Backup of Uz Qabigi


Maddi hissəciyin mərkəzi cazibə sahəsində hərəkəti zamanı ənun hərəkət trayektəriyası bütövlüklə mər-



Yüklə 3,95 Mb.
səhifə128/183
tarix02.01.2022
ölçüsü3,95 Mb.
#1162
növüDərslik
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   183
Maddi hissəciyin mərkəzi cazibə sahəsində hərəkəti zamanı ənun hərəkət trayektəriyası bütövlüklə mər-

kəzdən keçən və M momentinə perpendikulyar olan müstəvi üzərində yerləşir.

Məlum olduğu kimi cismə təsir edən qüvvə onun poten-sial enerjisinin dəyişməsinə bərabərdir:


Buradan



Digər tərəfdən Nyutonun II qanunundan yaza bilərik:

(M + m) а

F = mw =Gm

(11.24)


Burada



a=Gm(M+m). Əgər (11.24)-ü (11.23)-də yerinə yazsaq

(11.25)


Onda (11.26)-nı (11.20)-də yerinə yazaraq alırıq:

_ mu2 а

E = .

2 r


Buradan


və ya



E +


2E 2a 2 A oZ

ır = — + — = — m mr m

(11.27)


Analitik həndəsədən məlum olduğu kimi elliptik orbitin böyük yarım oxu aşağıdakı kimi təyin olunur:

Mərkəzi sahədə qapalı trayektoriyalar üzrə hərəkət edən




maddi his səciyin tam mexaniki enerj i si mənfi olduğundan (11.28)-dən


olar.


Əgər (11.29)-u (11.27)-də nəzərə alsaq


a a

= —I + —


m V 2a r

a m



'2_V


və ya (11.25)-i nəzərə alaraq yaza bilərik:

(2 \\

u2 = G(M + m) . (11.30)



\r a)

Bu ifadə enerji inteqralı adlanır və trayektoriyanm məsa-fədən və başlanğıc sürətin qiymət və istiqamətindən asılılığını təyin edir.



Yüklə 3,95 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   183




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin