ezilishlarga, balki muloqot sifatidagi ehuqur yo‘qotishlarga va
inson
shaxsiga ziyon yetishiga olib keladi. Yarim tillilik deb
ataladigan bunday hodisa, umuman olganda, jam iyat uchun
ham
ancha xavflidir, chunki bunda uning a’zolarining muayyan
qismi
hissiyotlarini boshqara olmaydi hamda o‘z hissiyotlari,
ehtiyojlari, istak-xohishlarini tegishli tarzda so‘z shakliga keltira
olmaydi. Agarda inson xohlagan narsasini ayta olmasa, u boshqa
lar bilan teng ravishda raqobatlashishga, kommunikatsiyaning
odatdagi shakllaridan foydalanishga qodir bo‘lmay qoladi hamda
u
o ‘z-o‘zini boshqarishning qanday dir boshqa shakllariga mu-
rojaat qilishga, ba’zan esa zo‘ravonlik qilish, kuch ishlatishga
majbur bo‘ladi. Shundan kelib chiqqan holda, ilk yoshdan bosh
lab individning nutqiy rivojlanishini tuzatishni to‘g‘ri tashkil
etish zarurdir. «Ilk start» ona tilini qabul qilishga va keyincha-
lik
har qanday boshqa tilni o‘zlashtirib olishga ham ijobiy ta ’sir
ko‘rsatadi». Til qanchalik oldin egallab olinsa, bilimlar ham
shunchalik oson va to‘liqroq o'zlashtiriladi» (N.I.Jinkin)17.
Bola tug‘ilgan paytidan boshlab ijtimoiy mavjudot hisosblanadi.
Uning har bir yosh bosqichidagi ijtimoiy rivojlanishi o‘z xususi-
yatlariga, vazifa va inazmuniga ega bo‘lib, bularni amalga oshirish
uchun pedagogika sohasidagi ishlarga tegishli shart-sharoitlami yara-
tish darkor.
2.
Ilk yoshdagi bolalar nutqini rivojlantirish.
Bola hayoti
kattalaming
hayoti va faoliyatiga q o ‘shilib ketgan. Lekin shun-
ga
qaramasdan, ayni paytda bola ularga ta ’sir ko‘rsatishning
o ‘ziga
xos insoniy vositalarining birontasiga ham ega emas. Bu
esa
rivojlanishning ushbu bosqichidagi asosiy irsiy (genetik)
vazifani, y a’ni kichkintoylarda kattalar bilan muloqot qilish-
Dostları ilə paylaş: 
