Babayeva d. R

I. BO‘LIM
l-§. Nutq o‘stirish nazariyasi va metodikasi -
o‘quv fani sifatida
Reja:
1. Bolalar nutqini rivojlantirish metodikasi fanining tashkil
topishi va rivojlanishi.
2. Bolalar nutqini о ‘stirishga oid nazariy ishlar.
3. Maktabgacha ta ’lim m e ’yoriy hujjatlari asosida bolalami
tarbiyalash
4. Maktabgacha yoshdagi bolalar nutqini rivojlantirishning
ilmiy-pedagogik shart-sharoitlari.
Tayanch tushunchalar: tashkiliy, uslubiy, psixologik, peda­
gogik shart-sharoit, nutq, rivojlantirish, metodika, ta ’lim-tarbiya
mazmuni, shakl, vosita, pedagogik va axborot texnologiyalar, uz-
luksiz ta ’lim.
1. 
Bolalar nutqini rivojlantirish metodikasi fanining tashkil
topishi va rivojlanishi. 
Maktabgacha ta’lim sog‘lom, har tomon- 
lama yetuk bolalarni tarbiyalash uchun zarur tashkiliy, uslubiy, 
psixologik, pedagogik shart-sharoit yaratadi, bolalarni maktabda 
muntazam ravishda ta’lim olishga tayyorlash ota-onalarga yor­
dam beradi. So‘ngi yillarda maktabgacha ta’lim tizimini takomil- 
lashtirish, ta’lim-tarbiya mazmuni, shakli vosita va metodlarini 
yangilashga alohida e’tibor berilmoqda. 0 ‘zbekiston Respublikasi 
«Ta’lim to‘g‘risida»gi qonunining 11- moddasida: «Maktabgacha 
ta’lim bola shaxsini sog‘lom va yetuk, maktabda o‘qishga tay- 
yorlangan tarzda shakllantirish maqsadini ko‘zlaydi. Bu ta’lim 
olti-yetti yoshgacha oilada, maktabgacha ta’lim muassasalarida 
va mulk shaklidan qat’i nazar, boshqa ta’lim muassasalarida olib 
boriladi»5, - deyilgan.
5 
0 ‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g ‘risida”gi Qonuni // Barkamol
avlod - 0 ‘zbekiston taraqqiyotining poydevori. - Т.: Sharq, 1998. - 23-b.
9

---

Maktabgacha ta’lim muassasalaridagi ta’lim-tarbiya jarayonida 
ilg‘or pedagogik va axborot texnologiyalaridan foydalanish, muas- 
sasalami zamonaviy bilimlarga ega tarbiyachilar bilan to‘ldirish 
hamda ularda kasbiy malaka, faoliyatga nisbatan ijodiy yondashuv 
hissini qaror toptirish, uzluksiz ta’lim tizimida olib borilayotgan is- 
lohotlaming muhim yo‘nalishlaridan biridir. Kadrlar tayyorlash mil­
liy dasturida qayd etilganidek, maktabgacha ta’lim tizimini takomil- 
lashtirish bo‘yicha malakali tarbiyachi va pedagog kadrlar bugungi 
kunda uzluksiz innovatsion izlanishda bo‘lshni, fikrlashi, shuningdek, 
MTM larda ham innovatik g‘oyalami shakllantirish asosida faoliyat 
ko‘rsatishi zarur.
Pedagog kadrlaming uzluksiz ta’ lim olishini tashkil etish muammo­
lari bir qator xalqaro tashkilotlarda, jumladan, Jahon ta’limini re- 
jalashtirish instituti (Parij), YUNESKOning ta’lim bo‘yicha instituti 
(Gamburg), Oliy ta’limning Yevropa Markazi (Buxarest), Yevropa 
Muallimlar ta’limi Assotsiatsiyasi (ATEE) va boshiqa qator ilmiy 
muassasalarda tadqiq etilmoqda.
0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-2021-yillarda 
maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari 
to‘g‘risidagi Qarorida; maktabgacha ta’lim muassasalari tarmog‘ini 
kengaytirish,malakali pedagog kadrlar bilan ta’minlash, bolalarni 
maktab ta’limiga tayyorlash darajasini tubdan yahshilash, ta’lim- 
tarbiya jarayoniga zamonaviy ta’lim dasturlari va texnologiyalarini 
tatbiq etish, bolalarni har tomonlama intellektual, axloqiy, estetik, jis­
moniy rivojlantirish uchun shart-sharoitlar yaratish masalalariga alo- 
hida e’tibor qaratildi6. Bu qaror maktabgacha ta’lim tizimini yanada 
takomillashuviga xizmat qiladi.
Respublikamizda uzluksiz ta’lim tizimining barcha bosqichlariga, 
jumladan uning maktabgacha ta’lim bosqichiga e’tibor ortib borishi 
bilan bir qatorda maktabgacha yoshdagi bolalarni maktabgacha ta’lim 
muassasalariga jalb etish ulushi kamayib borishi bu borada maqsadli 
tadqiqotlar olib borish, mamlakatimiz ilmiy-texnikaviy dasturi, us- 
tuvor tadqiqotlarga yo‘nalishlarining bir qismi sifatida qaralishi 
lozim. Zero, ta’kidlab o‘tganimizdek, uzluksiz ta’lim bosqichlarining