Maddi hissəciyin mərkəzi cazibə sahəsində hərəkəti zamanı ənun hərəkət trayektəriyası bütövlüklə mər-
kəzdən keçən və M momentinə perpendikulyar olan müstəvi üzərində yerləşir.
Məlum olduğu kimi cismə təsir edən qüvvə onun poten-sial enerjisinin dəyişməsinə bərabərdir:
Buradan
Digər tərəfdən Nyutonun II qanunundan yaza bilərik:
(M + m) а
F = mw =Gm
(11.24)
a=Gm(M+m). Əgər (11.24)-ü (11.23)-də yerinə yazsaq
(11.25)
Onda (11.26)-nı (11.20)-də yerinə yazaraq alırıq:
_ mu2 а
E = .
2 r
Buradan
E +
2E 2a 2 A oZ
ır = — + — = — m mr m
(11.27)
Analitik həndəsədən məlum olduğu kimi elliptik orbitin böyük yarım oxu aşağıdakı kimi təyin olunur:
Mərkəzi sahədə qapalı trayektoriyalar üzrə hərəkət edən
maddi his səciyin tam mexaniki enerj i si mənfi olduğundan (11.28)-dən
olar.
Əgər (11.29)-u (11.27)-də nəzərə alsaq
a a
= —I + —
m V 2a r
a m
'2_V
və ya (11.25)-i nəzərə alaraq yaza bilərik:
(2 \\
u2 = G(M + m) . (11.30)
\r a)
Bu ifadə enerji inteqralı adlanır və trayektoriyanm məsa-fədən və başlanğıc sürətin qiymət və istiqamətindən asılılığını təyin edir.
Dostları ilə paylaş: |