investitsiya loyihalari risklarini boshqarish va baholash
X= (1)
Bunda, X – o’rtacha kutilayotgan miqdor; x
i
– i–natijaning absolyut
miqdori; r
i
– i– natijaning sodir bo’lish ehtimoli; n – natija vositalari soni.
2. Ko’rsatkichning variatsiyasi (chetlanishi) hisob-kitob qilinadi. Bu
ko’rsatkich investitsiya loyihasini amalga oshirishning barcha mumkin bo’lgan
variantlarni kutilgan qiymat atrofida tarqalganligini (dispersiyasini) aniqlaydi.
Variatsiya qanchalik katta bo’lsa, kutilgan qiymatga nisbatan dispersiya
shunchalik katta bo’ldi, shunga mos ravishda loyiha riski ham katta bo’ladi
27
.
(2)
Bunda,
– dispersiya.
3. O’rtacha kvadratli chetlanish hisoblanadi
28
.
(3)
Bunda,
– o’rtacha kvadratli chetlashish.
O’rtacha kvadratli chetlanish investitsiya loyihasini amalga oshirishning
barcha mumkin bo’lgan variantlari o’rtacha qiymatdan qanchaga chetlashganini
ko’rsatib beradi. Bu ko’rsatkich riskning absolyut kattaligini ifodalab baradi,
26
Шеремет A.Д., Негашев E.В. Методика финансовога анализа. – M.: Aссосация бухгалтеров SNG, IPF,
YuNI-GLOB, IPO. 2004. – стр. 87.
27
Бочаров В.В. Финансовой анализ. – SPb.: “Питер”, 2002. – стр. 88.
28
Бочаров В.В. Финансовой анализ. – SPb.: “Питер”, 2002. – стр. 88.
n i i i x p 1
n i n x x 1
2
2
/
)
(
2
n i n x x 1
2
/
(
)
36
qanchalik o’rtacha kvadratli chetlanish yuqori bo’lsa, risk shunchalik katta
bo’ladi.
O’rtacha kvadratli chetlanishning hisob-kitobi quyidagi jadvalda berilgan.