyin qabul qilinadi.
Diniy o’quv yurtlarida diniy fanlarni o’qitayotgan shaxslar diniy ta’lim olgan bo’lishlari va o’z faoliyatlarini tegishli markaziy boshqaruv organining ruxsati bilan amalga oshirishlari lozim.

Yodda tuting!

Xususiy tartibda diniy ta’lim berish man etiladi.

Demak, – diniy tashkilotlar va birlashmalar (ular qaysi dinga mansubligidan qat'i nazar) davlatdan ajratilgan, ya'ni mustaqil faoliyat yuritadi;

• diniy birlashma va tashkilotlar ham boshqa jamoat birlashmalari qatorida qonun oldida keng, ya'ni qonunlarga itoat etadilar;

  
  

• davlat diniy birlashma va tashkilotlar faoliyatiga aralashmaydi.

  
  

Davlatning diniy tashkilotlar faoliyatiga aralashmaydi, lekin ularning faoliyatini nazorat qiladi. Konstitutsiyaning o‘zida diniy tashkilotlarning qonun oldida tengligi o‘rnatilgan ekan, bu ularning faoliyatiga aralashmagan holda nazorat qilishni mumkinligini ko‘rsatadi.

Mamlakatimiz xalqining aksariyat kupchiligi “Islom” diniga e'tiqod qiladi, shuningdek, boshqa dinlarga e'tiqod qiluvchilar ham mavjud. O‘z-o‘zidan turli dinga mansub diniy tashkilot, birlashmalar tuzilgan bo‘lib ularni barchasi qonun oldida teng.
Davlat va qonunning barcha diniy tashkilot va birlashmalarga bir xil talabi va munosabati diniy konfessiyalar o‘rtasida tinchlik totuvlik bo‘lishini ta'minlaydi.
Davlat diniy tashkilotlar zimmasiga o‘zining vazifasini yuklamaydi, shuningdek, diniy tashkilot va birlashmalar ham davlat vazifalarini bajarishga urinmaydi, da'vo qilmaydi.
Din niqobi ostida davlat organlari, mansabdor shaxslarga biror-bir yo‘l bilan tazyiq o‘tkazish, yashirin diniy faoliyat olib borish aslo mumkin emas. Davlat bilan diniy tashkilot va birlashmalar munosabati har qanday dinning insonparvarlik, axloqiy, tarbiyaviy g‘oyalaridan jamiyat rivojida unumli foydalanishga asoslanadi.
Davlat va din munosabatlarida, dinning foydali jihatlaridan: uni ma'naviyatga ijobiy ta'siridan, axloqiy tarbiyaviy ta'siridan, insonlarni kamtarlik, kamsuqumlik, halollik, poklikka undaydigan boshqa qadriyatlar sifatida foydalanish va dindan g‘arazli maqsadlarda foydalanish, dindan siyosat, davlat ishlariga aralashishiga bo‘lgan harakatlarini taqiqlash, shunday hollar bo‘lsa, ularga chora ko‘rishda o‘z aksini ko‘rsatadi.
Davlat shuningdek millatlararo, diniy mojarolar, qonli to‘qnashuvlarni oldini olish, ularni to‘xtatishda dinning hayotbaxsh o‘gitlaridan foydalanadi.
Davlatning dinga nisbatan to‘g‘ri munosabati tufayli bugungi kunda Respublikamizdagi barcha dinlar tinch-totuv faoliyat ko‘rsatmoqda va shu dinlarga e'tiqod qiluvchilar orasida totuvlik, hamjihatlik bo‘lishida o‘z hissasini qo‘shmoqda.